Jizzax davlat pedagogika institui

1.2.
 
Turnikdagi mashqlar 
Turnikdagi mashqlar xarakteri va koordinatsiyasi bo‘yicha xilma xildir. 
Ular, yuqori darajada dinamik bo‘ladi. Ularni o‘zlashtirishni bayon qilinishi 
bo‘yicha ketma-ketlikda o‘zlashtirish tavsiya qilinadi. 
Oyoqlarda depsinish bilan ko‘tarilish. 
O ‘ q u v v a z i f a l a r i : 
1.
Turnikda yoki balandligi 140-150 sm bo‘lgan qo‘shpoyalarda osilib turgan 
holatdan sakrash bilan rostlangan qo‘llarga tayanchga ko‘tarilish – snaryadni qo‘yib 
yubormasdan sapchib tushish va sur’at bilan sakrab ko‘tarilish. Takrorlashlar 
ketma-ket 5-6 marta. 
2.
Balandligi har xil bo‘lgan qo‘shpoyalarning pastki jerdiga o‘tirib osilib 
turish holatidan pastki jerdga oyoqlar bilan depsinib, yuqorigi jerdga tayanchga 
ko‘tarilish. 
3.
Balandligi 160 sm bo‘lgan turnikda, qo‘shpoyalarda, halqalarda osilib 
turgan holatdan sakrash bilan qo‘llarni bukib va tez rostlab, tayanchga ko‘tarilish. 
4.
Xuddi shuning o‘zi, faqat snaryadning balandligi 170-180 sm (oyoqlar 
bilan ko‘prikchadan depsinib va ko‘prikchasiz). 
Turnikda, qo‘shpoyalarning jerdlarida, yakkacho‘pda osilib turgan holatdan 
bitta oyoq bilan depsinib va boshqasi bilan siltanib aylanib ko‘tarilishga o‘rgatish 
bayon qilingan. Bunday ko‘tarilishni bolalar tayyorgarlikning dastlabki bosqichida, 
uning ancha murakkab shakllarini mazkur bosqichda o‘zlashtirishlari kerak. 
1.
Osilib turgan holatdan ikkala oyoqlar bilan depsinib aylanib ko‘tarilish. 
2.
Pastki jerdda yotgan holatda osilib, ikkala oyoqlar bilan depsinib aylanib 
ko‘tarilish. 
3.
Osilib turgan holatdan kuch bilan aylanib ko‘tarilish. 
Orqaga tayanchga aylanish 
(5-rasm). 
O ‘ q u v 
t o p s h i r i q l a r i n i n g b i r i n c h i 
v a 
i k k i n c h i 
s e r i y a l a r i : 
1.
Tez aylanib ko‘tarilish (1 sanoqqa). 

---

5-rasm 
2.
Tayanchda gavdani oldinga va orqaga ikki nafar 
shug‘ullanuvchilar yordamida egish. Tayanchda bukilmasdan turishni 
bilish. 
3.
Tayanchdan, turnik atrofida tayanchdan tayanchga ikki nafar 
shug‘ullanuvchilar yordamida passiv aylanish. Aylanish vaqtida gavdani 
to‘g‘ri ushlashni bilish. 
O ‘ q u v t o p s h i r i q l a r i n i n g t o ‘ r t i n c h i v a 
b e s h i n 
c h i s e r i y a l a r i : 
1.
Tayanchda orqaga siltanish va dastlabki holatga qaytish, 
dastlabki holatga qaytish paytida bukilmasdan. 
2.
Yordam bilan orqaga aylanish (tez aylanish). 
3.
Xuddi shuning o‘zi mustaqil tarzda. 
Mashqlar har bir seriyada 3 martadan takrorlanadi. 
Tayanchdan yoysimon sapchib tushish. 
Tayanchdan yoysimon sapchib tushish xuddi tayanchdan orqaga aylanish 
kabi boshlanadi, lekin gimnastikachini tanasi bilan orqaga harakatlanishi paytida 
yengil bukiladi va oyoqlarini oldinga-yuqoriga yo‘naltirish orqali turnikdan 
chekinadi. U harakatning ikkinchi yarmida rostlanadi va qo‘llari bilan 
snaryaddan itariladi. Uchish paytida gavda egilgan, qo‘llar yuqoriga-tashqariga, 
bosh orqaga egilgan. 

---