K k o o r r X x o o

А mahsulot 
bo’limi 
В mahsulot 
bo’limi 
Ishlab chiqarish 
Sotish 

---

bunda uning barcha bo’linmalari iste’molchilarning ma’lum guruhi atrofida 
guruhlanadi (4.5. - rasm): 
4.5. – rasm. Iste’molchiga yo’naltirilgan tashkiliy tuzilma 
Tashkiliy tuzilmaning mazkur xili yetarli darajada o’ziga xos bo’lgan 
sohalarda qo’llaniladi, masalan, so’ngi vaqtlarda odatdagi umumta’lim dasturlari 
bilan bir qatorda kattalar uchun, malaka oshirish va hokazolar uchun uchun mahsus 
bo’linmalar tashkil etiladigan ta’lim sohasi shular jumlasidandir. Iste’molchiga 
yo’naltirilgan tashkiliy tuzilmaga misol qilib tijorat banklarini ko’rsatishimiz 
mumkin. Ular xizmatidan foydalanadigan iste’molchilarining asosiy guruhlariga 
yakka tartibdagi mijozlar (xususiy shahslar), pensiya fondlari, trast firmalari, 
halqaro moliyaviy tashkilotlar kiradi. Haridorga yo’naltirilgan tashkiliy tuzilma 
chakana va ulgurji savdo qiluvchi savdo firmalari uchun teng darajada 
xarakterlidir.
Agar korxona faoliyati ayniqsa halqaro masshtabda kattagina geografik 
zonalarni qamrab olsa, unda hududiy prinsip bo’yicha tashkiliy tuzilma maqsadga 
muvofiq bo’lishi mumkin, ya’ni uning bo’linmalarini joylashgan o’rni bo’yicha 
(4.6.-rasm). Mintaqaviy tuzilma mahalliy konunlar, iste’molchilar ehtiyoji va urf-
odatlari bilan bog’liq bo’lgan muammolarni yechishini yangillashtiradi. Bunday 
yondashuv korxonalarni mijozlar bilan, hamda uning bo’linmalari bilan o’zaro 
aloqalarini soddalashtiradi. 
Mintaqaviy tashkiliy tuzilmaga yaxshigina tanish bo’lgan misol bo’lib, yirik 
korxonalarning sotish bo’linmalari xizmat qilishi mumkin. Ular o’rtasida ulkan 
geografik zonani qamrab oluvchi faoliyat bilan shug’ullanuvchi bo’linmalarni 
uchrashish mumkin, ular ham o’z navbatida yanada mayda bloklarga taqsimlangan 
maydaroq bo’linmalarga bo’linadi.
Energiyadan foydalanuvchilar guruhi rahbari 
Sanoatda energiyadan foydalanish bo’limi 
Savdoda energiyadan foydalanish bo’limi 
Iste’molchilarga xizmat ko’rsatish bo’limi 

---

4.6. – rasm. Mintaqaviy tashkiliy tuzilma