K k o o r r X x o o

Boshqaruvning funksional tuzilmasi 
Funksional tuzilma (4.2 rasm) boshqaruv jarayonini murakkablashuvining 
muqarrar natijasidir. Funksional tuzilmaning o’ziga xos xususiyati shundaki, 
yakkaboshchiloik saqlangan bo’lsa ham, boshqaruvning ba’zi bir funksiyalari 
bo’yicha maxsus bo’linmalari, xodimlari shakllanadi, ular mazkur boshqaruv 
sohasida bilim va ko’nikmalarga ega bo’ladi. 
Umuman olganda funksional tuzilmani tashkil etishda bajariladigan keng 
vazifalar bo’yicha personal guruhlanadi. U yoki bu bo’linma (blok)
faoliyatining 
aniq xarakteristikalari va o’ziga xos xususiyatlari korxonaning ancha muhim 
bo’lgan faoliyat yo’nalishlariga mos keladi. 
Korxonaning odatdagi funksional bloklari - bu ishlab chiqarish, marketing, 
moliya bo’limlaridir. Bu har bir korxonada o’z maqsadlariga erishish uchun 
mavjud bo’lgan faoliyatning keng sohalaridir yoki funksiyalaridir. 
Agar tashkilotning yoki mazkur bo’limning o’lchami katta bo’lsa, unda 
asosiy funksional bo’limlarni o’z navbatida yanada mayda funksional kichik 
bo’limlarga bo’lish zarur. Ular ikkilamchi bo’limlar deyiladi. Bu yerda asosiy 
g’oya shundan iboratki, ixtisosliklarning afzalliklaridan maksimal foydalanish 
hamda rahbariyatni ortiqcha yuklanishiga yo’l qo’ymaslikdan iborat. 

---

Bu yerda: R – rahbar, F – boshqaruvning funksional organlari, I – ijro etuvchilar. 
4.2. rasm. Boshqaruvning funksional tuzilmasi 
Bunda shunday ehtiyotlikka rioya qilish kerakki, bunday bo’lim (bo’linma) 
o’z shaxsiy maqsadlarini korxonaning umumiy maqsadlaridan ustun qo’ymasin. 
Amaliyotda, 
odatda, 
chiziqli-funksional 
yoki 
shtabli 
tuzilmadan 
foydalaniladi, u chiziqli tuzilmaning asosiy bo’g’inlarida funksional bo’linmalarini 
yaratishni ko’zda tutadi (4.3. rasm). Bunday bo’linmalarning asosiy roli, mos 
ravishdagi chiziqli rahbarlar tasdiqlagandan so’ng kuchga kiradigan qarorlar 
loyihasini tayyorlashdan iborat. 
Bu yerda: R – rahbar, F – boshqaruvning funksional organlari (qismlari),