Jurnalistikaga


partiyasi  b o im ish   kommunistik  partiya  kitobdan



Download 9,43 Mb.
Pdf ko'rish
bet62/249
Sana30.12.2021
Hajmi9,43 Mb.
#91170
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   249
Bog'liq
Jurnalistikaga kirish.Qozoqboyev T. Xudoyqulov M


partiyasi  b o im ish   kommunistik  partiya  kitobdan 
o ‘z
  taiim oti,  siyosatini 
ommaga  yetkazish  vositasi  sifatida  keng  foydalandi.  Faqat  demokratik 
jamiyatdagina kitob haqiqiy umummsoniy ahamiyat kasb etadi.
Kitobning  jurnalistika tasnifidagi  o crni  o ‘ziga xos  b o iib ,  unda vaqtli 
jumalistikaning  barcha  xususiyatlari  mavjudligini  ko'rish  mumkin.  Kitob 
ham  xuddi  gazeta  va  jumal  singari  bosiladi  va  u  tashqi  ko‘rinishidan 
ko'proq  jumalni  eslatadi.  Kitob  ham  jumalistikaning  boshqa  turlari  kabi 
ijtimoiy  hayotni  o ‘zida  aks  ettiradi,  uni  biladi,  tadqiq  qiladi  va  borliqqa 
qaytadan  ta’sir  ko ‘rsatadi.  Ya’ni,  jumalistikaning  ijtimoiy  vazifalari 
kitobda  ham  o ‘z  ifodasini  topadi,  u  ham  hayot  voqealarini  tasvirlaydi, 
tahlil  qiladi  va  unga  ta’sir  kocrsatadi.  Jurnalistika  tamoyillari  ham  kitob 
uchun  taalluqlidir  Kitob  ham  umuminsoniylik,  xalqchillik,  milliylik, 
Haqqoniylik qonuniyatlariga bo‘ysunadi.
A n’anaviylik  va  yangi  omillar  yaratish,  jamoatchilik  fikrini 
shakllantirish ham  kitob va u tayyorlanadigan nashriyotlar  faoliyati  uchun 
taalluqlidir.  Bu  hollar  kitobning  jurnalistika  tasnifida  o'ziga  xos  o ‘rin 
tutishim  ko'rsatib  turibdi.  Ammo,  kitobni  bevosita  vaqtli jurnalistika  turi 
deb boim aydi, uning ijtimoiy vazifasi kengroq.  Boshqacha qilib aytganda, 
msonnmg  vaqtli  jurnalistikaga  sig‘may  qolgan  barcha  keng  va  chuqur 
qiziqish va manfaatlari kitobda o‘z aksini topadi.
Kitob  tarixi  insoniyat  tarixi  bilan,  kishilarmng  aloqa. vositasi  b o ig an  
tilga  va  uning  shakliy  ifodasi  b o ig a n  yozuvga ega b o iish i  bilan  bogiiq. 
Insonlar  dastlab  yerga,  toshlarga  yozganlar,  mashhur  Urxun  Enisey
90


bitiklari,  Eron  shohi  Doroning  Behustun  tog‘iga  o'ydirgan  yozuvi  va 
boshqa  ko‘pgina  tarixiy  osori  -  atiqalar  shular  jumlasidan.  Keyinchalik 
sopolga,  ldishlarga  yozilgan  yozuvlar  ham  topildi.  Bu  bitiklarni 
kitoblarning  dastlabki,  lbtidoiy  ko‘rinishlari  deyish  mumkin.  Keyinchalik 
hayvonlar  terisiga  bitilgan  dastlabki  kitoblar  paydo  boidi.  Jumladan, 
eramizdan  oldingi  VII  — VI  asrlarda  vujudga  kelgan  Zardo'shtiylik 
dinining  muqaddas  kitobi  b o im ish   “Avesto”  200  kiyik  terisiga  yozilgan 
edi.  Hindistonda ham  qadim-qadimdan  “Veda”  deb  nomlangan  qoiyozm a 
kitoblar  mavjud  boigan.  Keyinchalik  eramizning  YII-YIII  asrlariga  kelib 
qog‘oz  ixtiro  qilindi  va  q o iyozm a  kitoblar  vujudga  keldi.  Q oiyozm a 
kitobchilik  uzoq  vaqt  -   o ‘n  asrlar  mobaynida  davom  etdi.  0 ‘rta  asrning 
buyuk  allomalari  Abu  Nasr  Farobiy,  Ahmad  Farg‘oniy,  Muhammad  al- 
Xorazmiy,  Abu  Rayhon  Beruniy,  Abu  Ali  Ibn  Sino,  tilshunos  olim 
Mahmud  Koshg‘ariy,  m a’rifatgo‘y  shoirlar  Y usuf  Xos  Flojib,  Ahmad 
Yugnakiy,  buyuk mutafakkir shoir Alisher Navoiy, Bobur va boshqa ulug‘ 
ajdodlarimiz o im a s asarlari q o iyozm a holida bizga yetib keldi.
XV  asrning  birinchi  yarmida  Yevropada  —   Germaniyada  Iogan 
Gutenberg kitobni bosma tarzda k o ‘paytirish  usulini  ishlab chiqdi.  Bu usul 
bo‘yicha  1445-yilda  dastlabki  taqvimlar,  varaqalar,  1452-yilda  esa  “Injil” 
kitobi  nashr  etildi.  1455-yilda I.Gutenberg  “Turklarga  qarshi-nasroniy  din 
vakillarini  chorlash”  degan  kitobni  nashr  etadi.  Unda  nasroniy  dinidagi 
kishilarni  salb  yurishiga  chorlanadi.  Bu  esa  dastlabki  kitoblarning  ham 
siyosiy  vosita  sifatida  xizmat  qilganligini  ko‘rsatib  turibdi.  1475-yilda 
ingliz tilida birinchi  kitob nashr etildi.  Bu —  “Ti oya tarixiga oid hikoyalar 
to'planu”  edi.  I.Gutenbergning  ixtirosi  Yevropa  bo ‘ylab  keng  tarqala 
boshladi.  Rossiyadagi birinchi bosma kitob rus rnatbaachisi Ivan Fyodorov 
tomonidan  1564-yilda  nashr  etilgan  «Апостол»  kitobi  edi.  1846-yilda 
Maynts  shahrida  arab  harflarida  birinchi  kitob  —   “Ilohiy  shahar 
Iyerusalimning muqaddas joylariga haj  qilish” degan kitob nashr etildi.7
O ikam izda  birinchi  bosma  kitoblar  XIX  .asming  ikkinchi  yarmida 
paydo  b o id i.  O ikam izda  birinchi  bosmaxona  1867-yilning  14-iyumdan 
ish  boshladi.  Birinchi  nashr  etilgan  bosma  kitob  esa  1868-yilda  dunyo 
yuzini  k o ‘rgan  «Заметки  о  горной  стране  и  вершин  Чу  и  Нарина  и  о
^  Prof.  F  A  M o  rninoviimg  “Jurnalistika  ijtim oiy  un iv ersitet  sifatida” 
(Т.:  U niversiteti,  !998)  kitobida  bu  haqda 
keng m a ’lum ot berilgan.  (35-40 betlar)
91


путях  через  неё  в  (бывший)  китайский  Туркестан»  deb  atalib  u  rus 
geograf olimi  va  sayyohi  N.A.Severtsev  qalamiga  mansub  edi.  Turkiston 
general  —   gubernatorligining  harbiy  okrugi  shtabi  huzurida  ochilgan 
bosmaxonada  bosilgan  o ‘zbek  tilidagi  birinchi  kitob  —   1871-yili 
Sh.ibrohimov  tomonidan  tayyorlangan  o ‘zbekcha  “Solnoma”  taqvimi  edi. 
Xuddi  shu  davrdan  boshlab,  Turkistonda  tosh  bosma  —   litografiya  usuli 
bilan  o ‘zbek 

Download 9,43 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   249




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish