Жисмоний маданият назарияси ва услубиёти кафедраси жисмоний маданият назарияси ва методикаси


-мавзу: Академик лицей ва касб ҳунар коллежларида жмисмоний тарбиясининг мақсади вазифалари, структураси ва воситаларини ўқитиш методикаси



Download 10,94 Mb.
bet16/103
Sana23.05.2022
Hajmi10,94 Mb.
#608295
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   103
Bog'liq
3-курс мажмуа 2020

5-мавзу: Академик лицей ва касб ҳунар коллежларида жмисмоний тарбиясининг мақсади вазифалари, структураси ва воситаларини ўқитиш методикаси
Режа:
1. «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари тугрисида махсус Низом, унинг максад ва вазифалари.
2. Тестлар асосида синовларни тайёрлаш утказиш шартлари ва таркиби.
3.Тест буйича ишларни ташкил этиш.
Узбекистон Республикаси халк таълими вазирлиги, Олий ва урта махсус таълим вазирлиги, Кишлок ва сув хужалиги вазирлиги, Мудофаа вазирлиги, Касаба уюшмаси федерацияси Кенгаши Карор килади:1. Узбекистон ахолисининг жисмоний тайёргарлиги ва саломатлиги даражасини белгилаб берувчи «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари тугрисида Низом тасдиклансин ( илова 1)«Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари хакида Низом 2000 йил 1 январдан кучга киритилсин.«Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари нишон ва гувохномаларининг эскизлари тасдиклансин ( илова 2)2. Узбекистон ахолисининг жисмоний тайёргарлиги ва саломатлиги даражасини белгилаб берувчи «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестларини ташкил этиш ва тадбик килиш буйича Республика штаби таркиби тасдиклансин (илова 3)3. Халк таълими вазирлиги, олий ва урта махсус таълим вазирлиги, жисмоний тарбия ва спорт Давлат кумитаси, Согликни саклаш вазирлиг, ИИВ, Мудофаа вазирлиги, Кишлок ва сув хужалиги вазирлиги укув юртларида жисмоний тарбия ва укув дастурлари «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари тугрисидаги низом тестлари талабларига мос келтириш. Умумий урта таълим мактаблари, коллежлар, лицейлар, олий укув юртлари укув жараёнига тестлариннг меъёрий талабларини олиб кириш ва уларнинг эгаллашларини таъминлаш топширилсин.
4. Жисмоний тарбия ва спорт Давлат Кумитасига, вазирликлар ва идораларга, жамоа ташкилотларига, хокимиятлар билан биргаликда «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестларини укув юртларида, мехнат жамоаларида, ахолининг яшаш ва дам олиш жойларида жорий этиш. «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари дастурига киритилган спорт турлари буйича машгулотлар утказиш учун шароит яратиш ишларини таъминлаш юклатилсин.Коракалпогистон Республикаси Вазирлар махкамаси, вилоятлар, Тошкент шахри хокимиятларида ушбу ишлариннг жорий этилиши юзасидан аник тадбирларни амалга ошириш суралсин.5. Узбекистон Республикаси Далат жисмоний тарбия ва спорт кумитасига куйидагилар топширилсин.-2000 йил 1 мартгача «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари буйича разряд меъёрларини (1,2,3 разрядлар, спорт усталарига номзод, спорт устаси) ишлаб чикиш:-2000 йил 1 апрелгача вилоят спорт кумиталари буюртмалари асосида етарли микдордаги нишонлар ва ёриклар тайёрлаш:-Узбекистон ахолисининг жисмоний тайёргарлиги ва саломатлиги даражасини белгилаб берувчи «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари меъёрларини ташкил этиш ва жорий этиш буйича республика ва махалий комиссияларни ташкил этиш:-Хамма жойда «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестларини топшириш якунида, тантанали, дипломлар билан мукофотланиши ташкиллаштириш:
-Микроиктисод статдан «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари меъёрларини топшириш хакидаги ахборотларни стат хисоботига киритишни сураш:-Хар йили «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари буйича спорт, согломлаштириш тадбирларининг ягона таквимини шакллантириш.6. Ушбу карорнинг ижроси устидан назорат килиб бориш Давлат жисмоний тарбия ва спорт кумитаси раисининг биринчи муовини Ш.Т.Тулагановга, ИИВ вазирининг биринчи муовини Б.Р.Парпиева, Мудофаа вазирининг биринчи муовини Й.С.Саиджонова, Олий ва урта махсус таълим вазирининг биринчи муовини Ш.З.Курбоновга, Касаба уюшмалари федерацияси Кенгаши раисининг муовини М.М.Расуловга юклатилсин.Узбекистон ахолисининг жисмоний тайёргарлигига ва саломатлик даражасини белгилаб берувчи «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари тугрисида низом.Узбекистон ахолисининг жисмоний тайёргарлиги ва саломатлик даражасини белгилаб берувчи «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари хакида тушунча.«Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестлари Узбекистон ахолисининг жисмоний тарбияси тизимининг дастурий ва меъёрий асосидир. Назорат меъёрлари ёрдамида ахолининг мехнат фаолиятига ва харбий хизматга булган жисмоний тайёргарлигининг умумий даражаси аникланади. Тестлар саломатликни мустахкамлаш, ижодий ва мехнат фаоллигини оширишга ёрдам беради.
«Алпомиш» махсус тестлари эркаклар, «Барчиной» махсус тестлари эса хотин-кизлар учун мулжалланган.Тестлар соглом турмуш тарзини таргиб килиш, ахолини жисмоний тарбия ва спорт буйича махсус машгулотларга жалб этиш, уз соглигини мустахкамлашдаги эхтиёжини кондириш хамда хаётнинг турли боскичларида жисмоний тарёргарликни ошириб бориш воситаси саналади.Тестлар тизими ахолининг жисмоний тайёргарлигини аниклаш максадига каратилган тестлар куч чидамлилик, эпчиллик ва чакконликни акс эттирувчи синов турларини уз ичига олади.«Алпомиш» 6 ёшдан 60 ёшгача булган эркаклар, «Барчиной» тестлари эса6 ёшдан 55 ёшгача булган хотин-кизлар учун мулжаланган.Мехнат килаётган ёшлар учун согломлаштириш йуналишидаги мусобакалар ташкил килинади. Харбий хизматчилар ва хукукни мухофаза килувчи орган ходимлари учун махсус утказиладиган машгулотлар уюштирилади.Тестларни топширишда юкорида номлари зикр этилган барча контингент жалб этилади. Бундан ташкари шифокорнинг рухсатномасига эга булган, ташкилий суратга мустакил равишда спорт билан шугулланадиган барча хохловчилар иштирок этиши мумкин.Тестларни утказишда тайёргарлик ишлари укувчилар ва талабалар учун укув юртларида укув машгулотлари хамда спорт ишлари жараёнида мехнат килаётган ёшлар учун спорт
шуъбаларида, умуминсоний жисмоний тайёргарлик, сихат-саломатлик, гурухларида мустакил ташкил этилади.Тестлар буйича ишларни ташкил этиш.Республика, вилоят, шахарлар ва туманларда тест меъёрларининг бажарилишига рахбарлик ва бу ишлар устидан назорат килувчи тегишли хокимиятлар, спорт кумиталари ХТБ лари, Олий ва урта махсус таълим вазирлиги ва уларнинг жойлардаги органлари,корхона ва ташкилотларнинг Касаба уюшмаси кумиталари, Харбий кисмнинг кумондонлари ва хукукни мухофаза килувчи органлариннг жисмоний тарбия укитувчилари, корхона ва муассасаларда эса спорт буйича инструктор-методистлар ва тиббиёт ходимлари, харбий кисмлар, хуукукни мухофаза килиш органлари жисмоний тайёргарликка эга рахбарлар зиммасига юклатилади.Тестлар буйича синов турларини бажариш шартлари.1. 60, 100, 1500, 2000, ва 3000 метрга югуриш стадионнинг югуриш йулагида утказилади.2. Жойидан келиб узунликка сакраш учун мулжалланган секторда утказилади.3. Баланд турникда тортилиш, оёклари билан полга тегмаган холда юкоридан кул билан ушлаб осилган холатда бажарилади. Агар энгак турникнинг графигини кесиб утган булса, машк хисобга олинади. Тебранишга рухсат этилмайди.4. Гавдани кутариш чалканча ётган холатда бажарилади. Оёклар тизза кисми 90 градус бурча остида букик. Кул кафтлари елкага куйилган булади. Оёк кафти тепа томондан ушлаб урилади.
5. Тупни (коптокни) улоктириш 200 см баландликда мулжалланган 15, 30, 40 метр масофада жойлашган 100 х 100 см катталикдаги халкага истаган текис жойдан туриб утказилади.6. Кичик калибрли милтикдан 6 марта нишонга, пневматик милтикдан 8 марта нишонга караб ук отилади.7. Сузиш, сув хавзасидан ёки хавфсизликкоидаларига риоя килган холда махсус жихозланган жойда утказилади.Ахоли уртасида «Алпомиш» ва «Барчиной» махсус тестларини ташкил этиш ва тадбик килишга каратилган методик тавсиялар.«Алпомиш» ва «Барчиной» тестларида яхлит жисмоний тарбия тизимини ишлабчикиш ва ахолининг жисмоний тайёргарлигини аниклаш вазифалари куйилган. Тестлар куйидаги мезонлардан иборат. 1. 30 м. 2. 60 м, 100 м га югуриш. Бу мезонлар тезкорлик сифатларини ривожлантиришда каратилган. Стадионнинг югуриш йулакчасида ёки бошка текис жойларда, олдиндан керакли масофани улчаб, старт ва маррага етиш чизикларини белгилаб, югуриш утказилади. Югуриш йулакчалари булган жойларда паст стартдан югуриш учун (30 м. масофадан бошка) 4-6 киши мусобакада катнашадилар.Машгулот давомида ва мусобакаларда хакамлар старт туппончаси ёрдамида «старт» берилади.Марра югуриш натижасини хакамлар 0,1 сония аникликда улчов асбоби ёрдамида аниклайдилар.Тайёргарлик максадида киска масофанинг барча югуриш натижалари кулланилади.
15-20 м га стартдан югуриш (45сония ва 1 дакика интервал билан 2-3 марта такрорлаш)15-20 м га ташки огирлик билан югуриш (курсатилгн интервал билан 2-3 марта такрорлаш)Масофали вактга югуриш.1-2 уринлари ва маррада югуришда кучларни аниклаш максадида назоратли югуриш.100 м , 200 м, 300 м га югуриш мезонлари чидамлиликни ривожлантиришга каратилган. Стадионнинг югуриш йулакчасида ёки текис жойларда, олдиндан керакли масофани улчаб, старт ва маррага етиш чизиклари белгилаб утказилади. Тартиб сонлари белгиланган 2-15 киши бир югуришда катнашиши мумкин. Хакамлар аникланади. Машгулотларга тайёрлаш учунузок вакт давомида югуришнинг барча турлари кулланилади. Шу жумладан нотекис жойларда, сайлгохларда кумларда ва машгулотлар давомида ярим масофани югуриб утиш, аста-секин масофани ошириш темпни узгартириб югуриш тавсия этилади.Жойдан узунликка сакраш. Бумезон куч тезкорлигини ривожлантиришга каратилган. Текис жойларда иложи борича юмшок ерда тушишга мулжаллаб бажарилади.Махсус майдончаларда старт чизиги белгиланади. Рулетка ёрдамида (сантимерт лентаси, линейка) сакраш томонига караб 5 (10) см булинмали чизик чизилади. Мусобака катнашувчиларининг оёк учлари ва старт чизиги кесишмаслиги керак. Ярим чуккайиб дастлабки холатдан, эркин силкиниб, олдин юкорига караб оёклар текис ростланади (сакраш) икки оёкда баравар ерга тушилади.
Старт чизиги якин оёк товонигача масофа улчанади. Агар ерга тушганда кул ёки гавда кисмлари оркадан ерга тегса старт чизиги якин кул гавда кисмигача масофа улчанади. Сакраш вактида оёк учи старт чизигига тегса натижа хисробланмайди.Уч марта кетма –кет сакралади, энг яхши натижа см хисобидан баённомага ёзилади. Натижа 1 см аникликда улчанади.Гранатани улоктириш, коптокни улоктириш мезонлари харакат аниклиги ва координацияни ривожлантиришга каратилган.Текис майдончада масофага гараната улоктириш, 150 гр коптокни улоктириш ёки 20 см баландликдаги 100 х 100 см хажмли мулжалга караб отиш мезонлари бажарилади. Старт чизигидан синов учун ва уч марта натижага коптокни мулжалга отадилар.Улоктириш машклари чап ёки унг кул билан бажарилади.Сузиш. Сув мухитида харакат малакаларини, чидамлилик, жисмоний сифатларини ривожлантиришга каратилган укув мезонидир. Сузиш буйича мезонларни кабул килиш ва машгулот ташкил килиш диккат эътибор, эхтиёткорликни талаб килади. Машгулот ва мусобака мухофазасини таъминлаш максадида керакли конун коидаларга риоя килиш керак. Сузиш тиббий сув хавзаларида махсус жихозланган жойларда, бассейнларда мухофаза коидаларига риоя килган холда машгулотлар ва укув мезонларини кабул килиш мумкин. Сузиш масофаси чукурлиги 90-120 см булган табиий сув хавзаларининг киргогига якин жойлардан утиш керак. Сузиш техникасини билганлар учун мезон топширишга рухсат этилади. Сузишни билмаганлар учун эса машгулот ташкил килиб, ургатилгандан кейин-мезон топширишга рухсат этилади.
3 –модул Таълим муассасаларида спорт байрамларини ташкил қилиш ва ўтказиш
ташкиллаш, ўтказиш методикаси



1-маъруза. Ўқув куни тартибида соғломлаштириш машғулотлари: дарсгача гимнастика; юштирилган танаффуслар; жисмоний маданият дақиқалари.

2-маъруза. Умумий жисмоний тайёргарлик; жисмоний тарбия тўгараклари; мактаб спорт секциялари фаолиятини ташкиллаш.

3-маъруза. “Алпомиш” ва “Барчиной” махсус тестлари ва уларни меъёрларини топширишга тайёрлаш

4-5маъруза. Оммавий соғломлаштириш спорт тадбирлари ва уларни ташкиллаш, ўтказиш методикаси

6-маъруза. Академик лицей ва касб хунар коллежларида жисмоний тарбиясининг мақсади вазифалари, мазмуни, структураси ва воситаларини ўқитиш методикаси.


Download 10,94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish