Ájiniyaz atindaǵi Nókis mámleketlik

1-súwret. Aǵash taqlamı.
Kamerada aǵash júdá qısqa waqıt ishinde kebedi hám úlken maydan bolıwın talap etpeydi. Kamerada aǵashtı qálegen ıǵallıqqa shekem keptiriw mumkin. Kamerada temperaturanıń joqarı bolıwı sebepli shiritiwshi zamarrıqlar rawajlanbaydı.
Aǵashlar kamerada keptirilgende jarılıw hám túrleniwdıń aldı alınadı. Temperaturanıń joqarı bolıwı nátiyjesinde iyne japıraqlı aǵashtıń smolası qatıp qaladı, ol keyin buyımnıń betine shıqpaydı.

2-súwret. Taxtaylardı taqlaw: a) jasırıp; á) bir-birinen qashırıp;
b) reykalardıń ústine


Aǵashlar hám olarǵa islew beriw materialların túrlerge ajıratıw hám qásiyetlerin anıqlaw.
Aǵashtıń túrleri olardı alatuǵın tereklerge qarap ózgeshelenedi. Hár bir terektiń aǵashı bir-birine salıstırǵanda qattı-jumsaqlıǵı, awır-jeńilligi, tıǵızlıǵı, hár túrli tásirlerge shıdamlılıǵı, qayta islewge qolaylılıǵı, kórinisi, reńi hám basqa belgileri menen ózgeshelenedi. Aǵash alınatuǵın terekler iyne japıraqlı hám japıraqlı túrlerge bólinedi. Iyne japıraqlı tereklerge qaraǵay, tilaǵash, arsha, kedr kiredi. Bul tereklerdiń hár biri óz náwbetinde bir neshe túrlerge bólinedi. Mısalı, dúnyada qaraǵaydıń 100 ge jaqın túri, aq qaraǵaydıń 40 qa jaqın, tilaǵashtıń 20 dan artıq túri, arshanıń 45 ke jaqın túri, kedrdiń 4 túri, sarv (kiparis)tıń 20 ǵa jaqın túri belgili.
Qaraǵay, tilaǵash sıyaqlı tereklerden tiykarınan hár túrli ólshemlerdegi taxtaylar, tosıwshı zatlar, reykalar islenedi. Bunday aǵash materiallardan imaratlardıń kerekli bólimlerin soǵıw, esik hám aynalar hám basqa hár túrli aǵash buyımlardı soǵıwda paydalanıladı.
Iyne japıraqlı tereklerden, jumsaq, japıraqlı tereklerden qattı hám mort aǵash alınadı. Olardan imarat soǵıwshılıqta hám hár túrli buyımlardı soǵıwda paydalanıladı. Mısalı, terektiń bir túri bolǵan taw terek aǵashınan shırpı, shana, boshkalar soǵıwda payda lanıladı. Iyne japıraqlı tereklerden alınǵan aǵashlar qurılıs hám aǵash ustashılıǵı jumıslarında tiykarǵı material esaplanadı. Onıń abzallıqları tómendegilerden ibarat: iyne japıraqlı aǵashlardıń quramında smolalı elementler bolǵanı sebepli xızmet múddeti uzaq boladı, shirimeydi. Iyne japıraqlı toǵaylar japıraqlı toǵaylarǵa qaraǵanda kóp maydandı iyelegen. Iyne japıraqlı aǵashlar japıraqlı aǵashlarǵa qaraǵanda jeńil bolǵanı ushın bir jerden ekinshi jerge tasıw ańsat. Iyne japıraqlı terek aǵashları japıraqlı terek aǵashlarınan jumsaq bolǵanı ushın olarǵa islew beriw de ańsat (3-súwret, a). Iyne japıraqlı tereklerdiń denesi tuwrı, sıypaq bolıp, olardan jaqsı sapalı qada islenedi. Qurılıs hám aǵash ustashılıǵı jumıslarında iyne japıraqlı terek aǵashları menen bir qatarda japıraqlı terek aǵashları da paydalanıladı. Mısalı, emen, sumtal, arǵuwan, terek, shınar, barbaris hám basqalar. Emen tereginiń tıǵızlıǵı joqarı, puxta hám qattı, sulıw teksturalı, ıǵallıq tásirine shıdamlılıǵı menen basqa aǵashlardan ajıralıp turadı (3-súwret, á).