Жобасы: umumiy ma’lumotlar Shisha ishlab chiqarish

6.3. Shishaning tuzilishi va asosiy xossalari
Nazariy mustahkamligi. Deraza oynalarining cho’zilishdagi mustahkamligi 6500-8000 MPa bo’ladi.
Shisha strukturasida mikrodefektlar bo’lganligi sababli haqiqiy mustahkamligi 30-90 MPa bo’ladi.
Shishaning siqilishdagi mustahkamligi 700-1000 MPa, ba’zi hollarda 1200 MPani tashkil etadi.
Nur o’tkazuvchanligi. Deraza oynalarining nur o’tkazuvchanligi 90-92%, profillanganiniki 84-86%, shishabloklarniki 80-85% ni tashkil etadi.
Shisha nurni qaytarish xususiyatiga ega bo’lgani uchun va faqat 2% nurni o’zi yutgani sababli nur o’tkazuvchanligi asosan nurni oynaga tushish burchagiga bog’liq bo’ladi.
Deraza oynalari infraqizil nurlarni yaxshi, ultrabinafsha nurlarni esa yomon o’tkazadi.
Texnologik xususiyatlari. Shishani va undan tayyorlangan buyumlarni mexanik qayta ishlash mumkin: olmos bilan kesish, arralash, pobedit keskichlari vositasida charxlash, shliflash, polirovkalash shular jumlasidandir.
Shishani 800-10000C haroratda list, nay, tola sifatida cho’zib olish, payvandlash va puflab shakl berish, buyum olish mumkin.
Keyingi paytda shishaning ishlanuvchanligidan foydalanib, undan turli qurilish va me’morchilik buyumlari va qismlari, shishapaketlar, tola va matolar tayyorlash imkoniyati tug’ildi.
Taxta oyna. Taxta oynaga oddiy deraza, vitrina, issiqlik nurlarini yutuvchi, armaturalangan va boshqa oyna turlari kiradi.
Taxta oyna deraza va eshikni to’sishga, sanoat va jamoat binolarini tashqi muhitdan izolyasiyalashda, ichki va tashqi tomondan bezashda ishlatiladi.
Taxta oyna eni 250-1600 mm, uzunligi 250-2200 mm, qalinligi 2; 2,5; 3; 4; 5 va 6 mm o’lchamlarda tayyorlanadi. Bir metr kvadrat oynaning massasi 2-5 kg bo’ladi.
6.4. Shishaning turlari
Vitrina oynasi ma’muriy, maishiy, savdo, mehmonxona va sh.k. binolarni bezashda va izolyasiyalashda ishlatiladi.
Vitrina oynalari polirovkalanib, qalinligi 6-10 mm, eni 3500, bo’yi 6000 mm gacha o’lchamlarda ishlab chiqariladi.
Vitrina oynasining bir tomonlama nur o’tkazuvchi turi binolarni bezashda va yorug’lik nurini mo’’tadil saqlashda zarur bo’ladi.
Issiq nurlarni yutuvchi oyna oddiy oynadan kimyoviy tarkibida temir, kobalt, nikel oksidi bo’lishi bilan farq qiladi.
Oynaning bu turi davolanish, bolalar bog’chalari, gulxona, qishki bog’, bino va inshootlarni romlariga o’rnatiladi.
Armaturalangan oynani kuydirilgan, xromlangan, nikellangan po’lat to’r bilan kuchaytirib tayyorlanadi.
Bu oyna silliq va to’lqinsimon bo’lib, oyna sindirilganda sochilib ketmasligini ta’minlaydi.
Uning o’lchamlari: uzunligi 1200-2000 mm, eni 400-1500 mm.
Armaturalangan oyna
Rangli oyna
Toblangan oyna oddiy oynani 540-6500C haroratda qizdirib va asta-sekin sovutib olinadi.
Toblangan oynaning zarbiy va egilishdagi mustahkamligi oddiy oynaga nisbatan bir necha barobar yuqori.
Toblangan oyna vitrinalar, eshiklar, balkon, zinapoya to’siqlari va bo’lmalar tayyorlashda ishlatiladi.
Radioaktiv nurlarga bardoshli oynani shixta tarkibiga qo’rg’oshin, litiy, bor, kadmiy va seziy oksidlari (0,25-1,5%) qo’shilib tayyorlanadi.
Bunday oynalar atom elektrostansiyalarida, reaktor qurilmalari xonalarida, izotoplar tayyorlaydigan korxonalarda ishlatiladi.
Toblangan oyna
Ko’p qavatli oyna (tripleks) oddiy va armaturalangan bo’lib, asosiy va oraliq (amortizasiyalovchi) qatlamlardan iborat.
Bu oyna turi sindirilganda maydalansa ham sochilib ketmaydi.
Ko’p qavatli oyna