Jamurad yangiboyevich, amirov

VIII.2.2. Qishloq xo‘jalik hayvonlari va parrandalarini so‘yish. 
 
Hayvonlarini  so‘yishga  tayyorlash.  Qishloq  xo‘jalik  hayvonlariga 
birlamchi ishlov berish jarayoni, ularni so‘yish punktlariga qabul qilish vaqtidan 
boshlanadi.  Unda  ularni  yoshi,  jinsi,  semizlik  darajasi,  sog‘lomligi  va  tirik 
vazniga  binoan  o‘xshash  guruhlarga  ajratiladi.  Ushbu  asosda  tuzilgan  guruhlar 
bo‘yicha  so‘yishga  jo‘natiladi.  Hayvon  va  parrandalarni  so‘yishga  tayyorlash 
jarayoni  ulardan  olinadigan  go‘shtning  sifatiga  ijobiy  ta’sir  etishi  bilan  birga, 
so‘yish  jarayonlarining  yengil  kechishini  ta’minlaydi.  Ushbu  maqsadda 
hayvonlar  so‘yishdan  oldingi  davrda  saqlash  uchun  zagonlarga  joylashtiriladi. 
Bunda  yirik,  mayda  shoxli  hayvonlar  24  soat,  cho‘chqalar  12  soat,  buzoqlar  6 
soat mobaynida saqlanadi. 
Ushbu  davr  mobaynida  hayvonlar  oziqlantirilmaydi,  faqat  suv  berish 
chegaralanmaydi. Suv berish vaqti so‘yishga 2 soat qolganda to‘xtatiladi. 
Hayvonlarni  so‘yishdan  oldin  saqlash  muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Bu 
jarayon  vaqtida,  organizm  oshqozon  ichak  sust  tizimidagi  saqlangan 
moddalardan  tozalanadi,  bu  bilan  go‘shtning  sifatiga  va  so‘yish  punktining 
sanitariya-gigiyena holatiga ijobiy ta’sir qilinadi. 

---

 
342 
Och saqlash davrida, hayvonlar dam oladi, organizmda modda almashinuvi 
natijasida  hosil  bo‘lgan  moddalardan  holos  bo‘ladi.  Dam  olish  davrining 
davomiyligini,  qat’iy  muddatlarda  olib  borilishi  ularning  go‘sht  va  yog‘ 
chiqimiga ijobiy ta’sir qiladi. Ammo, bu davrlarning sun’iy ravishda chuzilishi, 
so‘yim chiqimiga va ichki organlarning ajratilishiga salbiy ta’sir qiladi. Teridagi 
iflosliklar,  go‘shtning  ifloslanishining  asosiy  manbalaridan  hisoblanadi.  Shu 
sababli hayvonlarni so‘yishdan oldin cho‘miltirish lozim. 
Hayvonlarni  so‘yishdan  oldingi  holati  ham  go‘shtning  sifatiga  bevosita 
ta’sir  etadi.  Ularni  yarador  bo‘lishiga,  qo‘rqishiga,  yo‘l  qo‘ymaslik  kerak  aks 
holda,  ular  so‘yish  vaqtida  yaxshi  qonsizlanmaydi.  Yaxshi  qonsizlanmagan 
go‘shtda  mikroblarning  rivojlanishi  uchun  optimal  muhit  paydo  bo‘ladi.  Qon 
quyilish  joylari  ham  huddi  shunday  bo‘lib,  yana  go‘shtning  ko‘rinish  (tovar) 
xususiyatini pasaytiradi. 
Hayvonlarni haydash vaqtida elektr haydovchilardan foydalanish maqsadga 
muvofiq. U uzun tayoqdan iborat bo‘lib (80-100 sm), uchiga metall o‘rnatilgan 
unga  tok  keladi.  Uni  hayvonning  dum  asos  qismiga  tekizilganda,  yoqimsiz 
ta’sirlanish yuzaga keladi va hayvon harakatlanadi. Unda tokning kuchlanishi 25 
V dan kam bo‘lishi tavsiya etiladi.