Jismlarning harakati. Fazo va vaqt darsning maqsadi a

11-dars Sana: 7-sinf
Mavzu: Tekis o’zgaruvchan harakatda bosib o’tilgan yo’l
Darsning maqsadi.
a) Tekis o'zgaruvchan harakatda bosib o'tilgan yo'l haqida tasawur hosil qilish, bunday harakatning yo'l grafigini yasash malakasini shakllantirish.
b) O’quvchilarga estetik va axloqiy tarbiya berishda hamkorlik qilish
d) O’quvchilarning fikrlash qobiliyatini oshirish, tasavvur ko’lamini kengaytirish


Darsning turi: Yangi bilim beruvchi
Dars uslubi: suhbat, savol – javob, tushuntirish
Dars jihozlari: darslikning 10-§ matni, tekis o'zgaruvchan harakatda bosib o'tilgan yo'l grafigi tasvirlangan rasmlar.
Dars rejasi:
1. Tashkiliy qism (3 minut).
2. o’tilganlarni eslash (15 minut).
3. Yangi mavzuning bayoni (18 minut).
4.Yangi mavzuni mustahkamlash uchun savol-javoblar (5 minut).
5. O’quvchilarni baholash(4 minut)
6.Uyga vazifa berish (1 minut)


Darsning borishi
1. Tashkiliy qism
2. O’tilgan mavzuni so’rash
1) Tekis o’zgaruvchan harakat tezligining formulasi qanday ifodalanadi?
2) Tekis tezlanuvchan qilayotgan jismning tezlik grafigini chizib ko’rsating
3) Tekis sekinlanuvchan harakat qilayotgan jism uchun tezlik grafigi qanday bo’ladi?
4) O’rtacha tezlik qanday ifodalanadi?


3.Yangi mavzu bayoni:
Yo'l formulasi
Tinch holatdagi jism a tezlanish bilan tekis tezlanuvchan harakat qilib, /vaqt davomida u tezlikka erishsin. Shu vaqt davomida jismning bosib o'tgan yo'li
s = v_D._n t. Bunda v_D._n = y va v= at ekanligidan 5 = y = - y- formulasini olamiz.
Haqiqatan ham, 27-rasmda tasvirlangan grafikdan 5
OABC yuzanmg yarmisiga, ya'ni grafikdagi OBC uchburchak yuzasining son qiymatiga, ya'ni yoki -y- ga teng bo'ladi. ^{2 L}
Demak, u₀ = 0 da tekis o'zgaruvchan harakatda jism­ning bosib o'tgan yo'li quyidagicha ifodalanadi:
at¹
5 =
Agar jism i>₀ boshlang'ich tezlik bilan tekis tezlanuv­chan harakat qilayotgan bo'lsa, uning / vaqt davomida bosib o'tgan yo'li 28- rasmdagi tezlik grafigidagi OABD shakl yu- zasining son qiymatiga teng bo'ladi. Bu shakl s, = v_rt yuzali
OACD to'g'ri to'rtburchak va s₂ = -y- yuzali ABC uchburchakdan iborat.