Javodbek yo q ubo V ergash hayitboyev huquqshunoslik

4-§. Ma ’типу majburlov
M a ’m uriy m ajburlov
— m a ’m uriy h o k im iy a tn i a m a lg a oshi- 
rish d an ib o ra t m axsus v a k o la tla r berilgan ijro etuvchi o rg a n la r 
( m a n s a b d o r s h a x s la r ) n in g o d a m l a r n i h u q u q i y k o 'r s a t m a l a r n i
bajarishga m a jb u r qilish, huqu q b u zarlik sodir etilgan ta q d ird a esa
— u la rg a m a ’m u riy j a z o c h o r a s in i k o 'r i s h b o 'y i c h a tashkiliy, 
jism oniy va ruhiy t a ’sir ko'rsatishini bildiradi.
M a ’m u riy m a j b u r lo v d a v la t m a jb u r lo v in in g t u r l a r i d a n biri 
b o 'l i b , a s o s a n , d a v l a t b o s h q a r u v i s o h a s i d a h u q u q i y t a r t i b n i
t a ’m in la s h va m u h o f a z a e tis h n in g oxirgi c h o ra s i s ifatid a q o 'l -
l a n i l a d i , y a ’ni j a z o l a s h f u n k s i y a s i n i b a j a r a d i . B i r o q u n i n g
v a z i f a l a r i s h u l a r b ila n c h e k l a n m a y d i . A y n i p a y t d a h u q u q n i
m u h o f a z a q ilis h m a q s a d i d a m a ’m u r i y m a j b u r l o v c h o r a l a r i
b o s h q a c h a vazifalarni h a m b a ja ra d i, y a ’ni n a f a q a t (intizom iy va 
m a ’m uriy ) h u q u q b u z a r l i k l a r u c h u n ja z o sifatida, balki u la rn in g
oldini olish va u larn i t o 'x t a t i b qo lish u c h u n h a m q o 'lla n ila d i. 
S h u n d a y q ilib , u l a r j a m o a t t a r t i b i n i va j a m o a t x av fsiz lig in i 
t a ’m in la y d i.
M a ’m uriy m ajburlovga su d d a n tashqaridagi ta rtib xos, y a ’ni 
m ajb u rlo v (ishni to 'x ta tib qo 'y ish , g 'a y riq o n u n iy ta rz d a olingan 
narsalarni olib qo'y ish, ja rim a solish va boshqa) c h o ra la r tegishli
58
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ijro etuvchi org an lar (m an sab d o r shaxslar — ichki ishlar organlari, 
nazorat-tekshirish organlari, m a ’muriy komissiyalar va boshqalar), 
y a ’ni ushbu choralarni o 'z faoliyatida sudga m u ro jaat etm ay turib 
bevosita qo'llaydigan organlarning vakolatlariga kiritilgan. Biroq 
O 'z b e k isto n Respublikasi q o n u n la rid a n a z a rd a tutilgan hollarda 
m a ’m uriy m ajb u rlo v choralarin in g ayrim larini su d lar (sudyalar) 
qo'llay d ilar. C h u n o n c h i, bu m a ’m uriy h u q u q b u z a rlik , m asalan, 
m a y d a bezorilik uch u n eng q a ttiq m a ’m u riy ja z o la r n i q o 'lla s h
hollariga taalluqli. M a ’muriy ch o ralar n a faq at alohida shaxslarga, 
balki tashkilotlarga nisbatan ham qo'llaniladi.