Jahon tarixi

0 ‘zingizni sinang:
♦  Vali  — bu  . .. .  
♦  1514-yilda  ...  .
♦  Sanjoqbey  — bu  ...  . 
♦  1517-yilda  ...  .
Yevropa  davlatlariga  qaramlikning  boshlanishi.  Bora-bora 
Turkiyada  iqtisodiy  tanglik  davri  boshlandi.  Bunday  sharoitda
83

---

Turkiya Yevropa  davlatlari  madadiga  tayanishni  lozim ko‘rdi. 
Yevropa  davlatlari  savdogarlariga  katta  yengillik va  imtiyozlar 
berila  boshlandi.
M asalan,  Fransiya  savdogarlari  uchun  atigi  uch  foiz 
miqdorida bojxona to ‘lovi joriy  etildi.  Natijada  Turkiya bozor- 
lari  Yevropa  tovarlariga  toMdirib  tashlandi.  Bu  esa  mahalliy 
hunarmandchilikka  o ‘nglanmas  zarba  berdi.
Turkiya  tashqi  siyosatda  esa,  birinchi  navbatda,  Angliya 
va  Fransiya  bilan  yaqinlasha  boshladi.  Sultonlar  nazdida  ular 
imperiyaning  Rossiyaga  qarshi  kurashida  ittifoqchilari bo‘lish- 
lari  kerak  edi.  Angliya  va  Fransiya  hukumatlari  ham  mavjud 
vaziyatdan o‘z manfaatlari yo‘lida foydalanib  qolishga intildilar. 
Ularning  madadidan  umidvor  bo‘lgan  Turkiya  XVIII  asrda 
Rossiya  bilan  bir  necha  bor  urushga  kirdi,  biroq  yengildi. 
MagTubiyat  Turkiyada  hukm  surayotgan  o‘rta  asr  muno- 
sabatlarining  butunlay  chiriyotganligining  namoyishi  bo‘ldi.