K arim a q osim ova

Qahramonlarga tavsif berish matn ustida ishlash orqali amalga osh i­
riladi. Y ozuvchi foydalangan til vositasida o'quvchilar qahramonlarga

---

tavsif berishga o'rganadilar, ulam ing tili ham yangi so'zlar bilan boyiy-
di. O 'quvchilarni tavsif berishga o'rgatish uchun o'qituvchining o 'zi
qahram onni xarakterlovchi so'z, iboralam i tavsiya qiladi. U lar ichiga
masaldagi tim sollarga xos bo'lm agan xususiyatlam i ifodalovchi so'z,
iboralar kiritib qo'yiladi. O'quvchi ular ichidan m osini tanlab olish
jarayonida m antiqan fikrlaydi. Bu so'z va iboralar esa bolalar nutqiga
ko'chadi.
4 -sin f „O 'qish kitobi“da berilgan „Baqa bilan Taqa" (A ziz Ab-
durazzoq) m asalida baqa tim soli orqali yozuvchi o'ziga m os bo'lm agan,
o'ziga to'g'ri kelmaydigan narsalarni orzu qilish va bu orzuni amalga
oshirishda boshqalarning maslahati, nasihatiga quloq solm ay, o 'z ayt-
ganidan qaytm aydigan, o'jar kishilam i tanqid ostiga oladi. Baqa otlar
kabi taqa bilan tovush chiqarib yurishni, yurganda yerni jaranglatib,
odamlarga bu dunyoda o'zining borligini bildirib yashashni istaydi. U
taqachining „Taqani o'ylam a, uni otga chiqargan, senga taqa qoqsam ,
sakrashdan mahrum b o'lasan... Sen taqa bilan yo'rg'alay olm aysan.
Yo'rg'alashni ham otga chiqargan", „Sen borligingni bildirib yurm oq-
chi b lsang, sayrab yuraver" deyishlariga quloq solm aydi. Bu o'jarlik
uning boshiga kulfat keltiradi: suv tagiga cho'kib ketadi. Yonidagi
baqalar bo'lm aganda halok bo'lishi ham tayin edi. Kech bo'lsa ham
baqa xatosini anglab yetadi, taqachi oldida xijolat chekadi. Bu holatlar
o'quvchini o 'z hayotiga, xatti-harakatiga bir nazar tashlashga undaydi.