Jismoniy tarbiya gigiyenasi va sportning tibbiy-fiziologik asoslari

Yurakning kengayishida qo‘llaniladigan uqalashlar- Yurakning kengayishida uqalashlar vibratsiya (tebranish) usulidan foydalaniladi. Unda, asosan, elektrovibratorlar yordamida bo‘yinning 7-umurtqasi o‘tkir usig‘i sohasida tebrantiriladi.
Perefirik va umumiy qon aylanishini yaxshilash uchun qo‘llaniladigan uqalashlar. Pereferik va qon aylanishini yaxshilash uchun qo‘l va oyoqlar uqalanadi. Bunda to‘xtamasdan tanaga pastdan yuqoriga qarab bajariladi.
Uqalash muolajasi 20-25 minut davom etib, muolaja kursi 20-30 ta. 3-4 oyda 1 marta bu muolajalar takrorlanadi.
Uqalash vaqtida uqalovchi kasalning holatini aniqlashi, nafas olish pulsini tekshirishi kerak. Agar yuza qismi oqarib yoki qizarsa yurak doirasida og‘riq paydo bo‘lsa bunday holda vrach bilan maslahatlashib uqalashni vaqtinchalik to‘xtatish mumkin.
Organizmda qon aylanishining yetishmovchilik davridagi uqalashlar-Organizmda qon aylanishining yetishmovchilik paytida uqalashlar jismoniy mashqlar bilan birgalikda olib boriladi.
Jismoniy mashqlar kompleksiga oldin nafas olish mashqlari bajartiriladi. Stenakardiya kasalligida pristuplararo davrida yurak sohasi ukalanadi. Bunda bemor o‘tirgan holatda bo‘ladi. Bu uqalash muolajalarida ko‘krak qafasining orqa tarafidagi chap tomoni pastdan yuqoriga qarab pastki ko‘krak segmentlaridan to pastki bo‘yin segmenlarigacha ukalanadi. Undan so‘ng umurtqa pog‘onasi ukalanadi.
Infarkt-miokarddan so‘ng bemor ahvoli qoniqarli bo‘lsa tana harorati normal bo‘lsa, klinik ko‘rsatkichlari nisbat tomoni o‘zgargan bo‘lsa, uqalash buyuriladi.
Bu kasallikda oldin oyoqlar ukalanadi, sung ko‘krak qafasining chap tomoni ukalanadi.
V.N.Moshkovo‘m bo‘yicha infarkt miokarddan keyingi hollarda davolovchi uqalashlarni quyidagi muddatlarda boshlash mumkin. Yengil miokard ifarktda kasallik boshlangandan so‘ng 2 haftadan so‘ng, kasallik o‘rtacha og‘irlikda kechgan bo‘lsa davolovchi uqalashlar 3-4 haftadan so‘ng, infarkt og‘ir kechgan va qayta takrorlangan bo‘lsa kasallik boshlangandan 4-6 haftadan so‘ng davolovchi uqalashlar o‘tkaziladi.