Jismlarning harakati. Fazo va vaqt darsning maqsadi a

Yechilishi. Sharchaning stol ustiga tushib, prujinani eng ko'p siqqan vaziyatdagi (nolinchi sathdagi) potensial energiyasini nolga teng deb hisoblaymiz. Unda sharchaning boshlang'ich paytdagi potensial energiyasi: E_pl = mg(h + I). Bu paytda sharcha va prujinaning kinetik energiyasi nolga teng. Binobarin, «sharcha — prujina» sistemasining boshlang'ich paytdagi to'liq E₁ energiyasi sharchaning potensial energiyasiga teng: ' E = mg(h + I).
Sharcha tushganidan so'ng, prujina eng ko'p siqilgan paytda sharchaning kinetik energiyasi nolga teng, prujinaning potensial energiyasi kl²—2 ga teng. Bu bir vaqtning o'zida «Sharcha— prujina» sistemasining prujina eng ko'p siqilgan paytdagi to'liq E₂ energiyasidir.
Demak: E = kL²/2.
Energiyaning saqlanish qonuniga asosan E_x = E₂ yoki mg(h + l) = kl²/2.
Hosil bo'lgan bu kvadrat tenglamani yechib va masala shartida berilgan ma'lumotlarni qo'yib, I ~ 0,5 m ekanligini hisoblab topamiz.