Jahon tarixi

Iqtisodiy tushkunlikning boshlanishi.  XVIII  asrdan boshlab 
Safaviylar  davlatida  iqtisodiy tushkunlik boshlandi.  Bunga  yer 
egaligining  tiyul  shakli  m iqdorining  ko ‘payib  borganligi 
oqibatida  davlatga  qarashli  yer  miqdorining  kamayishi  aso- 
siy  sabab  bo‘ldi.  Bu  hoi  davlat  xazinasiga  tushadigan  daro- 
madning  kamayishiga  olib  kelgan.  Buning  oldini  olish  uchun 
keyingi  hukmdorlar  dehqonlar  to ‘laydigan  soliq  miqdorini 
oshirdilar.  Bu  esa,  o‘z  navbatida,  dehqon  xo‘jaliklarini  xona- 
vayron  qilib,  savdogar va  hunarmandlar  ahvolini ham yomon- 
lashtirdi.  Buning  ustiga,  jon  solig‘i  (jizya)  m iqdori  ham 
oshirildi.
Natijada  dehqonlar  uchun  yerni  ijaraga  olib  tirikchilik 
qilishdan  manfaat  qolmadi.  Endi  ularning  tirikchilik  ilinjida 
boshqa  joylarga  ketishdan  o‘zga  ilojlari  yo‘q  edi.  Biroq  shoh 
Sulton  Husayn  bunga  yo‘l  qo‘ymaslik  uchun  1710-yilda 
dehqonlarning  yerni  tashlab  ketishlarini  taqiqlovchi  farmon 
chiqardi.
Dehqon  xo‘jaligining  xonavayron  bo‘lishi  ichki  savdoning 
keskin kamayishiga olib keldi.