Jo`rayeva A

9.5.
 
Gamma-aminomoy kislota va uning nerv impulslarini o`tkazishdagi 
ahamiyati. 
Gamma-aminomoy 
kislota 
(GAMK) 
miya 
to`qimasida 
glutamatdekarboksilaza ta’sirida glutamatdan hosil bo`ladi. 
GAMK kontsentratsiyasi miya va orqa miyada juda yuqori. GAMK (glitsin 
ham) miya neyronlarining juda ko`p qismida barcha sinapslarning taxminan 
yarmida mediator vazifasida xizmat qiladi. Ushbu mediatorlar neyronlarda 
tormozlanish jarayonlariga sabab bo`ladi. 
Α β γ α β γ 
HOOC – CH
2
– CH
2
– CH – COOH CH
2
– (NH
2
) – CH
2
– CH
2
– COOH
- CO
2
NH
2
Glutamat GAMK 
Katexolaminlarning hosil bo`lishi.
Katexolaminlar – biogen aminlarga 
mansub mediator va gormonlar guruhi bo`lib, ular fenilalanin va tirozindan hosil 
bo`ladi. Fenilalanin va tirozindan quyidagi biogen aminlar: DOFA, dofamin, 
noradrenalin va adrenalin hosil bo`ladi. Ulardan adrenalin va noradrenalin asosiy 
mediatorlik yoki gormonal vazifani bajaruvchi hisoblanadi. Noradrenalin va 
adrenalin buyrak usti bezlarining mag`iz qismidagi xrommafin hujayralarda, bosh 
miyaning adrenergik sinapslari va vegetativ nerv sistemasining simpatik 
nervlarining uchlarida sintezlanadi. 
Adrenalin va noradrenalinning faolsizlanishi ikki xil yo`l bilan amalga 
oshadi: monoaminooksidazalar va katexol-O-metiltransferaza yordamida, ya’ni 
dezaminlanish va metillanish yo`llari. 
Aminokislotalardan ayrim vitamin va kofermentlarning hosil bo`lishi. 
Triptofandan odam to`qimasida nikotinamid (PP vitamini) hosil bo`ladi: 
n bosqich
Triptofan
nikotin kislota
nikotinamid 
Shu sababli ovqat bilan birga kirgan triptofan ovqat tarkibida nikotinamid 
yetishmovchiligini qisman qoplashi mumkin. 
Sistein pantoten kislotasi (B
5
) va KoA kofermentlarining biosintezi uchun 
ishlatiladi.