Jismoniy tarbiya va sport nazariyasi va metodologiyasi

Sportga yo’llanma
- bu sportchi qobiliyatlarini sport maho-ratini shakllanishining 
individual xususiyatlarini o’rga-nish asosida yuqori sport mahoratiga erishishning 
kelajakdagi yo’nalishini aniqlashdir. 
V.P.Fillin sportga yo’llanmani bu tashkiliy metodik tadbirlarni kompleks tartibini ular 
asosida sportchining ayrim bir sport turida qisqa ixtisoslanishi aniqlanadi degan edi.
Sportda tanlash bu ko’p bosqichli ko’p yillik jarayon bo’lib sportda tayyorgarlikning 
hamma bosqichlarida amalga oshiriladi. U sportchilarning qobiliyatlarini har tamonlama 
o’rganishga asos-lanib ushbu qobiliyatlarning shakllanishi uchun yaxshi sharoit yaratishga 
qaratilgan. Sport turlarini ko’p bo’lishi, har bir shaxs sportni qaysidir bir turidan 
.
yuqori 

---

141
mahoratlarni egallashga imkoniyat beradi. Bir sport turiga layoqatli bo’lmagan shaxs boshqa 
sport turidan yaxshi natijalarga erishishishi yoki ko’rsatkichlarga ega bo’lishi mumkin. Shuning 
uchun qobiliyatlarni tiklashni ayrim bir turidan yoki sport turlariga hamda guruhlarda amalga 
oshirish kerak. Sport qobiliyatlarni turg’unligi bilan ajralib tura-digan sportchilar nasl 
qobiliyatlariga ham bog’liq. Nasl qobili-yatlari organizmga katta yuklama berilganda namoyon 
bo’ladi, shuning uchun yosh sportchining qobiliyatini yuqori natija ko’rsatishga qaratish kerak. 
Ayrim funktsiyalarni va sifat qobiliyatlarni rivojlanishi har xil yoshlarda har xil bo’ladi. 
Ayniqsa buni kichik yoshdagi yuqori natija ko’rsatadigan sport turida e’tiborga olish kerak. 
Dastlabki tanlashda
- pedagogik testlar ko’p qo’llaniladi. Testlar tezkorlikni, harakat 
uyg’unligini, chidamlilikni, aerob va anaerob imkoniyatlarini tekshirish bilan bog’liq. 
Pasport va biologik yoshni aniqlash muhim masalalardan biridir. Jinsiy organlarni tez 
rivojlanishi tezkor yaxshi natijalarga olib keladi, keyinchalik esa yaxshi natija bermaydi. 
Dunyo miqyosida 16-17 yoshdagi sportchilarni kech rivojlan-ganlarini tanlash ham mavjud.