Jon Uotsonning klassik bixeviorizmi Reja

Dj.Uotson bixeviorizmi

Asosiy tadqiqot predmeti	Tashqaridan kuzatiladigan, kuzatish va o’lchash mumkin bo’lgan inson xulq-atvori
Tadqiqot metodlari	Kuzatish eksperimental o’rganish
Asosiy tushuncha lari	Xulq-atvor,shartsiz reaktsiya, shartsiz stimul, shartli stimul, shartli reaktsiya
Asosiy g`oyalar	Tahlil fokusi ichki taxminiy sabablardan tashqi atrof-muhit ta`siriga o’zgargan. Xulq-atvorning tashqi ijtimoiy stimul omillar ta`siriga bog`liqligi: asosiy (bazaviy) chizma, “stimul-reaktsiya” o’rgatishning ulkan ahamiyati avvalgi tajriba; o’rgatish rivojlanish.

Dj.Uotson bixeviorizmi

Rivojlanish omillari	O’rgatish, ijtimoiy omillar
Ahami yati	Insonni o’rganish imkoniyatiga nisbatan optimizm, muhit sharoitlariga ahamiyat qaratish
Tanqidga uchraganligi	-xulq-atvorni ichki psixologik omillarini qat`iy rad etish va butunlay ahamiyat bermaslik; -inson taraqqiyotining o’ziga xos xususiyatlarini e`tibordan chetda qoldirish; -barcha tirik organizmlar xulq-atvorining umumiy qonuniyatlarini qidirish; -inson haqidagi tasavvurlarning mexanikligi; -o’rgatishning passiv xarakteri inson o’zaro ta`sir “ob`ekti” sifatida; -haqiqiy yangi xulq-atvor shakllanishini tushuntirib bo’lmaslik

E.Torndayk organizmning javob reaksiyasi yig‘indisini – xulq, qo‘zg‘aluvchilarining murakkab tizimini vaziyat, tashqi sharoit ekanligini tushuntiradi. SHuning uchun inson ongi bilan emas, balki vaziyat bilan boshqariladigan g‘oyani ilgari surgan. Natijada inson ruhiy dunyosi mexanik ravishda reaksiyalar yig‘indisi bilan tenglashib qoladi.

• E.Torndayk organizmning javob reaksiyasi yig‘indisini – xulq, qo‘zg‘aluvchilarining murakkab tizimini vaziyat, tashqi sharoit ekanligini tushuntiradi. SHuning uchun inson ongi bilan emas, balki vaziyat bilan boshqariladigan g‘oyani ilgari surgan. Natijada inson ruhiy dunyosi mexanik ravishda reaksiyalar yig‘indisi bilan tenglashib qoladi.