Jismoniy tarbiya

Ishlab chiqarishdagi kasbiy-amaliy jism oniy tayyorgarligi (KAJT) 
haqida tushuncha.
Kasbiy-amaliy jismoniy tayyorgarlik (K AJT)ning  m a’nosi va
tuzilishi
Professiografik  izlanishlarning  k o ‘rsatishicha,  sharqshunos- 
larning  ruhiy,  siyosiy,  madaniy  va  jism oniy  tayyorgarligiga  qo‘ilgan 
talab  shifokor,  muxandis,  pedagog  va  boshqa  kasb  egalariga  qo‘yilgan 
talablardan  farq  qiladi.  Bu  talab  filolog,  m uhandis,  tarjimon,  kimyogar, 
iqtisodchi va tarixchilar uchun o‘ziga xosdir.
Jismoniy  madaniyat  malakalari  doirasidagi  har tomonlama  keng 
miqyosdagi 
jismoniy 
tayyorgarlik 
m ehnat 
faoliyatiga 
bo ‘lgan 
tayyorgarlikni  ta ’minlaydi.  Ishlab  chiqarish  xodim larida  KAJT  g ‘oyasi 
keng  emas.  Yaqin  vaqtgacha  ishchi  va  mutaxassislarning  KAJT  muhim 
kasbiy  sifatlari  amaliy  malakani  shakllantirishga  qaratilgan  deb 
hisoblanardi.  Keyingi  vaqtlardagi  ilmiy  izlanishlarning  natijalari  KAJT 
haqidagi  quyidagi  tushunchani  kengaytirdi.  KAJT  yordamida  ishchi-

---

xodimning  ruhiy,  madaniy  va  jism oniy  sifatlari  shakllanadi,  jismoniy 
madaniyat  va  ishlab  chiqarish  sohasidagi  bilim  va  malakasi  ortadi,  turli 
xil  tashkiliy  va  pedagogik  m alakalari  rivojlanadi,  inson  organizmining 
asosiy 
a ’zolari, 
tizimlari, 
ruhiy 
jarayonlarning 
ishonchliligi 
ta ’minlanadi.
KAJT 
salomatlikni 
mustahkamlashga, 
kasalliklarga 
va 
toliqishga  chidamli  bo ‘lishga,  jarohatlanishning  kamayishiga  yordam 
beradi.  KA JT  bilan  shug'ullanganlarning  mehnati  boshqalarnikiga 
qaraganda  ancha 
samarali 
kechadi.  Ular  ish  vaqtida  kamroq 
charchaydilar.  Barcha  oliy  o ‘quv  muassasalari  talabalarining  jismoniy 
tarbiya  amaliyotida  K A JTni  joriy  qilish  mas’uliyatli  davlat  ishidir. 
Gumanitar  va  iqtisodiy  fanlar  bilan  band  b o ‘lgan  xodimlar  uchun 
mehnat  faoliyatlari  davom ida  K A JT  bilan  shug‘ullanish  ham  muhim 
ahamiyatga  ega.  Bunday  m ashg‘ulotlar  kasbiy  layoqatlilik  darajasini 
takomillashtirishga  yordam   beradi.  KAJT  mehnatni  tashkil  qilishning 
yangi  shakllaridan foydalanishni tavsiya qiladi.  KAJTga mutaxassisning 
oliy  o‘quv  muassasida jism oniy  rivojlanishning  tashkiliy  bir  qismi  deb 
qarash  kerak.  KAJTni  joriy  qilish  tajribasi  shuni  k o ‘rsatdiki,  bunday 
yondashish  bu  m urabbiylik  pedagogik  jarayonning  texnologiyasini 
chuqurroq  o ‘rganishga ham da undan foydalanishga yordam beradi.
KAJT  o ‘zining  tarbiyaviy  va  tashkiliy  asoslariga  va  aniq 
y o ‘nalishiga  ega.  KAJT  faoliyati  ilmiy  bazaga,  maxsus  adabiyotlar, 
ilmiy  izlanishlami  o ‘tkazish,  tashviqot-targ‘ibot  ishlari  olib  borish, 
KAJT  rahbariyatining  m axsus  nazariy  va  uslubiy  tayyorgarligini 
ta ’minlaydi.
Oliy  o‘quv  m uassasalarida  KAJTni  rejalashtirishda  uning 
tashkiliy bosqichlari hisobga olinadi.
KAJT jismoniy tarbiya jarayonida  olib  boriladigan tarbiyaviy va 
sog‘lomlashtiruvchi  m ashg‘ulotlar bilan bog‘liq.