К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

21- б о б.

---

♦ Ялпи даромадга нисбатан фоизларда.
Мисол. К ичи к корхона таъмирлаш ва қурилиш иш ларини
амалга ош иради. Бажарилган иш лардан ялпи туш ум 530 м инг
сўм н и ташкил этса, со л и қ ставкаси 10%.
С ол и қ куйидагича ҳисобланади:
530 м инг сўм х 10% / 100 = 5 3 минг сўм.
У ш бу со л и қ ҳ и со б л а н ганда куйидагича п р ов одк а б е р и ­
лади:
Д -т 9 8 1 0 —“Ф ой дадан х,исобланган ва тўланган со л и к д а р ”
ҳи собварағи.
К -т 6 4 1 0 —“ Бюджетга тўловлар бўйича қ ар здор л и к ” ҳ и со б -
варағи.
Бу со л и қ бю дж етга ўтказилганда:
Д -т 64 1 0 —“ Бю джетга тўловлар бўйича қарздорлик” ҳ и со б -
варағи
К -т 5 1 1 0 —“Ҳ и с о б -к и т о б сч ёти ” ҳисобварағи.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 
2002 йил 12 июлдаги "Савдо ва умумий овқатланиш 
корхоналарига солиқ солиш тартиби тўғрисида”ги Қа- 
рорига мувофиқ:
♦ чакана савдо соҳасида микрофирмалар ва кичик 
корхоналар томонидан белгиланган даромаддан олина­
диган ягона солиқни ўзида белгиланган физик кўрсат- 
кич бирлигига белгиланган даромад миқцоридан (со­
лик тўловчининг потенциал ялпи даромадидан) келиб 
чиқиб ҳисобланган солиқнинг қатьий белгиланган сум­
масини тўлайди;
♦ савдо ва умумий овқатланиш корхоналари ялпи 
тушум ҳажмидан (товар айланмаси ҳажмидан) олина­
диган ягона солиқни тўлайди.
Чакана савдо соҳасида микрофирмалар ва кичик 
корхоналар учун белгиланган даромаддан олинадиган 
солиқ:
♦ солиқ солишнинг соддалаштирилган тизимини 
қўлловчи солиқ тўловчилар учун — ифлослантирувчи 
моддаларни табиий муҳитга чиқариб ташлаганлик, 
оқизганлик ва чиқитларнинг Узбекистон Республика­
си ҳудудига жойлаштирилганлиги учун ягона солиқ ва 
тўлов ўрнига;
♦ солиқ солишнинг соддалаштирилган тизимига 
ўтмаган солиқ тўловчилар учун ялпи даромад солиғи 
ўрнига жорий этилади.

---

Фойдаланиладиган умумий майдон, шу жумладан 
ижарага берилган ва ижарага олинган майдон белги­
ланган даромаддан олинадиган ягона солиқ солиш 
объекти ҳисобланади. Белгиланган даромаддан олина­
диган ягона солиқ суммаси:
умумий фойдаланиладиган майдон ҳажмидан; 
базавий ставкалардан;
корхоналарнинг жойлашган жойига ва сотиладиган 
товарлар турларига қараб тузатиш киритувчи коэффи- 
циентлардан келиб чиққан ҳолда ҳисоблаб чиқилади.
Белгиланган даромаддан олинадиган ягона солиқ 
қуйидаги формула ёрдамида ҳисоблаб чиқилади:
N =PxC xK p,
бу ерда: N — белгиланган даромаддан олинадиган яго­
на солиқ суммаси; Р — умумий фойдаланиладиган 
майдон; С — Қорақалпоғистон Республикаси Вазир­
лар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар хркимлик- 
лари томонидан белгиланадиган даромаддан олинади­
ган ягона солиқнинг аниқ ставкаси; Кр — сотилади­
ган товарлар турларига қараб тузатувчи коэффициент.
Чакана савдо соҳасидаги микрофирмалар ва кичик корхоналарнинг 
белгиланган даромадидан олинадиган ягона солиқни ҳисоблаш учун 
базавий ставкалар ва узгарувчан коэффициентлар
Фаолият тури
Солиқ
солина­
диган
база
Бир ойдагн
СОЛИҚШШГ
базавий 
ставкаси (энг 
кам ойлик иш 
ҳақига 
нисбатан 
карра миқдо- 
рида)
Ягона солиҳнинг базавий 
ставкасига узгарувчан 
коэффициентлар
Тош­
кент
ш.
Вило-
ятлар-
даги
шаҳар-
лар
туман- 
лар, шу 
жумла­
дан 
қишлоқ 
жойлар
10 кишигача 
ишчиси бўлган 
турғун савдо 
шоҳобчалари 
орқали амалга 
ошириладиган 
чакана савдо
Умумий
фойда­
ланила­
диган
майдон
ҳар кв.м, 
учун 0,5
0,7-2.0
0,5-1.5
0,2-1,0

---

Сотилади ган товарларнинг турларига қараб жойларда ги давлат 
ҳокимияти органлари томонидан белгиланган ставкаларга тузатувчи 
коэффициентлар
Т/Р
Товарларнинг номи
Коэффи­
циентлар
1
Тамаки маҳсулотлари ва алкоголли махсулотлар
1,5
2
Автомобиллар, автомобиллар учун эҳтиет қисмлар 
ва аксессуарлар
2,0
3
Чарм ва муйнадан тайерланган буюмлар, кийим 
бош ва пойабзал
1,2
4
Курилиш, пардозлаш материаллари ва курилиш 
асбоб-ускуналари ва жиҳозлари
1,2
5
Маиший-техника, ташкилий техника, ёритиш 
приборлари, алока воситалари, кино ва 
фототехника, шунингдек улар учун тегишли 
анжомлар
1,5
6
Мебеллар, гиламлар ва гиламбоп буюмлар
1,5
7
Заргарлик буюмлари, қимматбаҳо металлардан 
тайерланган буюмлар
1,5
8
Чинни ва биллур идишлар
1,2
9
Бош қа товарлар, шу жумладан озиқ-овқат 
товарлари
1,0
Э сла т м а
: аралаш ассортимент билан савдо қилиш- 
да сотиладиган товарларнинг айрим турлари учун бел­
гиланган тузатувчи коэффициентнинг энг кўп микдо­
ри қўлланилади.