K. J. Matkarimov b. J. Mahmudov a. A. Norqulov avtomobillarda ishlatiladigan ashyolar

Gruntlarni quritish rejimi va ishlatiladigan sohasi
Grunt
Quritish rejimi
Ishlatish sohasi
Harorat, 
°C
Quritish
davomiy-
ligi, soat
Vinilxiorid
sopolimeri:
ХС–010
20
1,0
Qora metall, mis va uning qotishma-
laridan tayyorlangan buyumlarning 
sirtida kimyoviy, moy va benzin ta’si-
riga chidamli bo‘lgan qoplamlar hosil 
qilishda ishlatiladi
XC–059
20
24
Qora metallar, aluminiy va uning qo-
tishmalaridan tayyorlangan buyumlar 
sirtida kimyoviy va atmostera ta’siri-
ga chidamli qoplamlar hosil qilishda 
ishlatiladi
Giliftalli 
ГФ–0019
20100
120,5
Qora metallar, mis va uning qotishma-
laridan tayyorlangan buyumlar sirti-
ning korroziyaga qarshi chidamliligini 
ta’minlash uchun ishlatiladi
Fenolformal-
degidli 
ФЛ–03
20100–175 120,25–0,5
Qora metallar, mis va uning qotish-
malaridan tayyorlangan buyumlar sir-
tining korroziyaga qarshi chidamliligi 
yuqori bo‘lishini ta’minlash uchun 
ishlatiladi
Moyli 
КФ–030
2080
404
Aluminiy va uning qotishmalaridan 
tayyorlangan buyumlar sirtida atmo-
sfera ta’siriga chidamli qoplamlar ho-
sil qilishda ishlatiladi.
ФЛ–086 20
805
2
Alkidlistirolli 
МС–015
20
2
Yopiq joyda ishlatiladigan qora metal-
lardan tayyorlangan buyumlar sirtida 
qoplamalar hosil qilishda ishlatiladi.
Pentaftalli 
ПФ–020
100
0,5
Qora metallar va yog‘ochdan tayyor-
langan buyumlar sirtida atmosfera 
ta’siriga chidamli qoplamlar hosil qi-
lishda ishlatiladi.
283
11. 3- jadvalning davomi
Akrilli 
АК–070
20
1,0
Aluminiy va magniy qotishmala-
ridan tayyorlangan buyumlar sirti-
da qoplamalar hosil qilishda ishla-
tiladi 
Polivinil-
butirolli 
ВЛ–2
20
0,25
Qora va rangli metalldan tayyorlan-
gan buyumlar sirtida atmosfera ta’si-
riga chidamli qoplamlar hosil qilishda 
ishlatiladi.
Epoksidli 
ЕП–09Т
150
1,0
Qora va rangli metalldan tayyorlan-
gan buyumlar sirtida atmosfera ta’si-
riga chidamli qoplamlar hosil qilishda 
ishlatiladi
Melamin-
formaldegidli 
ЕФ–083
150
0,3
Qora metallardan tayyorlangan bu-
yumlar sirtida moy va benzin ta’siriga 
chidamli qoplamlar hosil qilishda ish-
latiladi
Tarkibida  fosfor  kislota  bo‘lgan  fosfatlovchi  ВЛ–02,  ВЛ–08, 
ВЛ–023  gruntovkalari  anchagina  afzalliklarga  ega.  Ular  metall 
sirtiga surtilganda korroziyaga qarshi fosfat pardasi hosil bo‘ladi. 
Fosfatlovchi  gruntovkalar  ustidan  ГФ–020,  ФЛ–63k  kabi  grun-
tovkalarni surtish lozim. 
Gruntovkalar purkash, cho‘tka yordamida yoki botirish yo‘li 
bilan surtiladi. Gruntovka 15–20 mkm qalinlikda surtiladi. Grun-
tovkalanganidan so‘ng ishlov berilgan buyum yaxshilab quritilishi 
kerak. 
11. 6. Shpaklovka
Shpaklovkalar loklarga ko‘p miqdorda (parda hosil qiluvchi 
modda massasiga nisbatan 40 foiz miqdorda) pigment va to‘ldir-
gich (odatda, bo‘r) qo‘shib tayyorlanadi. Avtomobillarning tashqi 
sirtlariga ishlov berish uchun pentaftalli (ПФ–002), poliefirli (ПЕ–

---

284
0044), epoksidli (ЕП–0010) va boshqa shpaklovkalar ishlab chiqa-
riladi (shpaklovkalar to‘g‘risidagi ma’lumot 11. 4- jadvalda kel-
tirilgan). Metallar uchun ishlatiladigan shpaklovkani qo‘rg‘o shinli 
yoki ruxli beliladan, yog‘ochlar uchun esa bo‘r, alif, duradgorlik 
yelimidan tayyorlash mumkin. 
11. 4- jadval