K ibraхimov, Т. Kadirshayev, A. Sobirjonov, N. Mo’minjonov, S. Raхimberdiyev

Areometr (neftedensimetr)
(3.10 – rasm) suyuqlikning zichligini o’lchash 
uchun ishlatiladi. Neftedensimetr neft mahsulotining zichligini aniqlaga va keyin shu 
hajm hamda haroratdagi yonilg’i miqdorini hisoblab topishga xizmat qiladi. 
Areometr Arximed qonuniga asoslangan, ya’ni suyuqlikka tushirilgan narsa o’zining 
og’irligiga teng suyuqlikni siqib chiqaradi. Areometr shishali silindrik korpusdan 
iborat bo’lib, yuqori qismi ichiga darajalangan shkala solingan va qavsharlab 
qo’yilgan. Pastki qismi esa, ichi qo’rg’oshin donachalaridan tashkil topgan ballast 
bilan to’ldirilgan kamera bilan yakunlanadi. Ayrim hollarda areometrga 1 °S li 
darajalangan termometr ham payvandlangan bo’ladi. Bu esa, zichlikni o’lchash bilan 
birgalikda yonilg’ining harorati ham o’lchanadi va uning simobi ballast xizmatini 
o’taydi. Ballast va simmetrik shakl hisobiga areometr doim suyuqlikda tik holatda 
turadi. Zamonaviy areometrlar GOSТ 18481 bo’yicha tayyorlanadi va ularning asosiy 
tavsifi 3.9 – jadvalda keltirilgan. 
3.9 – jadval 

---

116 
Areometrlarning texnik tavsifi 
Areometr turi 
Majmuadagi 
asboblar soni, 
dona. 
Zichlikni 
o’lchash 
chegaralari, 
kg/m
3
Ruxsat 
etilgan 
xatolik, 
kg/m
3
Haroratni 
o’lchash 
chegaralari, 
°S 
Ruxsat 
etilgan 
xatolik, 
°S 
ANТ - 1 
7 
650-1070 
0,5 
-20 ...+45 
0,5 
ANТ - 2 
5 
670-1070 
1,0 
-20...+40 
0,5 
AN 
14 
650-1070 
0,5 
- 
- 
3.10 – rasm. Ariometr-neftedensimetrlar. 
Areometr va shisha silindrlarni har kuni tamg’asi va shkala yuzasi 
shikastlanmaganligi tekshirib turiladi.
«Neft va neft mahsulotlarni texnik sinash vositalarining guruhlanishi va 
qo’llanishi» (MI 2418-97) ga binoan ANТ turidagi areometrlarni tekshirish davri 5 
yilda bir marta.