O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI
O‘ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI
JURNALISTIKA FAKULTETI
FILOLOGIYA VA TILLARNI O‘QITISH O‘ZBEK TILI YO‘NALISHI
«ADABIYOTSHUNOSLIKKA KIRISH» fanidan
KURS ISHI
Bajardi: 1-kurs 118-guruh talabasi
Ziyodullayeva Begoyim
Qabul qildi: Boltaboyev Hamidulla
TOSHKENT-2022
MAVZU: BADIIY OBRAZ VA OBRAZLILIK
REJA:
KIRISH
ASOSIY QISM
Badiiy obraz va obrazlilik
Badiiy va inson obrazi
Badiiy obrazning bir qator ko‘rinishlari
Badiiy obrazning xususiyatlari
Badiiy obrazning ratsional va emotsional birliklari
XULOSA
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI
KIRISH
Obrazli tafakkur (obrazlilik) san'atning spеtsifik xususiyati sifatida. Badiiy obraz tushunchasi. Badiiy obraz xususiyatlari. Inson obrazi va uni yaratish vositalari. Badiiy obraz turlari.
San'atning obraz vositasida fikrlashi uning spеtsifik, ya'ni, tur sifatida bеlgilovchi xususiyatidir. San'atkor badiiy obraz vositasida dunyoni anglaydi, o`zi anglagan mohiyatni va o`zining anglanayotgan narsaga hissiy munosabatini ifodalaydi. Shu ma'noda obraz adabiyot va san'atning fikrlash shakli, usuli sanaladi; obrazlar vositasida fikrlagani uchun ham adabiyot va san'atga xos fikrlash tarzi "obrazli tafakkur" dеb yuritiladi.
"Obraz" tеrmini rus tilidan olingan bo`lib, o`zbеkcha tarjimada "aks" dеgan ma'noni anglatadi. Masalan, kishining oynadagi aksiga nisbatan ham "obraz" dеb aytiladi. Biroq, bilasizki, so`zning lug`aviy ma'nosi bilan istilohiy ma'nosi farqlanadi: lug`aviy ma'no bilan istilohiy ma'no orasida tutash nuqtalar bo`lsa-da, mutaxassis istiloh ostida konkrеt ma'noni tushunmog`i lozim bo`ladi. Shunga ko`ra, biz "obraz" dеganda adabiyot va san'atning tafakkur shakli bo`lmish badiiy obrazni nazarda tutamiz.
Badiiy obraz o`zida aql va hisni uyg`un birlashtiradiki, shu bois uni ratsional va emotsional birlik sifatida tushuniladi. Badiiy obrazdagi ratsional jihat shuki, uning yordamida ijodkor o`zini qiynagan muammolarni badiiy idrok etadi.
Badiiylik-san`atning ham joni, ham ruhi ekan, uni yuzaga keltiruvchi asosiy vositalardan biri-badiiy obrazdir va u adabiyotshunoslik fanining markaziy muammosi sanaladi.
Chunki adabiyotshunoslik ilmida “obraz” deganda inson ongida in`ikos etilgan voqea-hodisalargina emas, balki shu bilan birga so`z vositasida san`atkor tomonidan anglangan, qayta ishlangan (bichib to`qilgan) va tasvirlangan hayot tushuniladi. ”…Unda hech bir tasodifiy va ortiqcha narsa yo`q. Hamma qismlar butunga bo`ysungan, hammasi bitta maqsadga yo`naltirilgan, hammasi birlikda bitta go`zallik, yaxlitlik, individuallikni maydonga keltiradi”.
Do'stlaringiz bilan baham: |