K arim a q osim ova

Masal tahlil qilinayotganda, voqea rivojini jon li tasaw ur qilish,
obrazlam i aniq idrok etishda o'quvchilarga yordam berish zarur.
C h u non ch i, ularga ayrim epizodlarni so 'z bilan tasvirlash, ba’zilariga
o'qituvchi yordam ida tavsif berish, ishning oxirgi bosqichida rollarga
bo'lib o'qish kabilarni tavsiya qilish maqsadga muvofiq. Q ahram on-
larga tavsif berishda uning xatti-harakati bilan birga, tilning o'ziga xos
xususiyatlaridan ham foydalaniladi. M asalni ifodali o'qishga tayyorla-
nishda uning sujetini bilish bilan birga, m u allif tilini yaxshi tushunish
zarur.
4 -sin f „O 'qish kitobi“da berilgan Sh. S a’dullaning „Laqm a it"
masalida it markaziy tim sol sanaladi. M ushuk, sigir, xo'roz, tovuq va
kurkalar tim solini it birlashtirib turadi. Shuning o'ziyoq it xarakterini
ochish uchun uning atrofidagi tim sollarning xarakter xususiyatini bi-
lishni talab etadi.
M ushukning it haqidagi so'zlarini m atndan toptirib o'qitish itning
xususiyatini ochib beradi:
Ajab bo'ldi .... uy qurmading.
O 'z va’dangda sen turmading.
Y ozi bilan laqillading.
M eni ko'rsang akillading.
Sigim ing it haqidagi quyidagi so'zlarini ham m atndan topib o'qitish
orqali itning boshqa xususiyati ochiladi:
— M enga bundoq hiyla qilm a
Sigirlarni axm oq bilm a....
U yda yotding oyoq cho'zib
Sog'in sutni hadeb buzib.
So'ng o'quvchilarga itga xos xususiyatlam i ochuvchi so 'z va ibo-
ralarni toptirib ayttiriladi. Shu tariqa o'quvchilar o'qituvchi yordamida
itga tavsif beradilar. S o'n g boshqa tim sollar ustida ishlanadi. Bunda
taqqoslash usulidan foydalaniladi. M ushukning yaxshi xislatlari sa­
naladi. Bu kabi tavsiflar sigir, xo'roz, tovuq, kurkalarga ham beriladi.