K arim a q osim ova

V. 
Tushunchani  ko'rgazmali  o'rganish. 
T ushunchani  shakllan- 
tirishning  turli  bosqichida  k rgazm alilikdan  foydalanish  katta  a h a ­
miyatga  ega.  T ush un cha  belgilari  bilan  tanishtirishning  boshlang'ich  
bosqichida  ko'rgazm alilikdan  o'rganiladigan  hodisaning  belgilarini 
nutqda  aniq  ko'rsatish  m aqsadida  foydalaniladi.  Til  tushunchalarini 
shakllantirishda  foydalaniladigan  ko'rgazm ali  vositalam ing  o 'zig a  xos 
xususiyati  o'rganiladigan  obyekt  hisoblangan  so'z,  so 'z  birikm asi,  gap, 
gap  bo'lagi  va  boshqalarga  m os  b o'lad i.  Shunday  ekan,  ko'rgazm ali 
vositalarga  jadval,  chizm a,  biror  p red m et,  uning  rasmi  bilan  b ir  q a ­
torda  til  m aterialning  o 'zi  ham   kiradi.  T anlangan  m atnlar,  alohida 
so 'z va gaplarda o'rganilayotgan  hodisa  aniq va  lo 'n d a  berilgan,  nutqiy 
vazifasi  va  gram m atik  xususiyati  ravshan  ko'rsatilgan  bo'lishi  kerak. 
Bu  ichki  ko'rgazm alilik  o'quvchilarga  tu sh u n cha  belgilarini  m av h u m ­
lashtirish,  o'rganilayotgan  hodisani  b iro r  tom o ndan  o'xshashi  bo'lgan 
boshqa  hodisalar orasidan topish  im konini beradi.  M asalan,  o 'zakd osh 
so'zlarni  o'rg anish da  tarkibida  bir  n ech a  o'zakdosh  so 'z  b o 'lg a n   m a t­
ndan  foydalanish  m aqsadga  muvofiq:  1.  M aktabim iz  hovlisida  katta