Jismlarning harakati. Fazo va vaqt darsning maqsadi a

O'rtacha tezlik
Boshlang'ich tezliksiz tekis tezlanuvchan harakat qilayotgan jismning vaqt davomidagi harakati uchun o'rtacha tezligi ixtiyoriy vaqtdagi tezlikning yarmisiga teng bo'ladi, ya'ni:
v₀ boshlang'ich tezlik bilan tekis tezlanuvchan harakat qilayotgan jismning t vaqt davomidagi harakati uchun o'rtacha tezligi quyidagi formula bo'yicha hisoblanadi:

4.Yangi mavzuni mustahkamlash:

1. 
   Har qanday notekis harakatda tezlik o'zgaradi. Tezlanish bu o'zgarishni qanday ifoda qiladi?
   
2. 
   Tezlik — vektor kattalik bo'lib, uning moduli ham, yo'nalishi ham o'zgara oladi. To'g'ri chiziqli tekis tezlanuvchan harakatda tezlik vektorining moduli o'zgaradimi yoki yo'nalishi o'zgaradimi?
   
3. 
   Jismning tezlanishi nolga teng bo'lmagan paytda tezligi nolga teng bo'lishi mumkinmi?
   

Masala yechish namunalari.

1. 
   Avtomobil kuzatuvchining yonidan 10 m/s tezlik bilan o'tadi. Shu paytda haydovchi tormozni bosadi va bunda avtomobil moduli bo'yicha 1,1 m/s² ga teng tezlanish bilan harakat qila boshlaydi. Avtomobil to'xtaguncha qancha vaqt o'tadi?
   

Yechilishi. Kuzatuvchi turgan joyni sanoq boshi deb olamiz va koordinata o'qini avtomobil harakatlanayotgan tomonga yo'naltiramiz. Avtomobilning kuzatuvchi yonidan o'tayotgan paytdagi tezligini v₀ bilan, tormoz bosilgandan keyingi tezlanishini a bilan belgilaymiz.
Avtomobil to'xtaguncha o'tgan vaqtni v_x = u_Qx + at formuladan foydalanib topamiz, bu yerda v_x, v_0x va a_x - mos ravishda avtomobilning oxirgi v va boshlang'ich v₀ tezliklarining va a tezlanishining X o'qdagi proyeksiyalari.
Avtomobilning tezligi X o'q bilan bir xil yo'nalgan, shuning uchun v_Qx = v₀, tezlik kamaygani uchun a_x = - a bo'ladi. To'xtash paytida v_x = 0. Binobarin, 0 = v₀ - at yoki at = v₀. Bundan t=v₁aBu ifodaga v₀ va a ning qiymatlarini qo'yib, quyidagini olamiz: t = (10 m/s)/(l,0 m/s²)= 10 s.
5. O’quvchilarni baholash. Faol ishtirok etgan o’quvchilar baholanadi. Baholar jurnal va kundalik daftarlarga qo’yiladi.
6. Uyga vazifa: mavzuni o’qib kelish. Mavzu yuzasidan savollarga javob topish, yangi mavzuga tayyorlanish
9-dars Sana: 7-sinf
Mavzu: Masalalar yechish
Darsning maqsadi.
a) O’quvchilarga masala yechish usullari yuzasidan nazariy bilim va tushunchalar berish, masalalarni yecha bilishga o’rgatish.
b) O’quvchilarga estetik va axloqiy tarbiya berishda hamkorlik qilish, mustaqil ishlashga o’rgatish
d) O’quvchilarning fikrlash qobiliyatini oshirish, tasavvur ko’lamini kengaytirish


Darsning turi: bilimlarni mustahkamlovchi