Jahon tarixi 11 1-§. "Sovuq urush"ning boshlanishi

Ramiz Aliya (1925 yil tug’ilgan) – Albaniya prezidenti (1991-92) Albaniya mehnat partiyasi MK 1-kotibi(1985-1991 yillar) AMP rahbariyati eski tizimni saqlab qolishning istiqbolsiz­ligiga ishonch hosil qilgach, mamlakatda ko’ppartiyaviylikni joriy etish, bozor iqti­sodiyotiga o’tish, yangi iqtisodiy va siyosiy tuzilmalarni tashkil etish ("chinakam sotsialistik jamiyat") haqida qaror qabul qildi. Mamlakatda talabalar, ziyolilar, dehqonlar va mayda hunarmandlar manfaatlarini aks ettiruvchi yangi - agrar, demokratik va respublikachilar partiyalari shakllana boshladi. 1991-yil martda Albaniyada ilk marta umumiy ko’ppartiyaviy saylovlar bo’lib o’tib, unda AMP 65 foiz ovoz oldi. Mamlakat prezidenti etib R.Aliya saylandi. Parlament qo’shin, huquqni saqlash organlarini depoliti­zatsiya qildi va bozor munosabatlarini rivojlantirish hamda davlat mulkchiligini xususiylashtirish dasturini ma’qulladi. Islohotlar boshlandi, biroq AMP hokimiyatda qoldi. 1992-yili Albaniyada yangi saylovlar bo’lib o’tdi. Agrar partiya demokratik partiya bilan ittifoq tuzib, qishloq joylarda ko’pchilik ovoz oldi. Demokratik partiya parla­mentda uchdan ikki qism o’rinni ishg’ol etdi. 1991-yil iyundan Albaniya sotsialistik partiyasi (ASP) deb atala boshlagan AMP parlamentda kamchilikni tashkil etdi. Demokratlar partiyasi yo’lboshchisi Sali Berishu Albaniya prezidenti etib saylandi. 1995-yili mamlakat yo’llarni ta’mirlash, suv va energetika tizimi­ni rivojlantirish uchun 350 million dollar yordam va xorijiy investitsiyalar ko’rinishida mablag’ oldi. 1996-yil sanoat ishlab chiqarish o’sishi rekord raqam - 16 foizni tashkil etdi.Berishu rejimida korrupsiya mislsiz miqyosga yetdi. Be­rishuning o’zi barcha radio va televizion stansiyalarni o’z qo’l ostiga oldi, sotsialist va ularning yo’lboshchisi, sobiq bosh vazir Fato Nano korrupsiyada ayblandi va 12 yil qamoq jazosiga hukm etildi. Sotsialistik partiyaning boshqa a’zolari "genotsid haqida­gi qonun"ga ko’ra davlat lavozimlarida 2002-yilgacha ishlash huquqidan mahrum etildi.
Berishu AQSH bilan yaqin aloqalarni o’rnatdi, Kosovani Albaniyaga qo’shib olishga erishish uchun va’da berdi. AQSH bunga javoban Albaniyada zamona­viy harbiy-havo bazasini qurishga va’da berdi.