Jerdin qisqa tolqinli antennalarg’a ta’siri

Antennanin’ tiykarg’i parametrleri
Антенна деб, радиотўлқинларни нурлатиш ѐки қабул қилиш учун мўлжалланланган қурилмага айтилади. Антенналар қайтарувчанлик хусусиятига эга бўлиб, ҳам қабул қилувчи, ҳам узатувчи сифатида ишлаши мумкин. Улар бажарадиган вазифасига кўра қабул қилувчи, узатувчи, қабул қилиб-узатувчи турларга бўлинади. Узатувчи антенна фойдали сигнал билан модуляцияланган юқори частотали тебранишнинг эркин тарқалувчи электромагнит тўлқинга айлантиради. Қабул қилувчи антенна электромагнит тўлқинларни қабул қилади ва юқори частотали тебранишларга айлантиради. Белгиланган йўналишда узатувчи антенна ҳосил қилган майдон кучланганлиги антеннанинг йўналганлик характеристикаси ва нурланувчи қувватнинг (PΣ) катталиги билан аниқланади. Антеннанинг фойдали иш коэффициенти -нурлатувчи (PΣ) қувватнинг антеннага узатилувчи (PO) қувватга бўлган нисбатига тенг, яъни
ɳ =PΣ/PO Йўналтирилган таъсир коэффициенти - нурлатувчи антеннанинг берилган йўналишда ҳосил қилинган майдон кучланганлиги квадратининг барча йўналишлардаги майдон кучланганликларининг ўртача қиймати квадратининг нисбатига тенг, яъни D = Е2 (ζ1,φ1) / Е2 ўрт. Антеннанинг кучайтириш коэффициенти - нурлатувчи антеннанинг берилган йўналишда ҳосил қилинган электр майдон кучланганлиги квадрантасини умуман йўналтирилмаган нурлатгич ҳосил қилган майдон кучланганлиги квадрантасининг нисбатига тенг, яъни: G= Е2A / Е2H,


Radiotolqin tarqaliwinin’ uliwmaliq nizamlari Radiotoʻlqinlar — toʻlqin uzunligi 0,1 mkmʼdan 10 kmʼgacha boʻlgan elektromagnit toʻlqinlar; boʻshliqda 300000 km/s tezlik bilan tarqaladi. Birinchi boʻlib G. Gers 1888 yilda toʻlqin uzunligi Yum dan 0,6 mʼgacha boʻlgan radiotoʻlqinlarni, rus olimi P. N. Lebedev 1895 yilda toʻlqin uzunligi 6 mmʼli elektromagnit toʻlqinni hosil qilgan. A. S. Popov 1895 yilda birinchi marta radiotoʻlqinlar yordamida 250 m masofaga axborot uzatishni amalga oshirgan va radiotexnikaga asos solgan. Radiotoʻlqinlar hosil qilish va muhitda tarqalish xususiyatiga koʻra xalqaro kelishuvga muvofiq radiotoʻlqinlar 4ʼdan to 11 tartib raqamigacha belgilanadigan quyidagi 8ʼta diapazonga boʻlinadi. Radiotoʻlqinlar radioaloqa, radiolokatsiya, televideniye, kosmonavtika, radiometeorologiya, radioastronomiya, i.t. ishlari va boshqalarda qoʻllaniladi.^[1] Radioaloqa toʻlqinlar uzatish va qabul qiluvchi antennani ajratib turadigan muhitda (masalan, toʻlqin uzatish apparatlarida, mikrotoʻlqinli integratsiya davrlarda va h.) Elektromagnit maydonning toʻlqinli jarayonlari, uzatish liniyalari va nihoyat, tabiiy sharoitda boʻlishi mumkin [5] .Radiotoʻlqinlar, elektromagnit to'lqinlar boʻlib, yorugʻlik tezligida boʻsh joylarda tarqaladi. Radio toʻlqinlarning tabiiy manbalari chaqmoq chaqishi va astronomik Barcha elektromagnit to'lqinlar vakuumda yorug'lik tezligiga teng tezlikda tarqaladi. Ular to'lqin uzunligi yoki chastotada farqlanadi. Ularning o'rtasida keskin chegara yo'q. Bir turdagi elektromagnit to'lqinlar boshqasiga silliq o'tadi. To'lqin uzunligiga qarab, elektromagnit to'lqinlarning barcha spektrlari shartli ravishda gamma nurlari, rentgen nurlari, ko'rinadigan yorug'lik, infraqizil nurlanish va radio to'lqinlariga bo'linadi. Qisqa to'lqin uzunligi, atigi 2 · 10 m10 m, gamma nurlanishiga ega. Uzunligi infraqizil nurning to'lqin uzunligidan oshib, 1 mm dan 100 km gacha bo'lgan barcha elektromagnit to'lqinlar radio to'lqinlariga tegishli. Bular radiotexnikada ishlatiladigan elektromagnit to'lqinlardir. Ularning chastotasi 3 kHz - 300 GHz oralig'ida Xalqaro shartnomalarga muvofiq, radio to'lqinlarning barcha spektrlari quyidagi diapazonlarga bo'linadi: dekimillimetr, millimetr, santimetr, dekimetr, metr, dekametr, gektometr, kilometr va miyametr.