K. J. Matkarimov b. J. Mahmudov a. A. Norqulov avtomobillarda ishlatiladigan ashyolar

Lok-bo‘yoq materiallarining tasnifi va ishlatiladigan sohasi
Material-
ning nomi
Belgi-
lanishi Markasi Erituvchi
Gruntov-
ka
Ishlatilish sohasi
Melamin-
alkidli
МЛ
12, 152,
197,1110,
1195,
1198
651, 
R–197, 
R–198. 
ksilol, 
solvent,
ГФ–020 
ГФ–073
Kuzov va kabina-
lar, radiator, rama, 
g‘ildirak disklari

---

280
11. 2- jadvalning davomi
Nitro-emal
НЦ
021, 
625,273
646,647, 
RDV
ГФ–020 
НФ­081
Dvigatellarda
230, 507, 
508, 907,
908, 909, 
910,
938
646,647, 
RDV
ГФ–020 
HC-081
Nitropen-
taftalli
НПФ НПФ–10 646, 649 ГФ–020
Nitrogliftalli
ФА
517, 518,
519, 521,
522 sp,
531sp,
535 sp
46, 649
ГФ–020 
ФЛ–03k 
НЦ–081 Kabinalar, kapot-
lar,  shassilar,  agre        
-gatlarda, yuk av-
t o       m o b i l l a r n i n g 
yo      g‘och  platfor ma-
lari da
Perxlorvinilli
ХФ
ХФ–113
R–4, 
solvent
ФЛ–03k
Alkid-stirolli
MC
MC–17
Solvent, 
ksilol
ГФ–020
Gliftalli
ГФ
ГФ–230
Uayt-
spirit
ГФ–020
Moyli
MA
1433, 
124, 122
Solvent,
uayt-
spirit, 
skipidar
ГФ–020
Rama, shassi, 
trans    missiya,  avto-
mobilning metall 
va yog‘och platfor-
malarida, g‘ildirak-
lar diski, dvigatel-
lar detallarida
Bitumli
БТ
БТ–123, 
БТ–538, 
530, 577
Solvent,
uayt-
spirit, 
skipidar
Kislotaga 
chidamli 
БТ–783
Solvent,
uayt-
spirit, 
skipidar
ГФ–020
Akkumulator kis-
lotasining bug‘i 
tegadigan sirtlar
Fenolli
ФЛ
ФЛ–
724–1 
ФЛ–687
Etil spirt
ГФ–020 
ФЛ–03k
Neft mahsulotlari 
va suv solinadigan
idishlar
281
11. 2- jadvalning davomi
Polivenil- 
asetatli
ВЛ
ВЛ–515
R–60, 
etil spirt 
va etil 
selluloza 
aralash-
masi
ГФ–020 
ФЛ–03k
Neft mahsulotlari 
va suv solinadigan 
idishlar
Kremniy-or-
ganik
ко
КО–97, 
КО–811
Toluol, 
R-5 ksilol
Yuqori haroratda 
ishlaydigan agre-
gatlarda
11. 5. Gruntovka
Gruntovka bo‘yovchi modda (50–70 foiz) va to‘ldirgich (talk 
bur)ning moyli yoki sintetik loklardagi aralashmasidan iborat. 
Gruntovkalarga qo‘yiladigan asosiy talab shuki, ular bo‘yaladigan 
materiallarning govaklariga kirib, sirt bilan mustahkam ilashishi 
lozim (gruntovkalar haqidagi ma’lumot 11. 3- jadvalda keltirilgan). 
Buning uchun gruntovka bo‘yovchi modda va to‘ldirgichning juda 
mayda zarralaridan iborat bir xil tarkibga ega bo‘lishi kerak. Ish-
latishdan oldin, gruntovka qovushoqligini kamaytirishi uchun u 
erituvchi bilan suyultiriladi. Bo‘yovchi moddalar sifatida qo‘rg‘o-
shinli va ruxli oq emal, temir surigi va boshqa materiallardan foy-
dalaniladi. Qo‘rg‘oshin surugi metall sirtiga himoya pardasini ho-
sil qilib, elektrokimyoviy korroziyaning rivojlanishini sekinlatadi. 
Ruxli oq emal asosida tayyorlangan gruntovkadan foydalanilgani-
da metall korroziyalanmaydi, chunki, birinchi navbatta, aktivroq 
bo‘lgan rux yemiriladi. 
Metall sirtlar uchun gliftalli va fenolli ГФ–073, ГФ–089, ФЛ–
03к gruntovkalaridan, yog‘och sirtlar uchun suv emulsion ПФ–099, 
ФЛ–093, ВАУ–0150 gruntovkalaridan foydalanish tavsiya etiladi. 
Ko‘p  hollarda  avtomobillarni  bo‘yashda  ГФ–020  gruntovkasi-
dan foydalaniladi. ЕФ–083 epoksid gruntovkasi barcha talablarga 
javob beradi. 

---

282
11. 3- jadval