Jahon tarixi


X V III—X IX  asrlarda  (1 8 7 0 -y ilg a ch a )  fanning  a sosiy yutuqlari



Download 3,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet238/251
Sana31.12.2021
Hajmi3,83 Mb.
#255909
1   ...   234   235   236   237   238   239   240   241   ...   251
Bog'liq
[@e tarix] 8-sinf Jahon tarixi (2)

X V III—X IX  asrlarda  (1 8 7 0 -y ilg a ch a )  fanning  a sosiy yutuqlari
M atem atika
Kimyo
Fizika
Astronomiya
Geologiya
Biologjya 
va tibbiyot
41-§.  Adabiyot  va  san’at
c j j ,
\zy
Adabiyot.  Bu  davrning  ko‘zga  ko‘ringan  ma’rifatchi 
yozuvchilaridan biri,  ingliz yozuvchisi Daniel Defo  (1660— 
1731)  edi.  Uning «Robinzon Kruzoning hayoti va g‘aroyib 
sarguzashtlari»  asari  ham on  sevib  o ‘qiladi.  Shotlandiyalik 
dengizchi  A.  Selkrikning  kimsasiz  oroldagi  4  yilga  yaqin
150


sarguzashtlari  yozuvchining  qalam ida  28  yillik  g‘aroyib 
sarguzasht  bayoniga  aylangan.
D.  Defoning  qahram oni  Robinzon 
Krazo  ishbilarmon,  mehnatsevar,  o‘z ku- 
chiga  ishonuvchi  inson.
Robinzon kimsasiz  orolda tirishqoqlik 
bilan  uy  quradi,  idish-tovoq  tayyorlaydi.
Mebel  yasaydi,  hayvonlarni  o‘ziga  o ‘r- 
gatadi  va  ularni  ko‘paytiradi.  Robinzon 
boshqalarni  ham  ishlashga  majbur  qila 
oladi.  Bunga  o‘limdan  qutqarib  qolin- 
gan  yowoyi  Jumavoy  obrazi  misoldir.
Robinzon  uni  o ‘ziga  xizm atkor  qilib 
oladi.
Robinzon  obrazida  yangi  shakllanayotgan  tadbirkorlar 
qatlami  vakilining  uddaburonligi  va  sog‘lom  fikri  aks  etgan.
Asar mehnat,  aniq insoniy fikr,  tirishqoqlik va jasorat  mad- 
hiyasi  bo‘lib  qoldi.
Bu  davming  yana  bir  mashhur  yozuvchisi  J.  Svift  (1667— 
1745)  edi.  1726-yilda  uning  Sizga  m a’lum  «Gulliverning 
sayohati»  nomli  romani  bosmadan  chiqdi.  Romanda  liliputlar 
mamlakatini  «Olamning  quvonchi  va  dahshati»  deb  ataluvchi 
ushoqdekkina  bir  maxluq  boshqaradi.
Liliput — aslida ingliz cheklangan (konstitutsiyaviy)  monar- 
xiyaning,  «Olamning  quvonchi  va  dahshati»  esa  ingliz  qiro- 
lining  karikaturasi  edi.  Asardagi  «Ulkanlar  mamlakati»ning 
m a’rifatli  monarxi  esa  dono,  saxiy.  U  urushni  qoralovchi, 
san’atni  sevuvchi,  ilm-fanga  homiylik  qiluvchi,  ayni  paytda, 
aqlli  tartib  o ‘rnatishga  harakat  qiluvchi  hamdir.
Fransuz  yozuvchisi  P.  Bomarshe  (1732—1799)  m a’rifat 
asrining  so‘nmas vakillaridan biri  edi.  U  mashhur  «Figaroning 
uylanishi»  komediyasining  muallifidir.  Asar  qahramoni  Figaro 
chaqqon,  yoqimtoy  va  hazilkash  xizmatkor.  U  «dunyo  zo‘r- 
lari»ning  kirdikorlarini  masxara  qilib  hazillashadi.  Jahldor- 
lardan  qo‘rqmaydi.  Qashshoq  b o ‘lsa-da,  o ‘zining  insoniy 
qadrini  sotmaydi.
Komediya  Parij  teatrlarida  katta  shuhrat  qozondi.  Figa­
roning  mavjud  tuzum   kirdikorlarini  fosh  qiluvchi  o ‘tkir 
so‘zlari  hech  kimni  befarq  qoldirmagan.  H atto,  qirol  Lyu- 
dovik  XVI  bu  asar  haqida  g‘azab  bilan:  «Buni  sahnada

Download 3,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   234   235   236   237   238   239   240   241   ...   251




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish