Жиззах политехника


Жаxон банк тизими ривожидаги йуналишлари



Download 0,65 Mb.
bet67/99
Sana26.03.2022
Hajmi0,65 Mb.
#512230
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   99
Bog'liq
makroiqtisodiyot

Жаxон банк тизими ривожидаги йуналишлари.


а) Жаxон банки тизими мураккаб, зиддиятли йулдан ривожланиб бормокда, бирорта асосий йуналишни алоxида ажратиб курсатиш кийин. Шундай булса xам, бу соxадаги асосий тамойиллар xакида гапирганда, банкларнинг кушилиб кетиши ёки бир-бирини ютиб юбориши xисобига уларнинг йириклашуви жараёни биринчи навбатда назарда тутилади. Бу тамойил барча мамлакатларда бирор-бир тарзда намоён булмокда. Дунёнинг энг йирик унта банки орасида факат Франциянинг Gкуdit Agкуcolу банки деxкончилик соxасига инвестиция берувчи аник ихтисосга эга. Бошка xамма банклар узларининг дастлабки йуналишларини аллакачон узгартириб юборган. Масалан, Буюк Британия молия бозорида чет эл банклари булимларининг куплиги унинг хусусиятига айланиб колган. Уларнинг куплари бу мамлакатда 19 асрдаёк урнашиб олишган. Уша пайтда Лондон дунёнинг молиявий маркази эди. Утган асрнинг олтмишинчи йилларидаёк Лондонда Франциянинг учта банки уз булимини очган эди. 1914 йилда 20 тадан купрок банкларнинг идоралари ишларди.
Америка банклари xам 1990 йилларнинг бошларида узаро кушилиш ва бир-бирини ютиб юборишни кучайтириб юборишди. 1991 йилда 47 штат ва Колумбия округи кабул килган штатлараро банк конунига кура уз штати xудудида “Бегона” штат депозитларини кабул килишга рухсат берилганидан сунг шундай булди. Колифорния штатининг очилиши бу соxада айникса муxим эди. Тинч океан минтакасига, шу жумладан Японияга якинлиги туфайли купгина банклар учун бу штатнинг имкониятлари айникса катта. Нью-йоркдаги иккита йирик банк Сhуmical Bank билан Manifуctгкукs Hanovук Bank нинг, шунингдек Sуcгкity Pacific Coкpoкation билан Bank of Amукika нинг бирлашуви билан катта кушилиш деб аталган жараён бошланади.
Японияда энг йирик икки банк - Tokyo ва Mitshbishi бирлашгач дунёдаги энг зур банк тизилмалари руйхатининг бошида турувчи банк пайдо булди.
Америкалик олимлар - Дейв Филлипс ва Кристин Пейлвелнинг тадкикотларига караганда, бошка банкларда кулга олувчи ёки ютиб юборувчи банклар 100 дан ортик филиалга ва 4 миллиарддан купрок активга эга булган энг йирик банклар жумласига киради. Кулга утаётган банклар эса кулга олувчи банклардан кичикрок (1 млрд. долларга якин активларга эга ва 50 тадан купрок булимга эга). Аммо, одатда, уртача банклардан каттарокдир. Банкларнинг кушилиш микёси улар фаолиятининг самарадорлигига зарар етказмаган тарзда кай даражагача етиши мумкин ? - деган мантикий савол тугилади. Америкалик олимлар мана шуни аниклашга багишлаб бир талай асарлар ёзишди. Уларнинг хулосаларига кура, кичикрок банк (Америкача “улчов” билан активларнинг киймати 100-500 млн.доллар булган банк) самарали ишлайди ва тармокдаги энг йирик банклар билан бемалол ракобат кила олади. Шу жиxатдан Шеффернинг иши диккатга сазавордир. У активларнинг киймати 1 млрд. доллардан ортик булган банклар узаро
кушилганда xатто янги банкнинг турлари ва булимлари узгармаган такдирда xам жами чикимлари 50 фоиздан xам кам камаяр экан. Бирок, активларнинг жами киймати 50 млрд. доллардан ошадиган банклар узаро кушилганда чикимлар арзимас даражада кискаришини xам аниклашди.
В) Уз маблагини имкони борича диверсификациялаш (кенгайтириш) жаxон банк тизимининг бошка муxим томонидир. Масалан, Британиядаги Midland банкининг (Honkong Bank) ва Америкадаги Maкinу банки биргаликда бу банк Лондондаги NSBC Holdings гуруxига кириб, xаммалари биргаликда 1995 йил якунига кура “Thу Bankук” журналининг анъанавий рейтингида биринчи уринни олди). Анъанавий банк фаолияти билан турдош тармокларга жадал кириб бориш жараёни аср бошидаёк бошланган. 1909 йилда тузилган компания кейинрок банкнинг чет эл бозорига кириб олишда асосий курол булди. 1958 йилда M. Gland шу вактга келиб тузилган узининг шуъба банки билан биргаликда xаки булиб-булиб туланадиган товарлар сотиб олиш учун карз бериш билан шугулланувчи фирманинг xамма акцияларини сотиб олди. Ташки экспанцияни кучайтириш учун банк 1965 йилда 3 та банк - “ Amкo Bank” (Нидерландия), Dугtschу Bank (Германия) ва Sociуtу gуnукalу (Бельгия) билан мустаxкам алока урнатди. Мазкур банкларнинг Европа маслаxат кумитаси номини олган битими акциялари бирон-бир тарзда айирбошлашни кузда тутмаган булса xам кейинги йилларда халкаро майдонда банкларнинг янада якин кооперациялашуви учун асос яратди.
Япония банкларининг халкаро экспанцияси 70 йилларнинг охирларида бошланди. Бу xодисанинг боиси : мамлакатнинг барча етакчи банклари дунёнинг асосий марказларида, шунингдек Япон корпорацияларининг стратегияси нуктаи назаридан алоxида аxамиятга эга булган (мамлакатларда) минтакаларда (Жанубий-Шаркий Осиё мамлакатлари, АКШ Гарбий соxили, Австралияда) булимлар очган эди. Бу экспанция бир неча устун йуналишлар буйича давом этди.
Биринчиси дунёнинг турли минтакаларига инвестиция куйувчи Япон транс миллий корпорацияларга хизмат килиш. Бу йуналиш Япон банкларининг ички банк бизнесига кириб олиб, булим ва шуъба компониялар очилиши xамда молиявий ночор аxволга тушиб колган маxаллий банкларни сотиб олиш йулидан борди.
Иккинчиси Нъю-Йорк, Лондон, Цюрих каби йирик молия марказларида жаxон ссуда капитали бозорида йирик операциялар утказиш.
Учинчиси Япония учун “кизикарли” мамлакатлар билан иктисодий xамкорликни ривожлантириш чунончи, купчилик Япон банклари Хитойда ваколатхоналар ва шуъба компаниялар очиб, йирик инвестиция лойиxаларини молиялашда катнашмокда.
С) Банклар фаолиятини дерегулияциялаш жараёни учинчи жаxоншумул тамойилдир. 70-йиллар охирида АКШ да фукароларнинг омонатлари хафвсизлиги даражасини ошириш максадида жамгарма депозитлари буйича фоиз ставкасининг юкори чегарасини кутаришдан бошланган. Бу жараён молиявий хизматларнинг бутун соxасига ёйилди. Янги
конунлар туфайли банклар мижозларга операцион депозитлар, шунингдек истеъмол ва тижорат кредитининг турли вариантларини таклиф этиш xукукини олади. Шу билан бирга турли кимматли когозлар операциялари утказилди. Дунёдаги бошка етакчи мамлакатлар масалан, Австралия, Канада, Англия ва Япония xам 80-йилларда дерегуляция амалиётига кушилди.
Жаxон банк тизими ривожланишининг асосий тамойиллари ана шундай. Уларни таxлил этиб чикариладиган умумий хулоса куйидагича:
Замонавий банк тизими мураккаблашиб йириклашиб бормокда. Унда соф классик “банкча” хусусиятлар бошка молия муассасаларининг хусусиятлари билан кушилиб кетмокда.
Банкларнинг ривожи бутун дунёда давом этаётган иктисодий интеграция тамойилини акс эттиради. Бу жараённинг банк ишида намоён булиши натижаларини ривожланган мамлакатлар мисолида урганиш оркали уз банк тизимини эндигина вужудга келтираётган мамлакатлар хатоларга йул куймай, бундан буёнги тараккиёт концепциясини окилона амалга оширишлари мумкин булади, деб уйлаймиз.

Download 0,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   99




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish