|
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O’ZBEKISTON MILLIY UNIVERSITETI
«JISMONIY TARBIYA VA SPORT» KAFEDRASI
JISMONIY TARBIYA FANIDAN
REFERAT
Mavzu: Jismoniy madaniyat qadiryatlari
Bajardi: A_2001 guruh talabasi
Ismailova Mahliyo
Qabul qildi:
Toshkent-2021
Reja:
1.Jismoniy madaniyat
2. Jismoniy madaniyat nazariyasi va uslubiyoti fani,
uning o ‘quv rejasidagi boshqa fanlar bilan aloqadorligi
3. Jismoniy madaniyatning ijtimoiy asoslari
4.Xulosa
Jismoniy madaniyat
Amaliy-ijtimoiy yo'nalish bo‘lib, bu
kishilarning birgalikda, jismoniy madaniyat boyliklarini ishlatish va ko‘paytirishga qaratilgan faoliyatidir.
Jismoniy madaniyatning gullab-yashnashi aholining birgalikdagi faoliyati bilan uni rivojlantirishga intilish, kengaytirish
bilan bog‘liqdir. Mana shunday birgalikdagi ishning shakli
jismoniy madaniyat harakatidir. Hozirgi kunda dunyoda bu
oqim, har qanday jamiyatda katta yo‘nalish bo'lib qoldi.
Dunyoning ko‘pgina mamlakatlarida keng yo‘lga qo‘yilgan
jismoniy madaniyat harakati, jamiyatning tuzilishiga qarab,
har qaysisi (umumiy xususiyati bolsa ham) o ‘z xususiyatiga
ega. Bular esa, ko‘pincha g‘oyaviy asosda, jismoniy madaniyati
tashkil qilish tamoyillari va shakllarida namoyon bo‘ladi.
O'zbekiston mustaqillikka erishgandan keyin, ,,Sog‘lom avlod
u ch u n “ jismoniy madaniyat harakati boshlandi. Jismoniy
madaniyat faoliyati umumiy ish — adolatli, demokratik,
fuqarolik jamiyati qurish bilan bog'langan bo‘lib, shaxsning
har tomonlama uyg‘un rivojlanishi va sog‘lomlashtirishga
yo‘naltirilganligi jamoat va davlat taslikilotlariga birday aloqador, ommaviyligi, umumxalq harakatining ko‘tarilib borishi
bilan farqlanadi. Jismoniy madaniyat umumjamiyat madaniyatining bir
qismi bo‘lib, mazmuni eng qulay harakat faolligi hamda
odamlarning uzoq tarixiy taraqqiyot jarayonida erishgan
moddiy yutuqlarining ma’naviy tomonlaridan iboratdir. Uning
rivojlanishi jamiyatning iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanish darajasiga bog‘liq.
Jismoniy madaniyat ko'pgina vazifalarga ega — me’yorlangan faoliyat va me’yorni mustahkamlash:
a) axborotli: madaniy axborotlarni to‘plash va ularni avloddan-avlodga berish;
b) kommunikativli: shaxslar orasida muloqotni o ‘rganishga
ta’sir etish;
d) estetik: shaxsning estetik (go'zallik) ehtiyojlarini qondirish bilan bog‘Iiq bo‘lgan jismoniy tarbiya va sport turlari;
e) biologik: odamning tabiiy harakatlarga bo‘lgan ehtiyojini
qondirish bilan bogiiq bo‘lgan, kundalik hayoti uchun zaruriy
harakat bilan ta’minlash, jamiyat a’zosining vazifasini bajarish. Jismoniy madaniyat bir butun tarbiya sifatida kishilik
jamiyatining rivojlanish jarayoni bosqichlarida tabiatni oddiy
o ‘zlashtirishdan, ongli maqsadda foydalanish natijasida vujudga
keldi va rivojlanib bordi.
Mehnat qilishning shartligi, mehnat qurollarini tayyorlash, mehnat qila bilish malakalarini avloddan avlodga berib
borish natijasida, jamiyat hayotida jismoniy tarbiyaning vujudga
kelishida asosiy sabab bo‘ldi.
Jismoniy tarbiya jismoniy mehnat jarayonida vujudga keldi,
ya'ni mehnat bilan birga amalga oshdi. Ibtidoiy jamiyatda uninghamma a’zolari qaysi yoshda bo‘lishidan qat’iy nazar, mehnat
qilishlari shart edi. Bolalar va o‘smirlar kattalarning ov qilish
vaqtidagi faoliyatlarini (baliq ushlashlarida, yovvoyi daraxt
mevalarini, tomirlarini terishda) kuzatib borib, o‘z tajribalarini oshirib borar edilar.
Jismoniy tarbiya gohida o'yinlar va maxsus mashqlar
sifatida amalga oshirilar edi. U hamma uchun bir xilda teng olib
borilar, tarbiya masalasini katta yoshdagilar o ‘z zimmasiga
olgan edi. Bu davrda jismoniy tarbiyaning ravshanlanishiga,
urf-odatlar, o‘yinlarni, har xil raqslarni kiritgan ibtidoiy din
katta ta’sir ko‘rsatdi.
Ibtidoiy jamiyatning tugalianish bosqichida, ishlab chiqarishning keyingi rivojlanishi, mehnatning jismoniy tarbiyadan
ajralishiga va ishlab chiqarish manbalarida, ishlab chiqarish
qurollarining shaxsiy mulkka aylanishiga olib keldi. Natijada,
ibtidoiy jamiyat o‘rniga sinfiy jamiyat (quldorlik) vujudga keldi.
Jamiyat qonunlari, urush, qullarni ushlash va boshqa joylarni
bosib olish kuchayib ketdi. Armiyaning vujudga kelishi, harbiyjismoniy tayyorgarlikka talabni oshirdi, jismoniy madaniyatning tubdan o‘zgarishiga olib keldi. Bu davrga kelib hukmdor
sinflar o ‘zIari tarbiyalanib, qullariga ham har tomonlama
tarbiya bera boshladilar.
Hozirgi vaqtda rivojlangan mamlakallarda jismoniy tarbiya
va sport yuqori rivojlanish darajasiga ko'tarilgan. Bilim va ko‘nikmalarni takomillashtirish, maishiy, mehnat, mudofaa maqsadida jismoniy tarbiya
manbalarining bilimlari bilan qurollantirish.
2. Jismoniy madaniyat nazariyasi va uslubiyoti fani,
Do'stlaringiz bilan baham: | 
