Jo‘raev, Narzulla. Jadal taraqqiyot davri (So‘zboshi o‘rnida) «2017-2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivoj- lantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi»

Markaziy Osiyo mintaqasi mamlakatlari bilan yaqin qo‘shnichilik munosabatlari tobora chuqurlashmoqda. Zotan, tarixiy takdir bir mintaqada yashash imkonini bergan ekan, ming yilliklar mobaynida qon-qardosh va qarindosh bo‘lib kelgan xalqlar, ayni paytda, takdirdosh hamdir. Mintaqa xalqlari urf-odatlari, an’anala- ri, turmush tarzi va qadriyatlari uyg‘unlashib ketgan yagona xalq hisoblanadi. Har qanday chegaralar davlat mustaqilligini belgilaydigan va uning suverenitetini namoyon qiladigan qadriyatdir. Biroq, qardosh xalqlar qalbidagi mehr-muruvvat, hamkorlik va bir-birining quvonchu tashvishlariga sherik bo‘lish tuyg‘usi chegara bil- maydi. O‘zbekiston rahbarining Qozog‘iston, Turkmaniston, Qirg‘iziston va Tojikiston bilan o‘rnatgan yaqin qardoshlik munosabatlari mintaqada tinchlik va barqarorlikni ta’- minlash bilan birga ijtimoiy-iqtisodiy va ma’naviy- ruhiy masalalarda ijobiy natija beradi. Sessiya minba- rida ko‘tarilgan bu masala mintaqaviy muammolarni hal qilishning eng insonparvar va samarali usuli sifatida baholandi.

Suv, tinchlik va xavfsizlik muammolari taraq- qiyotning muxim omili bo‘lishi bilan birga Yer sharining turli mintaqalarida o‘ziga xos dolzarb muammolarga sabab bo‘lmoqda. Jumladan, Markaziy Osiyo qadimdan bir daryo- dan suv ichgan, qondoshu jondosh xalqlar makoni. Sirdaryo va Amudaryo mintaqa xalqlarining bebaho boyligi va hayot manbai. Ushbu ulkan daryolar bir necha ming yillik xalqimiz tarixiy taraqqiyotining va tadrijiy rivojlanishining asosi bo‘lib kelgan. Ikki marta buyuk sivilizatsiya- viy hodisa - uyg‘onish davrini ko‘rgan bu tabarruk zamin xalqlari buyuk ajdodlarining olamshumul kashfiyotla- ri tufayli insoniyat hayotiga madaniyat olib kirgan xalq maqomiga ega bo‘lishdi.

Jahon tajribasida transchegaraviy daryolar hech qachon bir mamlakatning yoki bir millatning mulki bo‘lib qolmagan. Daryoning boshlanish joyidan to tugagan joyiga qadar, jamiki tiriklikning, parrandayu darrandalarning, qurt-qumursqalaru hasharotlarning, hayot sarvari bo‘lgan hazrati insonning buyuk ne’mati va hayot manbaidir. O‘zbekiston Prezidenti transchegaraviy daryolar maqomi, suv, tinchlik va xavfsizlik muammolari xususida gapirar ekan, muammoga ana shunday umuminsoniy qadriyatlar o‘lchovi asosida yondashadi.
Orol dengizi bilan bog‘liq ekologik muammolar faqat O‘zbekistongagina tegishli emas. U butun mintaqaviy, qo- laversa, dunyoviy muammoga aylandi. U qator davlatlar- ning iktisodiy va ijtimoiy rivojlanishiga katta za- rar yetkazmoqda. Orolning kurigan hududlaridan har yili bir necha yuz ming tonnalab tuz changlari kavoga kutarilib, minglab kilometrdagi odamlar hayotiga, ekinzorlarga ziyon yetkazmoqda. Atmosferaning keskin o‘zgarishiga, havo qatlamining buzilishiga olib kelmoqda. Bu masala BMT da- rajasida bir necha marta ko‘rib chiqilgan. Biroq Uzbekiston rahbari Orol muammosini umumsayyoraviy ekologik og‘riq sifatida yana bir bor ko‘tarib, jahon hamjamiyati diqqatini uni bartaraf etishga qaratdi.

9.