Jamoaviy “Munozara” bellashuvlarini olib borish bo‘yicha yo‘riqnoma I. Kirish

VII. Notiqlarning roli va qarama-qarshi savollar
1. Tasdiqlovchi jamoaning birinchi notig‘i:

Tasdiqlovchi jamoaning birinchi notig‘i1 navbatda o‘zini tanishtirishi, keyin mavzuni tasdiqlab qayd etishi, so‘ngra o‘z jamoa ishtirokchilarini tanishtirishi lozim. Keyin asosiy qismga o‘tgan holda dalil va isbotlarni qayd etishi kerak. Jamoaning qolgan ishtirokchilari birinchi notiq aytib o‘tgan dalillarni kengaytirishi va misollar keltirishlari mumkin, ammo yangi dalillarni keltirishi mumkin emas (faqat qarama-qarshi savollarga javob sifatida berilishi mumkin).

2. Qarama-qarshi savollar:

Qarama-qarshi savollar uchun har bir notiqqa 3 daqiqa vaqt ajratiladi. Savollar aniq, mazmunli va mavzuga daxldor bo‘lishi lozim. Savolga faqat so‘roq qilinayotgan notiq javob berishi lozim. Savol yozma ravishda bo‘lgan holda butun jamoa unga javob berishi mumkin. Agar uzoq vaqt davomida savolga javob bersa yoki javob cho‘zilib ketsa vaqt-nazoratchisi uni tugatishi mumkin. Javob beruvchi notiq shaxsiy savollarga javob bermasligi mumkin. Ajratilgan vaqtdan tashqari berilgan javob hisobga olinmaydi.

3. Inkor qiluvchi jamoaning birinchi notig‘i:

Tasdiqlovchi jamoaning birinchi notig‘i kabi u ham 1 navbatda o‘zini tanishtirishi, so‘ngra mavzuni o‘z pozisiyasiga ko‘ra e’lon qilishi va jamoa a’zolarini tanishtirishi lozim. Inkor qiluvchi jamoaning birinchi notig‘io‘z nutqini raqib jamoasi keltirgan dalillarni inkor qilib yangi fikrlar qo‘shishi mumkin. Agar tasdiqlovchi jamoaning keltirilgandalillari inkor etilmasa, raqib tomon bilan rozi ekanligidan dalolat sifatida hakamlar tomonidan qabul qilinadi.

4. Tasdiqlovchijamoaning ikkinchi notig‘i:

Bu notiqning 2 asosiy vazifasi mavjud. Birinchidan, inkor jamoaning birinchi notig‘i tomonidan keltirilgan dalillarnirad etishi (aks holda raqib jamoabilan rozi ekanligidan dalolatberadi). Ikkinchidan, o‘z jamoasining birinchinotig‘i tomonidan aytib o‘tilgan dalillarni kengaytirishi, statistika va misollar keltirishi kerak.

5. Inkor qiluvchi jamoaning ikkinchi notig‘i:

Bu notiq tasdiqlovchi jamoaning ikkinchi notig‘i tomonidan keltirgan dalillarni rad etib, o‘z jamoasi birinchi notig‘i aytib o‘tgan dalillarni kengaytirishi, statistika va misollar keltirishi kerak.

6. Tasdiqlovchi jamoaning uchinchi (yakunlovchi) notig‘i:

Uchinchi notiqning vazifasi – munozaraga yakun yasab hakamlarga o‘z jamoasi haqligini isbotlab berish. Notiqning nutqida yangi fakt yoki dalillarni qayd etish mumkin emas.

7. Inkor etuvchi jamoaning uchinchi notig‘i:

Uchinchi notiq raqib jamoaning barcha dalillarini inkor etgan holda, o‘z jamoasi haqligini hakamlarga isbotlab berishi talab etiladi. Ushbu notiqning nutqi munozarani yakunlab beradi.