Jismoniy shaxslar daromadlaridan olinadigan soliq

Soliq kodeksiga binoan soliqqa tortilmaydigan daromadlar tarkibiga quyidagi daromad manbalari kiradi:

a) mehnat shartnomasi bekor qilinganda to‘lanadigan, eng kam ish haqining o‘n ikki barobari miqdori doirasidagi ishdan bo‘shatish nafaqasi, davlat ijtimoiy sug‘urtasi va davlat ijtimoiy ta'minoti bo‘yicha nafaqalar, ishsizlik nafaqalari, xomiladorlik va tug‘ish nafaqalari (vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik nafaqalari, shu jumladan oilaning bemor a'zosini parvarishlash nafaqalari bundan mustasno), shuningdek xayriya va ekologiya jamg‘armalari mablag‘laridan fuqarolarga pul va natura shaklida beriladigan nafaqalar va boshqa yordam turlari. Bu yerda shuni esdan chiqarmaslik kerakki, vaqtinchalik ish qobiliyatiga ega bo‘lmay kasallik varaqasiga asosan to‘lanadigan to‘lov jismoniy shaxsning soliq solinadigan bazasiga qo‘shiladi;

b) olinadigan alimentlar.

v) oliy o‘quv yurtlari va o‘rta maxsus hamda hunar-texnika o‘quv yurtlari hamda ular bazasida tashkil etilgan biznes maktablari, shu jumladan oliy va o‘rta diniy o‘quv yurtlari tomonidan o‘z talabalariga va o‘quvchilariga tayinlanadigan stipendiyalar, shuningdek xayriya va ekologiya jamg‘armalari mablag‘laridan ta'sis etiladigan stipendiyalar.

g) davlat pensiyalari, shuningdek ularga ustamalar. Ammo, korxona o‘zining ishchisiga qo‘shimcha ravishda o‘zining mablag‘laridan pensiya to‘laydigan bo‘lsa, u holda bunday to‘langan pensiya umumiy tartibda soliqqa tortiladi;

d) shaxslar qon topshirganligi uchun, donorlikning boshqa turlari uchun, ona suti topshirganlik uchun oladigan summalar, shuningdek tibbiyot muassasalarining xodimlari qon yig‘ib topshirganliklari uchun oladigan summalar;

ye) mayib bo‘lish yoki sog‘lig‘ining boshqacha tarzda shikastlanishi bilan bog‘liq holda, shuningdek boquvchisining vafot etganligi munosabati bilan ko‘rilgan zararni qoplash yuzasidan olinadigan summalar;

z) fuqarolarning xorijda ishlashga yuborilishi munosabati bilan davlat byudjetidan moliyalashtiriladigan muassasalar va tashkilotlaridan chet el valyutasida oladigan ish haqi summalari va boshqa summalar, qonun hujjatlarida belgilangan summalar doirasida;

i) jismoniy shaxslarning xususiy mulk huquqi asosida o‘zlariga qarashli bo‘lgan mol-mulkni sotish natijasida oladigan summalari, tadbirkorlik faoliyati doirasida amalga oshiriladigan mol-mulkni sotish natijasida oladigan daromadlardan tashqari.

k) shaxslarning shaxsiy yordamchi xo‘jalikda yetishtirgan qoramol, quyon, nutriya, baliq, parrandalarni xam tirik xolatda, xam ularni so‘yib mahsulotlarini xom va qayta ishlangan holda, shuningdek asalarichilik mahsulotlarini va bunday xo‘jalikda yetishtirilgan tabiiy yoki qayta ishlangan dehqonchilik mahsulotlarini sotishdan olgan daromadlari summasi. Fuqaroda shaxsiy yordamchi xo‘jalik mavjudligi mahalliy davlat xokimiyati organlari yoki fuqarolar o‘zini o‘zi boshqarish organlarining malumotnomasi bilan tasdiqlanadi. Ushbu bandga gullarni yetishtirish kirmaydi;

l) bir yil mobaynida yuridik shaxslardan olingan eng kam ish haqi miqdorining olti baravarigacha bo‘lgan summadagi qimmatli sovg‘alar qiymati, shuningdek xalqaro hamda respublika tanlov va musobaqalarida olingan sovrin buyumlar qiymatining summasi. Bu yerda yana shuni esdan chiqarmaslik kerakki, imtiyoz faqat qimmatli sovg‘alar uchun beriladi, pul ko‘rinishidagi berilgan kompensatsiya bunga kirmaydi;

m) meros qilib qoldirish va xadya qilish natijasida olingan summalar va mol-mulk qiymati, fan, adabiyot va san'at asarlari mualliflarining merosxo‘rlari (huquqiy vorislari) oladigan mualliflik haqi summalari bundan mustasno;

n) davlat zayomlarining obligatsiyalari va lotereyalar bo‘yicha yutuqlar, shuningdek O‘zbekiston Respublikasining davlat qimmatli qog‘ozlari bo‘yicha foizlar;

o) fuqarolarning sug‘urta bo‘yicha oladigan summalari;

p) bir yil mobaynida berilgan moddiy yordam summalari:

— tabiiy ofatlar, boshqa favqulodda xolatlar munosabati bilan beriladigan moddiy yordam summalari — to‘laligicha;

vafot etgan xodimning oila azolariga yoki oila azolari vafot etganligi munosabati bilan xodimga beriladigan moddiy yordam summalari — eng kam ish haqining o‘n baravarigacha miqdorda;

boshqa hollarda — bir yil mobaynida eng kam ish haqining o‘n ikki baravarigacha miqdorda;

r) depozit sertifikatlar bo‘yicha daromadlar, banklardagi omonatlar va davlat xazina majburiyatlari bo‘yicha foizlar va yutuqlar;

s) fuqarolarning ish haqi va soliq solinadigan boshqa daromadlarining davlat korxonalari mol-mulkini sotib olish, xususiylashtirilayotgan korxonalar aksiyalarini sotib olish, «O‘zuyjoyjamg‘armabank»ning shaxsi ko‘rsatilgan uy-joy obligatsiyalarini xarid qilishga va shu maqsadlar uchun berilgan kreditlarni uzishga yo‘naltirilgan summalari, shuningdek dividendlar tariqasida olingan hamda dividend to‘lagan yuridik shaxsning ustav fondiga (kapitaliga) yo‘naltirilgan daromadlar.

t) patent egasi bo‘lgan jismoniy shaxsning (litsenziarning) sanoat mulki ob'ektlaridan o‘z ishlab chiqarishida foydalanishdan yoki foydalanish boshlangan sanadan e'tiboran amal qilish muddati doirasida ularga litsenziyalar sotishdan, shuningdek litsenziat sanoat mulki ob'ektlaridan foydalana boshlagan sanadan e'tiboran ushbu foydalanishdan olgan daromadi summasi:

ixtirolar va seleksiya yutug‘idan patent bo‘yicha —besh yil davomida;

ixtirolardan dastlabki patent bo‘yicha foydalanishdan —uch yil davomida;

seleksiya yutug‘idan guvohnoma bo‘yicha _ uch yil davomida.,

Bu yerda qo‘shimcha qilib shuni aytish lozimki, ratsionalizatorlik takliflari uchun taqdirlashga beriladigan mukofot summalari ushbu bandga kirmaydi va umumiy tartibda soliqqa tortiladi;

u) bolalar lagerlari va boshqa sog‘lomlashtirish lagerlariga, ota-onalarning bolalari bilan dam olishga maxsus mo‘ljallangan sanatoriya-kurort muassasalariga borish uchun bolalar va o‘smirlarga beriladigan yo‘llanmalar qiymat, shuningdek o‘z xodimlarini ambulatoriya yoki statsionar tibbiy xizmatdan foydalanish qiymatini to‘liq yoki qisman kompensatsiyalash tartibida korxonalar, muassasalar va tashkilotlar o‘z xodimlariga yoki ular uchun to‘lagan summalar.

f) amaldagi qonun hujjatlarida (xizmat safari kunlik xarajatlariga o‘xshash) nazarda tutilgan normalar doirasidagi tovon to‘lovlari, mehnat shartnomasini bekor qilish paytida foydalanilmagan ta'til uchun beriladigan tovon pullari bundan mustasno.

x) vaqtinchalik bir martalik ishlarni bajarishdan olingan daromadlar, basharti bunday ishlar Vaqtinchalik bir martalik ish bilan ta'minlash markazlari ko‘magida amalga oshirilayotgan bo‘lsa.

Respublikamiz Prezidentining 2003 yil 24 yanvardagi PF- 3202-sonli Farmoniga muvofiq jismoniy shaxslarning xususiylashtirilgan korxonalar negizida barpo etilgan xo‘jalik jamiyatlari va shirkatlarining aksiyalari (ulushlari) bo‘yicha dividendlar xolida olgan daromadlari besh yil muddatga soliqdan ozod qilindi.

s) xususiy korxona tomonidan soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlar to‘langanidan keyin xususiy korxona mulkdori ixtiyoriga kelib tushadigan foyda summasi;

ch) O‘zbekiston Respublikasining davlat mukofotlari va davlat pul mukofotlariga sazovor bo‘lgan jismoniy shaxslar olgan bir yo‘la beriladigan pul mukofotlari yoki shunga teng bahodagi esdalik sovg‘alarining qiymati;

sh) Olimpiya o‘yinlarida va boshqa xalqaro sport musobaqalarida sovrinli o‘rinlarni egallaganligi uchun sportchilar olgan bir yo‘la beriladigan pul mukofotlari.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007 yil 18 maydagi “Yosh oilalarni moddiy va ma'naviy qo‘llab – quvvatlashga doir qo‘shimcha chora – tadbirlar to‘g‘risida”gi Farmonini 4 bandiga asosan jismoniy shaxslar – yosh oila a'zolarining soliqqa tortiladigan daromadlariga quyidagi daromadlari kirmaydi:

• 
  soliqqa tortiladigan ish haqi va boshqa daromadlarning shaxsiy uy – joy yoki ko‘p qavatli uyda xonadon qurish, ta'mirlash va sotib olish uchun olingan ipoteka kreditlari va ular bo‘yicha hisoblangan foizlarni qoplash uchun yo‘naltirilgan summasi;
  
• 
  xo‘jalik sub'ekti – ish beruvchidan uy – joy sotib olish uchun olingan mablag‘lari.
  

Sotib olingan (mulk huquqi davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan) kundan boshlab besh yil ichida ushbu mol – mulk sotilsa, mazkur bandga ko‘rsatilgan daromadlar belgilangan tartibda jismoniy shaxslar daromadlariga solinadigan soliqqa tortiladi.