Жалолиддин румий асарларида юксак

етгунча англар, ҳар хизмат этгувчи кимса кучи етганича
хизмат этар”, – деб белгилайди283. Шоир кишига таълим-тар-
бия бир хил берилишини, лекин инсон уни ўз дунёқарашига
кўра қабул қилишини айтади:
Ул қамишлар бир ариқдин сув ичар,
Биттаси бўм-бўш, бирида қанд, шакар284.
281 Ўша жойда. –Б. 367.
282 Ўша жойда. –Б. 289.
283 Ўша жойда. –Б. 244.
284 Ўша жойда. –Б. 16.
2-БОБ. Жалолиддин Румий қарашлари ва унинг таълим-тарбия тараққиётидаги ўрни 105
Чунки инсон ундан ортиғини адо этолмайди. У туғилиш,
ўсиш, улғайиш, камолот жараёнларини бошидан кечирар экан,
воқеа-ҳодисаларни ақлий салоҳияти ва жисмоний қобилияти
кўтара оладиган даражада қабул қилади. Шахс индивидуал
характерга эга, шунинг учун салоҳият, фаолият, қобилият ва
ҳоказолар меъёр билан чегараланмаган, фақат ёш хусусият-
лари билан белгиланиши мумкин. Румий шахснинг ёш хусу-
сиятларига эътибор қаратиш ва уларни инобатга олган ҳолда
таълим-тарбия беришни таъкидлаб ва таълим ва тарбия бе-
ришда рағбатлантириш лозимлигини таъкидлаб ўтади.
Ҳозирги таълим-тарбия жараёни таълим стандарт асоси-
да ташкил қилинган бўлиб, шахснинг ёш даврларига қараб
маълумот берилади. Бунда шахснинг ақлий, жисмоний
жиҳатдан маълумотларни қабул қилиш имкониятлари ино-
батга олинган ҳолда тузилган давлат таълим стандарти (ДТС)
да қуйидагиларга эътибор қаратилган:
– ДТС нинг давлат ва жамият талаблари ва шахс эҳтиёжига
мослигига;
– таълим мазмунининг инсонпарварлигига;
– педагогик тафаккурда қарор топган анъанавий қарашлар
билан “Таълим тўғрисида”ги қонун ва “Кадрлар тайёрлаш
миллий дастури” мазмунида ифодаланган замонавий талабларнинг
узвийлигига.
Демак, Румий ўша даврдаёқ инсон манфаатларини унинг
истиқболи ва камолотини кўзлаб ўзининг ноёб фикрларини
келажак авлодга қолдирган. Унинг бой педагогик меросини
ўрганиш ва тадқиқ қилиш шуни кўрсатадики, Румий инсон ва
унинг таълим-тарбияси, таълим-тарбия мақсадлари, таълим-
тарбия бериш муаммолардан иборат педагогик, дидактик
ғояларнинг тўлиқ тизимини яратди ва Шарқнинг ўрта асрда-
ги педагогика ва дидактикасининг буюк назариётчиси ҳамда
амалиётчиси сифатида етишиб чиқди.