Jahonda umumqabul qilingan bank tizimi Jahon amaliyotida har bir mamlakatning Markaziy banki banklarning banki

 
4-
§
. Lizing operatsiyalari bilan bog„liq risklari va ularni 
boshqarishning ahamiyati 
 
Lizing operatsiyalari boshqa bank operatsiyalari kabi riskli oper-
atsiya hisoblanadi. Lizing risklari turlari bo‗yicha ularni quyidagi 
turlarga ajratish mumkin. 
Marketing riski
– jami jihozlarga lizingga oluvchi topa olmaslik 
riski. U asosan operativ lizingga xos risk hisoblanadi. Bu riskning oldini 
olishda sug‗urtalash usuli qo‗llash, shartnoma uchun ommabop jihozlar 
va boshqa texnika turini ishlatish, lizing shartnomasining muddati tuga-
gandan so‗ng obyektning bozor konyunkturasini hisobga olgan holda 
mavjud obyektlarni sotish choralarini ko‗rish lozim. 
Baho riski 
- foydani yo‗qotilish riski. Bu risk lizing shartnomasi 
muddatida lizing obyektining bahosi o‗zgarishi, uning arzonlashuvi na-
tijasida yuzaga keladi. Bunda lizing bo‗yicha riskning minimal darajasi 
har bir lizing to‗lovini amalga oshirishda (o‗zgarmaydigan) belgilangan 
summada o‗rnatish, lizing to‗lovlarining summasini shartnoma tuzila-
517
yuqorida ta‘kidlaganimizdek, sotuvchi, lizing beruvchi va lizing oluvchi 
ishtirok etadi. 
2. Kredit munosabatlarining obyekti, asosiy vositasi pul mablag‗lari 
hisoblansa, lizingning obyekti – asosiy vosita, texnika-texnologiyalar va 
boshqalar hisoblanadi. 
3. Obyektga egalik huquqi bo‗yicha - kreditga sotib olingan mulkka 
egalik qilish, foydalanish va tasarruf qilish huquqi kredit oluvchiga 
tegishli, lizingda esa lizing qiymati to‗liq to‗lanmaguncha mulk egaligi 
lizing beruvchi ixtiyorida bo‗ladi, bu davrda lizing oluvchi faqatgina 
ushbu obyektdan foydalanish huquqiga ega.
4. Garov ta‘minoti bo‗yicha – kredit bo‗yicha ta‘minotning qiymati 
bank tomonidan belgilanadi (odatda kredit qiymatining 125 %i 
hisobida), lizingda esa garov ta‘minotining qiymatini har bir lizing 
kompaniyasi mustaqil ravishda o‗rnatishi mumkin. 
5. Muddati bo‗yicha – kredit qisqa va uzoq muddatlarga beriladi, 
lizing esa asosan uzoq muddatlarga beriladi.
6. Lizing obyekti narxi lizing beruvchi tomonidan to‗liq qoplanadi, 
kredit oluvchi esa kredit munosabatiga kirishishi uchun o‗z 
mablag‗lariga ega bo‗lishi lozim. 
7. Kreditda foizlarning to‗lanishi har oyda ma‘lum bir belgilangan 
stavkada amalga oshiriladi. Lizingda har oy yoki har chorakda amalga 
oshiriladi. Lizing to‗lovlari lizing oluvchining daromadiga qarab bir-
biridan farq qilishi mumkin.