Jamurad yangiboyevich, amirov

Ratsion va oziqa tuyimliligini kompleks baholash. 
 
 
Barcha ratsion yoki oziqalar tuyimliligi bir  xilda Yemas. 
Har qanday oziqa hayvon yoki parrandalarning barcha tuyimli moddalarga 
bo‘lgan talabini qondira olmaydi. 
Oziqalar  tarkibidagi  ba’zi  elYementlarning  modda  almashinuvidagi  o‘rni 
ratsion va oziqalarni har taraflama baholashni taqozo etadi. 
To‘la  qiymatli  oziqlantirish  turli  tuyimlilikka  ega  har  xil  oziqalarni  
kiritishni taqoza  etadi. Bir oziqada yetishmagan energiya  va tuyimli moddalar 
ikkinchisi oziqada shu ko‘rsatkichlarining yuqori bo‘lishi evaziga to‘ldiriladi. 
Ratsion  va  oziqalarni  baholash  oziqlantirish  me’yorlari  asosida    amalga 
oshiriladi. 
Hayvonlarning  tenglashtirilgan  holda  energiya,  protein,  mineral  moddalar 
va  vitaminlar  bilan  ta’minlash  oziqalardan  samarali  foydalanish  va  chorva 
mahsulotlarini ishlab chiqarishni ko‘paytirish negizi hisoblanadi. 
Tenglashtirilgan, 
to‘la 
qiymatli 
oziqlantirish 
nafaqat 
hayvonlar 
mahsuldorligini oshirib qolmasdan balki, mahsulot ishlab chiqarish uchun oziqa 
sarfini kamayishiga sabab bo‘ladi. 
Iloji  boricha    qishloq  xo‘jalik  hayvonlarini  detallashtirilgan  ratsionlar,  ya’ni 
24-40  ko‘rsatkich  bo‘yicha  tenglashtirilgan  ratsionlar  yordamida  oziqlantirish 
kerak. 
Hayvonlar  ratsioni  energiya,  quruq  modda,  xom  va  hazmlanuvchi protein, 
xom kletchatka, makro va mikroelYementlar (kalsiy, fosfor, natriy, xlor, tYemir, 
mis,  rux,  marganes,  kobalt,  yod),  vitaminlar  (A,D,Ye).  Bundan  tashqari 
kovshovchilar  uchun  yengil  hazm  bo‘ladigan  uglevodlar  (qand,  kraxmal),  xom 
yog‘,  magniy,  kaliy  va  oltingugurt;  parrandalar,  cho‘chqalar  va  mo‘yna 
hayvonlari  uchun  –  o‘rni  almashmaydigan  aminokislotalar  (lizin,  metionin, 
sistin), B guruh vitaminlar, ayrim paytlar S va K vitamini ham inobatga olinadi. 
Ratsionlar va oziqalar to‘yimliligini baholashda ularning sifati alohida o‘rin 
tutadi. 
Hayvonlarning  muntazam  ravishda  to‘la  qiymatli  oziqlantirish  ularning 
irsiy  takomillashuvi bilan oziqalardan samarali foydalanish imkonini beradi. 

---

 
72 
Barcha hayvon va parrandalar ularning ratsioni barcha tuyimli moddalarga 
bo‘lgan  talabini  to‘liq  qondiradigan  taqdirdagina  yuqori  mahsuldorlikka 
erishishlari mumkin. 
Chorvadorlarning  asosiy  vazifasi  ilg‘or  fan  va  texnika  yutuqlari,  ilg‘orlar 
tajribalari    asosida  qishloq xo‘jalik hayvonlari va parrandalarini oziqlantirishda 
ularning to‘la qiymatligiga erishish va oziqa zaxiralaridan oqilona foydalanishni 
taqozo etadi.