К а р и м о в а. А., И с л о м о в ф. Р., А в л о қ у л о в а. З

5000-“Кассадаги пул маблағлари”ни ҳисобга олувчи
ҳисобварамар корреспонденцияси
№
Хўжалик муомалалари-
нинг мазмуни
Ҳисобварақлар
корреспонден­
цияси
Ёзувларни
тасдиқповчи
ҳужжатлар
Дебет
Кредит
1
.
Банкдаги тегишли қисобва- 
рак^ардан пул маблағлари- 
нинг кассага келиб туши­
ши (иш \а қ и , нафақа, му- 
кофотлар)
5010
5110,
5210
Пул чеки патта- 
си ва банк кў- 
чирмаси, касса- 
нинг кирим ор­
дери, касса ки- 
тоби
2.
Йўлдаги пул маблаглари­
нинг келиб тушиши
5010
5620
Кирим тўғриси- 
даги тасдиқнома
3.
Маҳсулот, иш ва хизмат- 
ларнинг нақд пулга соти­
лиш и
5010
9010-
9030
Сотиш ведомос­
ти ва кассанинг 
кирим ордери
4.
Ҳисобдор шахслар томони­
дан олинган ва ишлатил- 
маган ортиқча суммалар- 
нинг қайтарилиши
5010
4230
Бўнак ҳисоботи 
ва 
к а с с а н и н г
кирим ордери
5.
Пул маблағларининг кас­
садан ҳисоблашиш \и соб - 
варағига қайтарилиши
5110
5010
Топш ириш
эълони ва банк­
нинг кўчирмаси
6.
Кассадан иш ҳақи ва бош ­
ка т ў л о в л а р н и н г (ёрдам 
пуллари, мукофотлар, иш ­
тирок этиш дан даром ад- 
лар)нинг берилиши
6710
5010
Тўлов ведомости 
ва касса чиқим 
ордери
7.
Бир марталик ёрдам пули- 
нинг кассадан тўланиши
9430
5010
Касса чиқим ор­
д е р и , р а ҳ б а р - 
нинг буйруғи ва 
ариза

---

Ж урнал-ордер ш акли бўйича ҳисобга олиш да касса 
бўйича муомалалар 1-журнал-ордерда (5000— “ К а сса ” 
ҳисобварағи ни нг кредит оборотлари) ва ж урнал-ор- 
дерга кирувчи 1-қайдномада (5000— “ К а сса ” ҳисобва- 
рағи н и н г дебет оборотлари) акс эттирилади. А й ти б
ўтилган регистрларга қилинадиган қайдлар касси р н и н г 
текш ирилган ва иш лов берилган ҳисоботлари асосида 
ҳар кун и олиб борилади.
Касса муомалаларини олиб бориш тартибида кас- 
сани тўсатдан инвентаризация қи ли ш кўзда тутилган. 
Бунда кассадаги пул бирм а-бир қайта саналади ва 
кассадаги бош қа бойликлар текш ирилади. К асса ин - 
вентаризацияси “ И нвентари зацияни таш кил эти ш ва 
ўткази ш ” номли 19-сон Б Ҳ М А г а биноан ҳар ойда 
ўтказилади.
Инвентаризация натижалари инв.15-ш аклдаги да­
лолатнома билан расмийлаш тирилади. Бунда кассадаги 
накд пулни нг амалдаги қолдиғи ҳисобга олиш маълу­
мотлари билан таққосланади, бу эса пул маблағлари 
кам ом адини ёки ортиқчалигини аниқлаш га и м к о н бе­
ради. Далолатнома касса тафтиш қилинган кун и рас- 
м и й л аш ти ри л и ш и ва к о м и сси я аъзолари том он идан 
им золани ш и лозим.
Далолатнома и к к и нусхада тузилади: бир нусхаси 
инвентаризация ком и сси я си папкасида қолади, и к к и н - 
чиси корхона бухгалтериясида сақланади. А гар кам о­
мад ёки ортиқчалик мавжудлиги аник,ланса, ком и сси я 
кассирдан ёзма туш ун ти р и ш хати талаб қ и л и ш и л о ­
зим.
И нвентаризация натижалари ўз вақгида бухгалте­
рия ҳисобварақларида акс эттирилади:
♦ ортиқча пуллар чиққанда, уш бу сум м а кассага 
қайтадан ки р и м қилинади:
Д -т 5010— “ М и л л и й валютадаги пул маблағлари” ;
К - т 9390— “ Бош қа муомалавий даромадлар” .
♦
камомад аниқланганида:
Д -т 4730— “ М од д и й зарарни қоплаш ю засидан хо­
ди м ларн и н г қарзи” ;
К -т 5010— “ М и л л и й валютадаги пул маблағлари” .
♦ камомад сум м аси ни кассир бевосита кассага тўла- 
ганида:
Д -т 5010— “ М и л л и й валютадаги пул маблағлари” ;

---

К - т 4730— “ М од д и й зарарни қоплаш юзасидан хо­
ди м ларн и н г қарзи” .
♦ камомад сум м аси касси рн и н г и ш ҳақидан ушлаб 
қолинганида:
Д -т 6710— “ Ходим лар билан меҳнат ҳақи юзасидан 
ҳисоблаш и ш лар”
К - т 4730— “ М од д и й зарарни қоплаш юзасидан хо ­
ди м ларни нг қарзи” .