Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

To„g„ri moliyaviy lizingni tashkil qilish bosqichlari
1-lizing kompaniyasi yoki bank, lizing oluvchi va sotuvchi bilan 
birgalikda uch tomonlama lizing shartnomasini tuzadi.
2-lizing beruvchi sotuvchiga asosiy vositalar qiymatini to‗la to‗lab 
beradi. 
3-lizing oluvchiga asosiy vositalarini yetkazib berish. 
4-lizing oluvchi lizing beruvchiga ijara to‗lovlarini to‗lab beradi. 
Lizing kelishuvining mexanizmi quyidagicha: xo‗jalik subyektiga 
asosiy vosita (belgilangan mulk) zarur. U sotuvchini (ishlab chiqaruvchi 
zavodni) topadi va lizing firmasiga asosiy vositaning qiymati, texnik 
ko‗rsatkichlari va ishlatish usullari haqidagi ma‘lumotni beradi. 
Lizing kompaniyasi firma sotuvchiga asosiy vositalarining 
qiymatini to‗lab beradi va uni lizingning oxirgi muddatida sotib olish 
Lizing oluvchi
Sotuvchi 
1 
2 
3 
4 
Lizing beruvchi 

---

520
huquqi bilan xo‗jalik subyektiga ijaraga berish to‗g‗risidagi shartnoma 
tuzadi. Bir vaqtning o‗zida lizing firmasi sotuvchi bilan asosiy 
vositalarni sotib olish to‗g‗risida shartnomani ham tuzadi. 
Asosiy vositalar xo‗jalik subyektiga bevosita sotuvchi tomonidan 
kelib tushadi. 
Lizing qabul qiluvchi lizing shartnomasiga asosan lizing firmasiga 
to‗lovlarni amalga oshiradi. 
Qaytariluvchan lizing ikki tomonlama lizing kelishuvi yoki 
moliyaviy lizingning bir turi bo‗lib, unda lizing predmetini sotuvchi bir 
vaqtning o‗zida lizing qabul qiluvchi sifatida ham namoyon bo‗ladi. 
Qaytariluvchan lizingda, uskunalarga ega bo‗lgan, lekin ishlab chiqarish 
faoliyati uchun yetarli mablag‗i bo‗lmagan korxona o‗z mulkini lizing 
kompaniyasiga sotadi, u esa, o‗z navbatida, ushbu uskunalarni shu 
korxonaning o‗ziga lizingga beradi. Mohiyatan qaytariluvchan lizing 
operatsiyalari deyilganda, lizing qabul qiluvchining qo‗shimcha 
moliyaviy resurslarini o‗z asosiy fondlarini garovga qo‗yish yo‗li bilan 
jalb qilish tushuniladi. Bunga bir jihatdan kredit operatsiyalarining 
muqobili sifatida qarash mumkin. Lizing shartnomasiga ko‗ra, tegishli 
muddat o‗tgach, korxona o‗z uskunalarini sotib olib, unga egalik 
huquqini qaytarib oladi. 
1 
2 
3
4 
29- rasm.