Jismlarning harakati. Fazo va vaqt darsning maqsadi a

Kosmosning zabt etilishi
Yuqorida ko'rdikki, jism Yerning sun iy yo'Idoshiga aylanishi uchun kamida 300 km balandlikka olib chiqilishi va kamida sekundiga 7,73 km uchadigan tezlik berilishi zarur. Sun'iy yo'ldoshni uchirish uchun uni eltuvchi- raketa yordarmda kerakli balandlikka chiqariladi. Ma'lum vaqtda raketaning tezligi birinchi kosmik tezlikkacha oshira boriladi va yo'nalishi gorizontal holatga o'ta boradi. Gorizontal yo'nalishda birinchi kocnuk tezhkda harakatlana boshlagan raketa Yerning sun'iy yo'Idoshiga aylanib qoladi
Insoniyat tarixida birinchi marta 1957-yil 4-oktabrda 83 kg massali jism quwatli eltuvchi-raketa yordamida zaruriy balandlikka olib chiqilib, unga birinchi kosmik tezlik berishga erishilgan. Shar shaklidagi bu jism Yer atrofida orbita bo'ylab aylana boshlagan, ya'ni sun'iy yo'ldoshga aylangan.
1961-yil 12-aprelda birinchi marta inson kosmosga uchdi. Yerdan ko'tarilib, sun'iy yo'ldoshga aylantirilgan «Vostok-l» kosmik kemasida Yuriy Gagarin sayyoramizni bir marta aylanib, Yerga eson-omon qaytib tushdi.
Shu davrdan e'tiboran kosmosni zabt etish va keng ko'lamda o'iganish bo:>hlanib ketdi. Yuzlab kosmonavtlar va astronavtlar kosmik kemalarda Yer atrofini orbita bo'ylab aylanib, turli tadqiqotlarni o'tkazdilar. Kosmosni zabt etishda yana bir buyuk yutuq — 1969-yil 21-iyunda astronavtlar N. Armstrongs E. Oldrin boshqaigan kosmik kema Oyga ohista qo'ndi, inson ilk bor Oyga qadam qo'ydi.
4. Mavzuni mustahkamlash:

• 
  Yerning sun’iy yo’ldoshi
  
• 
  Yerning tabiiy yo’ldoshi
  
• 
  Yuriy Gagarin
  
• 
  Vladimir Jonibekov
  
• 
  Solijon Sharipov
  
• 
  Ikkinchi kosmik tezlik
  
• 
  Uchinchi kosmik tezlik
  

5. O’quvchilarni baholash. Faol ishtirok etgan o’quvchilar baholanadi. Baholar jurnal va kundalik daftarlarga qo’yiladi.