Jinoyatning sub'ektiv tomoni tushunchasi

§2. Jinoyatning maqsadi

Jinoyatning maqsadi jinoyat sodir etish yo'li bilan jinoyatchi tomonidan sodir etilgan kelajakdagi istalgan natijaning ideal (aqliy) modelidir.

Maqsad alohida olimlar tomonidan niyatning elementi sifatida qaraladi. Shunday qilib, M. I. Abdulayevning fikriga ko'ra, " jinoiy oqibatlarga erishishdan iborat maqsad to'g'ridan-to'g'ri niyatning elementidir; tarkibning doirasidan tashqaridagi natijaga qaratilgan maqsad niyatning yo'nalishini tavsiflaydi...". Ushbu olimning xatosi, kelajakdagi istalgan natija ularni jinoyatning ob'ektiv tomoniga kiruvchi ijtimoiy xavfli oqibatlarga olib kelishi bilan asossiz ravishda aniqlanadi. Agar maqsad va natijalar bir xil bo'lsa, unda jinoyatning maxsus maqsadini jinoyat belgilari soniga kiritishning hojati yo'q. Maqsad hech qachon natija bilan bir xil emas va o'z vaqtida undan ajralib turadi. Jinoyatning malakasi uni amalga oshirish emas, balki maqsadni belgilash bilan belgilanadi. Bu harakatning ijtimoiy xavfining ortishi bilan bog'liq bo'lgan moddiy tarkib bilan jinoyatning ob'ektiv tomoni doirasidan tashqaridagi maqsadning mavjudligi. Shuning uchun, ayrim hollarda, huquqbuzarning maxsus maqsadga ega bo'lishi sababli, harakat jinoyat deb jazolanadi va boshqalarda bunday maqsad jinoiy va bu maqsadsiz harakat uchun javobgarlikni kuchaytirishni oqlaydi.
Maqsad jinoyatning sub'ektiv tomoni belgisi sifatida nafaqat niyat bilan, balki aybdorlik bilan ham bog'liq. Muayyan jinoyatning sub'ektiv tomoniga maxsus maqsadni kiritish, bu holatda o'z-o'zidan yakun topadigan emas, balki maqsad bo'lgan yakuniy natijaga erishish uchun xizmat qiladigan harakatning maqsadli xususiyatini ko'rsatadi. Ushbu natija, shuningdek, harakatning o'zi va uning ijtimoiy xavfli oqibatlari, belgilangan maqsadga erishish usuli sifatida, jinoyat mavzusi uchun kerak bo'ladi. Shuning uchun, harakatning maxsus maqsadi faqat to'g'ridan-to'g'ri niyat bilan mos kelishini ta'kidlash kerak. Hech qanday beparvolik jinoyati, muqobil aybdorlik bilan sodir etilgan jinoyatlar, hatto har qanday niyat bilan sodir etilishi mumkin bo'lgan jinoyatlar ham qonun chiqaruvchi tomonidan shakllantirilgan maxsus maqsadni o'z ichiga olmaydi.
Jinoyat maqsadlarini jinoiy-huquqiy tasniflash uchun sabablarni tasniflash bilan bir xil mezonlardan foydalanish mumkin.
Tayanch maqsadlarga boshqa jinoyatni yashirish yoki uning sodir etilishiga ko'maklashish maqsadi (1-modda 63-qismining "e" bandi, Jinoyat kodeksi 2-moddasi 105-qismining "k" bandi), jabrlanuvchining organlari yoki to'qimalaridan foydalanish maqsadi ("m" bandi"2-moddasi 105-qismining" g "bandi 2-moddasi 111-qismining" g "bandi 2-moddasi 152-qismining" g "bandi), voyaga yetmagan shaxsni jinoyat yoki boshqa daydi harakatlarni sodir etishga jalb etish maqsadi (2-moddasi 152-qismining" e " bandi davlat yoki jabrlanuvchining boshqa siyosiy faoliyatini tugatish maqsadi (Jinoyat kodeksining 277-moddasi), Rossiya federatsiyasi konstitutsiyaviy tuzumini ag'darish yoki majburan o'zgartirish maqsadi (maqola Rossiya federatsiyasi iqtisodiy xavfsizligi va mudofaa qobiliyatini buzishning maqsadi (jinoyat kodeksining 281 moddasi). Muayyan jinoyatlarning bir qismi sifatida kiritilgan boshqa maqsadlar past darajadagi xarakterga ega emas, chunki ular qonun chiqaruvchi tomonidan ijtimoiy xavf-xatarni kuchaytiruvchi deb hisoblanmaydilar, garchi bu maqsad guruhining aybdorlik darajasi sezilarli darajada farq qilishi mumkin.
Jinoyatning maqsadi va maqsadi jinoyat qonunchiligida to'rtta vazifani bajarishi mumkin.
Birinchidan, ular jinoiy javobgarlikka tortilgan va jinoyatlarni to'xtatib bo'lmaydigan harakatlardan ajratib turadigan belgilarning rolini o'ynaydi. Masalan, ikki oydan ortiq ish haqi, pensiyalar, stipendiyalar, nafaqalar va boshqa to'lovlarni to'lamaslik faqat xudbin yoki boshqa shaxsiy manfaatlardan (145-1 UK) sodir etilganda jinoyat hisoblanadi. Soxta tadbirkorlik faqat kredit olish, soliqlardan ozod qilish, boshqa mulkiy manfaatlarni olish yoki taqiqlangan faoliyatni qoplash maqsadi bo'lgan taqdirda (173UK-modda) jinoiy javobgarlikka tortiladi.
Ikkinchidan, jinoyatga majburiy xususiyat sifatida kiritilgan sabab va maqsad bir jinoyatni boshqasidan ajratishi mumkin, ya'ni turli xil jinoiy-huquqiy me'yorlar bo'yicha malakani belgilashi mumkin. Shunday qilib, Rossiya Federatsiyasining iqtisodiy xavfsizligi va mudofaa qobiliyatini buzish uchun muhim milliy-iqtisodiy ob'ektlarni portlatish, yoqish yoki boshqa xavfli tarzda yo'q qilish, kelishmovchilik (281 UK) deb tasniflanadi va shu maqsadda 2-sonli san'at bo'yicha malakaga ega bo'lmagan harakatlar. 213 va ushbu sabablarsiz — san'at bo'yicha. 115 UK.
Uchinchidan, niyat va maqsadni jinoyat-huquqiy me'yorni tartibga solishga kiritish malakali jinoyat turlarini yaratishi mumkin: xudbin yoki bezorilik sabablaridan qotillik yoki boshqa jinoyatni yashirish yoki uni sodir etishni osonlashtirish uchun sodir etilgan va hokazo.
To'rtinchidan, niyat va maqsad, muayyan jinoyat-huquqiy normaning qoidalariga kiritilmagan holda, yumshatish holatlarining rolini o'ynashi mumkin (p. "D", "f" va "h" ch. 1 ST. 61 UK) yoki og'irlashtiruvchi jazo (p. "e" 2 va " f " 1-qism. O'tish: saytda harakatlanish, qidiruv Sud, agar sud mavjud bo'lsa, harakatning ijtimoiy xavfi darajasini pasaytirsa, sud past darajadagi turli sabablar va maqsadlarni hisobga olish huquqiga ega.
3 bobdagi natijalar

Bizning fikrimizcha, jinoyat sababi kontseptsiyasini takomillashtirish psixologik va jinoiy-huquqiy yo'nalishlarning rivojlanishi bilan uzviy bog'liqdir. Psixologiya har qanday insonning ruhini o'rganadi, uning rivojlanishi va faoliyatining umumiy qonunlarini, shuningdek, namoyonning individual tipologik xususiyatlarini ochib beradi. Shuning uchun jinoyat sodir etishda insonning psixologik faoliyatining mohiyatini chuqurroq tushunish uchun ushbu fanning yutuqlaridan foydalanish kerak. Jinoyat huquqining ilm-fanining vazifasi bunday psixologik printsipni eng aniq jinoyat-huquqiy baholash uchun maksimal hisobga olish bo'lishi kerak.

Xulq-atvorning maqsadi, har qanday faoliyat (shu jumladan, jinoyat) natijasini va muayyan vositalar yordamida uni amalga oshirish yo'llarini o'ylashda oldindan ko'rishni xarakterlovchi xatti-harakatlar tarkibida, albatta, tizimli element hisoblanadi.
Xulosa

Huquqni muhofaza qilish amaliyoti shuni ko'rsatadiki, jinoyatning sub'ektiv tomoni malakasiga ega bo'lgan taqdirda, turli shakllarda eng ko'p xatolar, qoidabuzarliklar yoki o'zboshimchaliklarga yo'l qo'yiladi. Jinoiy harakatning ichki qismining turli jihatlariga nazariyadagi ko'plab nuqtai nazarlar jinoyat tarkibining ushbu elementini o'rnatishda haqiqiy qiyinchilik haqida gapiradi. Bundan tashqari, jinoiy qonunning turli yo'nalishlari sub'ektning xatti-harakati va ularning aql-idrok xatti-harakatlaridagi o'rni haqida integratsiyalashgan bilimlarning namoyon bo'lishi sifatida sub'ektiv tomon belgilariga nisbatan munosabatiga qarab paydo bo'lgan, rivojlangan yoki o'z ta'sirini yo'qotgan deb ta'kidlash uchun asoslar mavjud. Asosan, bu munosabat insonning jinoiy xulq-atvorining tarixiy davrida bilimlar to'plami bilan aniqlandi.

Jinoiy tajovuzning sub'ektiv tomoni belgilariga an'anaviy ravishda sharob, sabab va maqsad kiradi. Bugungi kunga kelib, Rossiya Federatsiyasi Jinoyat kodeksining 2-moddasi 5-qismida nazarda tutilgan ob'ektiv ayblovni qonuniy ravishda taqiqlash mavjudligiga qaramay, jinoyat qonunchiligida ayb tushunchasi berilmagan.
Jinoiy qonunning bir toifasi sifatida sharob quyidagi xususiyatlarga ega: psixologik, huquqiy, majburiy, tizimli, dalil - baholash, aybdorlik ko'p tomonlama belgisi va muayyan toifadagi apparatlar orqali namoyon bo'lish belgisi.
Aybdorlik mazmuni aybdorlik elementlarining ichki tarkibiy qismlarini, psixologik, ijtimoiy va ob'ektiv tomonlardan tashkil topgan tizimli trichotomik tuzilishga ega bo'lgan jinoyat-huquqiy toifani belgilash uchun nazariya va amaliyot tomonidan ishlab chiqilgan; bu erda psixologik tomon jinoyat sodir etgan shaxsning ruhida yuzaga keladigan intellektual va voliylik jarayonlarining to'plamidir; ijtimoiy tomon jamiyatning eng muhim qadriyatlariga nisbatan shaxsning ijtimoiy, ijtimoiy va ijtimoiy jihatdan etarlicha ifodalanmagan ijtimoiy tuzilishining kombinatsiyasi bo'lib, mavzu tomoni jinoyatning muayyan tarkibining ob'ektiv belgilarini aks ettiradi.
Aybdorlik mazmunining belgilariga quyidagilar kiradi: a) ushbu toifadagi eng o'zgaruvchan va o'ziga xos xususiyat b) jinoyat qonunida nazarda tutilgan shakllarda uning zo'ravonligi; C) aybdorlik mazmuni aybdorlik shakllari va jinoyatning ob'ektiv tomoni bilan uzviy bog'liqlik; D) ushbu jinoyat-huquqiy toifaning muayyan tarkibi.
Aybdorlik shakllari intellektual va voliylik elementlarining qonuniy ravishda mustahkamlangan kombinatsiyasi bo'lib, jinoyatchining ijtimoiy xavfli harakatlarga va uning oqibatlariga nisbatan ruhiy munosabatining intensivligi va aniqligi darajasida sifatli farqni ko'rsatadi.
Aybdorlik darajasini aniqlash mexanizmi uchta o'zaro bog'liq tamoyillarga asoslangan. Birinchi printsipning mazmuni, aybdorlik darajasini ijtimoiy va psixologik jihatdan o'zaro bog'liq bo'lgan ikki o'lchovni tashkil qiladi va o'lchaydi. Ijtimoiy miqyosda mavzuning ijtimoiy yo'naltirilganligi, uning jamiyatning asosiy qadriyatlariga salbiy yoki befarq munosabatlarining o'lchovi chuqurligini ko'rsatadi. Psixologik o'lchov jinoyatchi ruhiy sohada sodir bo'lgan ongli-voliylik jarayonlarining intensivligi va aniqligi darajasini aks ettiradi.
Ikkinchi tamoyil, aybdorlik darajasini aniqlash tartibi, aybdorlik shakllarining har biri uchun alohida o'rnatilishi kerakligini ta'kidlaydi.
Uchinchi tamoyilga ko'ra, har bir jinoyat ishi hal etilganda, aybdorlik darajasi har doim sudlar tomonidan belgilanishi kerak.
Jinoiy javobgarlikni farqlash va jazoni individuallashtirish uchun nafaqat aybdorlik shakllarini belgilash, balki uning darajasini ham aniqlash jinoyat-huquqiy ahamiyatga ega.
Aybdorlik darajasi-bu shaxsning muayyan jinoyat sodir etilishining barcha holatlari asosida tuzilgan jinoiy-huquqiy muhofaza ob'ektlariga salbiy ruhiy munosabatining o'lchovidir.
1996 yilda Rossiya federatsiyasi jinoyat kodeksiga kiritish taklif etiladi. quyidagi mazmundagi maqola.
"St. 26 (1) aybdorlik darajasi
1. Aybdorlik darajasi ishning ob'ektiv va sub'ektiv holatlariga asoslangan sud - tergov organlari tomonidan baholanadi, aybdorning ruhiyatida yuzaga keladigan ongli voliylik jarayonlarining intensivligi va aniqligidagi miqdoriy farq, shuningdek, ushbu Kodeksning maxsus qismida nazarda tutilgan jinoyatning bir tarkibi doirasida ijtimoiy yo'nalishlarining buzilishining o'lchovi, bir xil shakl va aybdorlik turi doirasida.
2. Shaxsning aybdorlik darajasi uni jinoiy javobgarlikka tortish va unga jazo tayinlashda hisobga olinishi kerak".
Rossiya federatsiyasi jinoyat kodeksining jinoyat-huquqiy normalarida aybdorlik institutining mazmunini ochish uchun ikkita huquqiy muddat qo'llaniladi: qonun chiqaruvchi turli ma'nolarga ega bo'lgan "sharob" va "aybdorlik".
Rossiya federatsiyasi jinoyat kodeksining 24 moddasi san'atda mustahkamlangan qoidalarni takrorlaydi. 24 jinoyat kodeksi "aybdorlik shakllari":
"Jinoyat sodir etishda aybdor bo'lgan shaxs niyat yoki beparvolik shaklida aybdor deb topilgan shaxsdir".
Bizning fikrimizcha, jinoyat sababi kontseptsiyasini takomillashtirish psixologik va jinoiy-huquqiy yo'nalishlarning rivojlanishi bilan uzviy bog'liqdir. Psixologiya har qanday insonning ruhini o'rganadi, uning rivojlanishi va faoliyatining umumiy qonunlarini, shuningdek, namoyonning individual tipologik xususiyatlarini ochib beradi. Shuning uchun jinoyat sodir etishda insonning psixologik faoliyatining mohiyatini chuqurroq tushunish uchun ushbu fanning yutuqlaridan foydalanish kerak. Jinoyat huquqining ilm-fanining vazifasi bunday psixologik printsipni eng aniq jinoyat-huquqiy baholash uchun maksimal hisobga olish bo'lishi kerak.
Xulq-atvorning maqsadi, har qanday faoliyat (shu jumladan, jinoyat) natijasini va muayyan vositalar yordamida uni amalga oshirish yo'llarini o'ylashda oldindan ko'rishni xarakterlovchi xatti-harakatlar tarkibida, albatta, tizimli element hisoblanadi.