9. Илимий билиўдиң эмпирикалық ҳәм теориялық дәрежелери
Т.с. билиўлик искерликтиң усыллары, методлары, тийкарғы билим формалары (факт, теория), категориялар, нәтийже, эмпирикалық, теориялық.
Теориялық искерликтиң бул искерликтиң нәтийжеси сыпатындағы теориялық билимниң бирлиги болып табылады. Илимий билимнин теориялык дарежесине билиулик искерликтин барлык турлери хам методлары буган косымша обьектив дуньядагы тийкаргы хам зарурли байланыслар хам катнасыклар хаккында обьектив нызамлар хаккында логикалык шолкемлескен билимлер сыпатындагы илимий теориялык доретиуин тамийинлеуши билимди шолкемлестириу усыллары киреди. Буган теориялынози хам состав болеклери илимий абстракциялау идеяластырыу, моделлестириу хам тагы баска методлар жардеминде алынатугын терминлер хам категориялар концепциялар хам парадигмалар болжаулар нызамлар киреди.
10. Билиўдиң ҳәм дөретиўшиликтиң социаллық характери
Т.с. субъект, объект, Адам искерлиги, социаллық зәрүрлик, биологиялық фактор, практика, социаллық билиў өзгешелиги.
Билиў ҳәм дөретиўшиликтиң дәрежеси адамның тәбийий хәм индивидуал өзгешеликлери менен ғана емес, ал жамийетлик жагдайлар ҳәм мумкиншиликлер менен де аныкланады. Сонын ушында ойлаў озинин ийесинен субьектти ғана емес, обьекттен ажыралған есапланады. Биреў билиу ушын субьект пенен оз-ара катнаста болатугын обьекти зарур. Билиулердин субьекти адам тууралы онын билиуининхам практикасынын обьекти не нарсе болыуына карай пикир жургизиу мумкиншилигине ийе. Галелий хам Ньютон дауиринде де реаллык сыпатында бар еди. Бирак, ол адам ойынын, характеринин обьекти ретинде аныклауга укыплы емес болганлыктан адам искерлигине кирмеди. Жамийетлик рауажланыудын дарежесин билиу аркалы гана табияттын кайсы предмети адамнын билиу искерлигинин обьекти болатугыны тууралы жуумак шыгарыуы мумкин. Субьект, обьект жамийетлик характерге ийе. Адамнын практикалык искерлигинен гарезли болады. Усы искерликтин жардеми менен маденият онынахмийети болган билим деретиледи.
11. Илим ҳәм ҳәзирги заман глобаллық проблемалары
Т.С. илим, интесоциаллық проблема, социотәбиятлық, антропосоциаллық.
Илимий ашылыулар жуз берген хам илимий изертлеулер процессинде алып исленген билим тийкарында тусиник тусиндирип болмайтугын билим алынган жагдайларда хам де проблемалык жагдай жузеге келеди. Оныц ушын хам жана билимге зарур сорау тууылады. Яғный билимнин өз пәнинде проблемалар ҳәм проблемалы жағдайлар жүзеге келеди. Илимий проблеманы койыў ҳәм оны шешиўде критикалық пикирлер көзқарасынан төмендеги белгилер коринисинде тәриплеу мумкин. Проблеманы үгитлеў проблема мазмуны илимпаз тәрепинен аңлап жетилиўи проблема үстинде пикир жүритиў ҳәм шешимин табыў.
Do'stlaringiz bilan baham: |