Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

Qaytariluvchan lizingni amalga oshirish jarayonlari
1.
Lizing obyektini sotib olish haqidagi shartnomaning tuzilishi. 
2.
Lizing beruvchi va lizing oluvchi o‗rtasida lizing 
shartnomasining tuzilishi. 
3.
Lizing to‗lovlarining to‗lanishi. 
4.
Mulkka egalik huquqining lizing beruvchidan lizing 
oluvchiga o‗tishi (lizing to‗lovlari to‗liq amalga oshirilgandan keyin). 
Agar lizing kompaniyasining lizing obyektini sotib olish uchun 
mablag‗i yetarli bo‗lmasa, bu holda tijorat bankini jalb etish orqali 
lizing oluvchi lizing obyektini sotib olishi mumkin. 
Lizing beruvchi 
Lizing oluvchi 
(sotuvchi) 
521
Qaytariluvchan lizingning o‗ziga xos jihati shundaki, lizing 
beruvchi lizing oluvchining mulkni olib shu vaqtning o‗zida shu mulkni 
uning o‗ziga lizingga beradi. Shunday qilib, korxona qaytariluvchan 
lizingda moliyaviy mablag‗larga ega bo‗ladi, qaytarish kafolati bo‗lib, 
esa lizing beruvchiga berilgan o‗zining shaxsiy mulki hisoblanadi. Bank 
amaliyotida qaytariluvchan lizingning mohiyati shundaki, bank 
korxonadan asbob uskunalarni sotib oladi va keyin unga bu asbob-
uskunani lizingga beradi. Shunday qilib sotuvchi bir vaqtning o‗zida 
lizing oluvchi hisoblanadi. Operativ lizing esa bu lizingning bir turi 
bo‗lib, unda lizing beruvchi mulkni risk qilib sotib oladi va keyin uni 
lizing oluvchiga lizing predmeti sifatida belgilangan to‗lov, belgilangan 
muddat va belgilangan shartlar asosida vaqtinchalik egalik qilish va 
foydalanishga beradi. Lizing muddati shartnoma asosida belgilanadi. 
Lizing oluvchi operativ lizingni quyidagi 2 holatda tanlaydi: 
lizing obyekti vaqtinchalik kerak bo‗lganda, masalan, bir martalik 
ishlarni bajarishga yoki individual loyihani amalga oshirish uchun; 
ijaraga berilayotgan mulk tez ma‘naviy eskirishga uchraganda 
lizing oluvchi operativ lizingning muddati tugaganda, foydalayotgan 
texnika vositasidan yanada mukammalroq, foydaliroq mulk paydo 
bo‗lganda qo‗llashi mumkin. 
Iqtisodiy mohiyatiga ko‗ra, lizing to‗g‗ri investitsiyalarga kiradi, 
chunki lizing oluvchi lizing beruvchiga material va pul shaklida amalga 
oshirilgan investitsion xarajatlarni (chegirmalarni) va mukofotlarni 
to‗lab berishi kerak. Investitsion xarajatlar va mukofotlar summasi lizing 
shartnomasining umumiy summasini tashkil etadi. Lizing to‗lovlarining 
hajmi, shakli va davriyligi lizing shartnomasida belgilanadi. 
Shartnomada lizing to‗lovlarini lizing predmeti ishlatilgan vaqtdan 
boshlab, 180 kundan oshmaydigan muddatga uzaytirilishi ko‗zda 
tutilishi mumkin.