Jo`rayeva A

Metgemoglobin – 
metgemoglobin oksigemoglobin yoki gemoglobinni 
oksidlash tufayli (masalan qizil qon tuzi – K
3
[Fe(CN)
6
], natriy nitrit, azot oksidlari, 
metilen ko`ki bilan) hosil bo`ladi: 
HbO
2
+ K
3
[Fe(CN)
6
] ------------HbOH + K
4
[Fe(CN)
6
] + O
2
Bu kompleksda temir uch valentli bo`lib, gemoglobin kislorod bilan birikish 
qobiliyatini yo`qotadi. Metgemoglobin qonda ba’zi oksidlovchi moddalar 
bo`lganda ma’lum miqdorda uchraydi. U ham o`pkadan to`qimalarga kislorod 
tashish vazifasini bajara olmaganidan qonda metgemoglobin ko`p bo`lganda 
kislorod etishmasligi tufayli o`lim yuz beradi. Lekin metgemoglobin boshqa 
hususiyatlarga 
ham 
ega. 
U 
sianid 
bilan 
kuchsiz 
toksik 
xususiyatli 
sianmetgemoglobin hosil qiladi va shu yo`l bilan organizmni sianidlarning xavfli 
o`limga olib keluvchi ta’siridan qutqaradi. Shu sababli sianidlar bilan 
zaharlanganda davolash uchun metgemoglobin hosil qiluvchi (natriy nitrit) dan 
foydalaniladi. Sianid kislota oksigemoglobin yoki qaytarilgan gemoglobin bilan 
reaktsiyaga kirishmaganligidan sianid kislotadan zaharlanganda qonda kislorod 
tashish qobiliyatining yo`qolishi o`limga olib bormaydi.