41.Кушонлар сулоласининг сиёсий ҳокимиятини эгаллаши. Мил.авв.140-130 йилларда юэчжи кабилалари шимолий шаркдан келиб, Юнон-Бактрия давлатининг юнонлар зулмидан озод бўлишига ёрдам бердилар ва у ерда ўрнашиб колдилар. Асосий машгулоти - дехкончилик. Юэчжилар бешта оилага бўлиниб кетган эдилар: Гуйшуан, Шуанми, Хиси, Хюми, Хуанми. Узаро кабилавий урушларда Гуйшуан кабиласи кролга ;та кабилалар ерларини босиб олди ва Кушон подшолигига асос солди. янги давлатнинг тепасида Куджула Кадфиз турди. Унинг дастлабки пойтахти Далварзинтепа ёдгорлиги ўрнида бўлган. Вима Кадфиз даврида Кушон худуди янада кенгайтирилди. Канишка даврида эса жуда ривожланиб кудратли давлатга айланади. Пойтахт Пешоварга кўчирилди. Эндиликда унинг худуди Хиндистон ва Хутандан Узбекистоннинг жанубий вилоятларигача чўзилган. Рим, Парфия, Хитой давлатлари каторида Кушон давлати хам йирик давлатлардан бирига айланди. Уз ёзувига эга эди. 22 харфдан иборат бу ёзув кушон ёзуви деб аталган. Бу ёзувлар Кушон давлати зарб этилган тангаларда акс этган. Кушон маданияти тугрисида: санъат намуналари ёдгорликларидир. Улар Айритом, Кўҳна Термиз, унга якин булган Қоратепа буддийлик ибодатхонаси, Фаёзтепа, Холчаён, Далварзинтепадан куплаб топилган. Шунинг сингари санъат ёдгорликлари Хиндистоннинг шимолидаги бир катор худудлар, Ходда ва Шотарака (Афгонистон), Буткара (Покистон)дан хам топилиб урганилган. Бу худудлардан топилган археологик ашёлар кушонлар давлатида меъморчилик, мусика, хайкалтарошлик, рассомлик санъати тараккиёти хакида хулосалар чикариш имкониятини беради.
42. Қанғ давлатининг пайдо бўлиши ва унинг ўзбек давлатчилиги тарихида тутган ўрни.Мил.авв III асрнинг бошларида Қанғ давлати пайдо бўлди. Бу давлатга қанғарлар асос солган. Қанғ давлати пойтахи – ҳозирги Тошкент вилояти Оққўрғон туманидаги Қанғдез шаҳар харобоси ўрнида бўлган. Бу давлатнинг асосий негизини Сирдарёнинг ўрта оқимида яшовчи қанғлар ташкил этганлар. Мил.авв II асрнинг бошларига келиб Қанғ давлатининг ерларибирмунча кенгайиб шарқда Фарғона водийси, шимоли-шарқда усун, юэчжи қабилалари билан шимоли-ғарбда Сарисув дарёси, ғарбда Сирдарёгача борган Бу ката ҳудуд Тошкент воҳасининг, Толос водийсини ва қисман Чу водийсини қуйи оқимидаги ерларни ўз ичига олиб Қанғ давлати асосий ерлари ҳисобланган. Қанғ давлати кенгашида қабила бошлиғлари, ҳарбий саркардалар фаол иштирок этганлар. Қанғ давлатига қарашли ерлар вилоятларга бўлиниб уларни жобу ёки ёбу деб аталган ҳоким бошқарган. Сирдарёнинг ўрта оқимида яшовчи аҳолининг маълум қисми мил.авв III- милодий V асрларда ўтроқ ҳаёт кечирганлар. Археологик тадқиқотларга қараганда Ўтрор, Оқтепа, Қоровултепа, Қовунчи, Чоштепа, Мингўрик харобалари ўрнида қанғарларнинг кўҳна шаҳарлари бўлган. Милодий V аср ўрталарига келиб қанғарлар еридаги ўтроқ аҳоли эфталийлар давлатига тобе бўлдилар.
Do'stlaringiz bilan baham: |