Ўйланиб уйлан, уйланиб ўйлан Тошкент 2010

Инсон онги у тилга кир
-
ганидан бошлаб ривожла
-
на бошлайди ва тахминан 
14–15 ёшларигача ривож
-
ланиб бўлади.
Онгдан бошқа «ички онг» («подсознание») деган ту
-
шунча ҳам бор-ки, у ҳанузгача тўла ўрганилмаган. Ле
-
кин шу кунгача унинг антиқа хусусиятлари аниқланган:
– у 
бола 
туғилмасидан 
олдин, 
ҳомила 
пайтиданоқ ривожлана бошлайди;
– бола тахминан 5–6 ёшга кирганида унинг асо-
сий пойдевори яратилган бўлади;
– одам умрининг охиригача унинг ҳатти-
ҳаракатларини билвосита бошқаради;
– у тилдан кўра, кўпроқ тасаввурлар билан 
фикрлайди;
– «вақт» тушунчасини билмайди;
– авваламбор, ота-она, кейин атроф-муҳит 
таъсири остида шаклланади
.
Ҳозирча шулар етарли. Энди ички онг ривожланиши
-
нинг амалда қандай қилиб намоён бўлишини кўрайлик.
Эр-хотинлар суҳбатлашиб ўтиришибди, хонанинг 
нариги чеккасида эса 3 ёки 6 ойлик чақалоқ ўйнаб 
ётибди. У ҳали гапга тушунмайди, ҳеч нарса билмай
-
ди. Лекин эр-хотинларнинг ҳар бир сўзи унинг ички он
-
гида маълум нуқта, белги қўйиб боради ва у нарсани 
худди магнитофон лентасига ўхшаб ёзиб олади. Агар 

---

55
бу қиз бола бўлса, онасининг эрига гапираётган гапла
-
ридан: 
«Қизим, эринг билан мана шундай гаплаши
-
шинг керак...»
деган маънони ёзиб олади. Агар у ўғил 
бола бўлса: 
«Ўғлим, хотин билан мана шундай муо
-
мала қилиш керак...»
деган маънони ёзиб олади. Эр-
хотинлар нима ҳақда гаплашаётганликларининг эса 
умуман аҳамияти йўқ.
Ишонмайсизми?.. Текшириб кўриш жуда осон, бир 
саволга жавоб топсангиз бўлди: бир ойлик гўдакка 
хўмрайиб қарасангиз йиғлайди, кулиб қарасангиз та
-
бассум қилади. Ҳеч кимни танимайдиган, ҳеч нарса 
билмайдиган гўдак нега бундай «жавоб қайтаради?»
Агар илм-фан сизни чарчатиб қўймаган бўлса, мав
-
зуга қайтамиз.