К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

22.2. Пенсия фондига тўловлар ҳисоби
Узбекистон Республикаси бюджетдан ташқари Пен­
сия фонди Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Махка­
масининг 2000 йил 23 декабрдаги 498-сон қарори би­
лан тасдиқланган “Бюджетдан ташқари Пенсия жам- 
ғармаси маблағларини шакллантириш ва сарфлаш тар­
тиби тўғрисида”ги Низом асосида ташкил қилинади. 
Низомга кўра Узбекистон Республикаси бюджетдан 
ташқари Пенсия фонди пенсия таъминоти тизимидаги 
бошқарув тузилмасини такомиллаштириш, давлат иж­
тимоий суғуртаси бўйича мажбурий бадаллар, ажрат­
малар ва тўловларнинг тўлиқ йиғилишини таъминлаш, 
аҳолини давлат томонидан кафолатланган ижтимоий 
ҳимоя қилиш чора-тадбирларини ўз вақтида маблағ 
билан таъминлаш мақсадида ташкил этилган. Ушбу 
фонднинг маблағлари куйидагича шаклланади:
Корхона, ташкилот ва муассасаларнинг 
меҳнат ҳақи фондига нисбатан
35 %
Юридик шахе макрмини олмасдан туриб, 
тадбиркорлик фаолияти билан шугулла- 
нуичи жисмоний шахслар
Мустақил \олда белги­
лайди, аммо бир 
минимал иш ҳақидан 
кам бўлмаслиги керак
Ф уқароларнинг иш ҳақидан мажбурий су­
гурта бадаллари
2,5 фоиз микдорида

---

Деҳқон хўжаликлари аъзоларининг ихтиё­
рий тарзда тўлайдиган суғурта бадаллари
Мустақил ҳолда белги­
лайди, аммо бир 
минимал иш ҳақидан 
кам бўлмаслиги керак
Мулкчилик шаклидан қатъий назар кор­
хона, таш килот ва муассасаларнинг со­
тилган м а\сулот (иш , хизм ат)ларининг 
ҳақиқий ҳажмига нисбатан
0,7 ф оиз микдорида
Шунингдек, Пенсия фонди шаклланишининг бошқа 
элементлари ҳам бор:
1. “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғ- 
рисида”ги Узбекистон Республикаси қонунининг 15- 
моддасига мувофиқ тайинланган меҳнатда жароҳат- 
ланганлик ёки касб касаллиги оқибатида ногирон 
бўлганларга пенсия тўлаш харажатларини қоплаш учун 
регресс талаблар (даъволар) бўйича иш берувчилар ва 
фуқаролардан ундириладиган маблағлар;
2. “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғ- 
рисида”ги Узбекистон Республикаси қонунининг 14- 
моддасига мувофиқ муддатидан олдин тайинланган пен- 
сияларни тўлаш харажатларини қоплаш учун ўтказила- 
диган Ўзбекистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини 
ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлигининг Иш билан 
таъминлашга кўмаклашиш жамғармаси маблағлари;
3. “Фуқароларнинг давлат пенсия таъминоти тўғри- 
сида”ги Узбекистон Республикаси қонунининг 12-мод- 
дасига мувофиқ тайинланган имтиёзли пенсияларни 
тўлаш харажатларини қоплаш учун ўтказиладиган кор­
хоналар, муассасалар ва ташкилотлар маблағлари;
4. Ҳисобланган жарималар суммалари, қонун хуж­
жатларига мувофиқ солиқ органларини ривожланти­
риш жамғармасига ундирилган суммаларидан ташқа- 
ри, суғурта бадаллари ва ажратмаларнинг ўз вақтида 
тўламаганлиги учун пенялар;
5. Юридик ва жисмоний шахсларнинг ихтиёрий ба­
даллари;
6. Корхона тугатилганда, меҳнат вазифаларини ба­
жариш билан боғлиқ ҳолда жароҳатланган, касб ка- 
саллигига учраган ёки соғлигига бошқача шикает ет­
казилган ходимга зарарни қоплаш учун тўланадиган 
суммалар.

---

Пенсия фонди маблағлари қуйидаги мақсадларда 
сарфланади:
1. Ижтимоий таъминот органлари томонидан та­
йинланган пенсияларга;
2. Давлат пенсия таъминотини олиш ҳуқуқига эга 
бўлмаган болаликдан ногирон, қария ҳамда меҳнат ла- 
ёқатини йўқотган фуқароларга нафақаларга;
3. Вақтинчалик ишга лаёқатсиз, шу жумладан ҳоми- 
ладорлик ва туғруқдан кейинги вақт учун туланадиган 
нафақаларга;
4. Бола туғилиши учун нафақа;
5. Вафот этганлик учун нафақа;
6. Бошқа йўналишларга.
Пенсия фондига ажратмаларни ҳисобга олишда ку­
йидаги ҳисобварақлардан фойдаланилади:
4520—“Давлат мақсадли фондларига бўнак тўлов- 
лари” ;
6520—“Давлат мақсадли фондларига тўловлар”.
4520—“Давлат мақсадли фондларига бўнак туловла­
ри” ҳисобварағида корхона ва ташкилотлар томонидан 
Пенсия фондига ҳисобот даврида ўтказиб берилган 
бўнак тўловлари ҳисобга олинади. Бу муомалага куйи­
дагича проводка берилади:
Д -т 4520—“Давлат мақсадли фондларига бўнак 
тўловлари”
К-т 5110—“Хисоб-китоб счёти” ;
6520—“Давлат мақсадли фондларига тўловлар” 
ҳисобварағида корхона ва ташкилотлар томонидан Пен­
сия фондига туланадиган ажратмалар ҳақидаги маълу­
мотлар умумлаштирилади. Пенсия фондига ажратмалар 
ҳисобланганида куйидагича проводкалар берилади:
— Капитал қўйилмалар бўйича суғурта тўловлари 
ҳисобланди:
Д-т 0810-0890;
К-т 6520—“Давлат мақсадли фондларига тўловлар”.
— Харажатларга тегишли суғурта тўловлари ҳисоб- 
ланди:
Д-т 2010, 2310, 2510, 9420;
К-т 6520— “Давлат мақсадли фондларига тўлов- 
лар .
— Ходимнинг иш ҳақидан ушланадиган суғурта 
тўловлари х,исобланди:

---

Д-т 6710—“Ходимлар билан меҳнат ҳақи ҳисобидан 
ҳисоблашишлар”;
К-т 6520—“Давлат мақсадли фондларига тўловлар”.
Ҳисобот даври якунида Пенсия фондига илгари 
тўланган бўнак тўловлари якуний ҳисоб-китоб қилиш 
учун 6520—“Давлат мақсадли фондларига тўловлар” 
ҳисобварағига ўтказилади:
Д-т 6520—“Давлат мақсадли фондларига тўловлар”
К-т 4520—“Давлат мақсадли фондларига бўнак 
тўловлари” .
Шундан сўнг Пенсия фондига бўлган қарз тўлов- 
лдари ўтказиб берилади:
Д-т 6520—“Давлат мақсадли фондларига тўловлар” ;
К-т 5110—“Ҳисоб-китоб счёти”.