Жиноят таркиби

ЖИНОЯТ ТАРКИБИ

Р Е Ж А

ЖИНОЯТ ТАРКИБИ ТУШУНЧАСИ ВА УНИНГ ЎЗИГА ХОС ХУСУСИЯТЛАРИ.

• Жиноят ҳуқуқида содир этилган аниқ ижтимоий хавфли қилмишни жиноят деб баҳолаш учун зарур бўлган объектив ва субъектив белгиларнинг минимал ва етарли йиғиндисига айтилади.

• ЖИНОЯТ ТАРКИБИ

• Бу белгилар жиноят қонуни Махсус қисм нормаларида мустаҳкамланганлиги боис, у ёки бу ижтимоий хавфли қилмишнинг жиноят деб баҳоланмоғи учун зарурий белги ҳисобланади

• Жиноят таркибининг "таркиб" деб номланишининг асосий сабаби

• Объекти

• Субъекти

• Объектив томони

• Субъектив томони

• бир бутун ҳолда мужассамлашганлигини англатади.

• ЖИНОЯТ ТАРКИБИНИНГ ЖИНОИЙ-ҲУҚУҚИЙ АҲАМИЯТИ БИР ҚАТОР ОМИЛЛАРДА ИФОДАЛАНАДИ

• жиноят таркиби - содир қилинган қилмишни баҳолаш, аниқроғи жиноятни квалификация қилишнинг қонуний асоси бўлиши

• жиноят таркибининг тўғри аниқланиши жиноятни тўғри квалификация қилиш учун асос бўлиши ва бу эса ўз навбатида одил судловни амалга ошириш ва қонунчиликни мустаҳкамлаш ҳамда пировард натижада айбланувчининг тақдирини тўғри ҳал этишда аҳамиятга эга бўлиши

• содир бўлган ҳодиса (ҳолат) белгиларини ЖК Махсус қисми тегишли моддаларида белгиланган жиноят таркиби билан солиштирган ҳолда квалификация қилиши

• бир томондан муайян жиноят таркиби белгиларини, иккинчи томондан содир бўлган жиноят таркиби белгиларининг бир - бирига мослигини қайд этиш жиноят содир қилган шахс ҳуқуқлари кафолатларидан биридир, яъни унинг ўзи содир қилган қилмишини қонунга мувофиқ квалификация қилишни талаб қилиш ҳуқуқини ифодалаб бериши;

• жиноят таркиби ва унинг белгиларининг аниқланиши суд-тергов амалиётида жиноий - ҳуқуқий нормани қўллашда қонунийлик принципининг муҳим кафолати бўлишлигида ифодаланади

• ЖИНОЯТ ТАРКИБИ ЭЛЕМЕНТЛАРИ ТУШУНЧАСИ ВА ТУРЛАРИ

• жиноят таркибининг объектив ва субъектив томонларининг зарурий ва факультатив белгилари ташкил этади

• ЖИНОЯТ ТАРКИБИ ЭЛЕМЕНТЛАРИ

• Жиноят таркиби элементлари қуйидагилар

• жиноят объекти

• жиноятнинг объектив томони

• жиноят субъекти

• жиноятнинг субъектив томони

• ўзининг аҳамиятига кўра, жиноят таркибининг маълум бир элементида сўзсиз иштирок этадиган белгиларга айтилади.

• ЖИНОЯТ ТАРКИБИНИНГ ЗАРУРИЙ БЕЛГИЛАРИ

• УШБУ АСОСИЙ БЕЛГИЛАР

• ижтимоий муносабат (ҳуқуқ ва эркинликлар)

• ижтимоий хавфли қилмиш

• айб (қасд ёки эҳтиётсизлик шаклида) ташкил этади

• ёш, жиноий жавобгарлик келтириб чиқарувчи ёш чегараси

• ақли расолик

• ЖК 17 – моддаси

• ўзининг аҳамиятига кўра, жиноят таркибининг маълум бир элементида ҳамма вақт ҳам иштирок этиши зарур ҳисобланмайдиган белгиларга айтилади

• ЖИНОЯТ ТАРКИБИНИНГ ФАКУЛЬТАТИВ БЕЛГИЛАРИ

• жиноят содир қилиш вақти, шароити, жойи, усули, жиноят содир этиш воситаси ёки қуроли, мотив ва мақсад, шунингдек махсус субъект белгилари киради

• жиноят предмети

• ижтимоий хавфли оқибат

• ижтимоий хавфли қилмиш ва ижтимоий хавфли оқибат ўртасидаги сабабий боғланиш

• Ушбу факультатив белгилар

• ЖИНОЯТ ТАРКИБИ ФАКУЛЬТАТИВ БЕЛГИЛАРИНИНГ АҲАМИЯТИ ҚУЙИДАГИЛАРДА КЎРИНАДИ

• улар жиноят қонунида кўрсатилган айрим ҳолларда жиноят таркибининг зарурий белгиси бўлиб келиши

• қонунда кўрсатилган ҳолларда жиноят таркибининг оғирлаштирувчи, ўта оғирлаштирувчи ёки енгиллаштирувчи таркибининг зарурий белгиси бўлиб келиши

• ушбу белгилар жиноят таркибига киритилмаган, киритилган бўлсада, жиноятни квалификациясига таъсир қилмайдиган ҳолатларда, жазо тайинлашда оғирлаштирувчи ёки енгиллаштирувчи ҳолат сифатида эътироф этилиши мумкин

• ЖИНОЯТ ҲУҚУҚИДА ЖИНОЯТ ТАРКИБИ ҚУЙИДАГИ ТУРЛАРГА БЎЛИНАДИ

• Ижтимоий хавфлилик даражасига қараб

• Жиноят таркиби объектив томонининг хусусиятига қараб

• Жиноят таркиби белгиларининг ифодаланиш усулига кўра

• Асосий (оддий таркибли)

• Енгиллаштирувчи таркибли

• Оғирлаштирувчи таркибли

• Моддий таркибли

• Формал таркибли

• Кесик таркибли

• Оддий таркибли

• Мураккаб таркибли