Jahon qishloq xo’jaligi



Download 0,5 Mb.
bet6/10
Sana10.04.2022
Hajmi0,5 Mb.
#541372
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
Jahon qishloq xo’jaligi

O’z navbatida MDH, Yevropa, Shimoliy Amerikada o’rmonli yerlar maydonining salmog’i o’tloq va yaylovlarga nisbatan ancha salmoqli, Janubiy Amerikada esa maydonining yarmidan ko’pini egallaydi. Dunyo bo’yicha ham, shuningdek aksariyat mintaqalar bo’yicha ham aholi punktlari, sanoati va transport tizimlari joylashgan yerlarni kengayishi 1-2%ni tashkil qiladi va faqatgina Yevropa va Shimoliy Amerikada bundan biroz yuqoriroq. Kam hosildor yerlar bo’yicha o’rtacha ko’rsatkich asosan MDH, Osiyo, Afrika, Shimoliy Amerikaga to’g’ri keladi.


Qit’alar, materiklar

Umumiy maydon

Qishloq xo’jaligi yerlari

Yer fondining tarkibi

% larda

Mln km2

Jon boshiga (ga)

Ishlov beril-gani, %

Tabiiy o’tloq va yaylov-lar, %

O’rmonli yerlar, %

Aholi punktlari
sanoati va transport yerlari, %

Kamxosil-dor va xosil ber maydigan yerlar, %

MDH

22,4

8,1

10

17

36

1

36

Yevropa

5,1

1,0

29

18

32

5

16

Osiyo

27,7

1,1

17

20

20

2

39

Afrika

30,3

6,4

11

26

23

1

39

Shim. Amerika

22,5

6,1

12

16

31

3

38

Jan. Amerika

17,8

7,3

7

20

52

1

20

Avstraliya va Okeaniya

8,5

37,0

5

54

18

1

22

Butun dunyo

134,0

3,0

11

23

30

2

34

11-jadval.
Dunyo yer fondi

Dunyo yer fondining asosiy muammolari deb olimlar quyidagilarni tushunadilar: tuproq hosildorligini yo’qolishi, tuproq erroziyasi, uning ifloslanishi, tabiiy o’tloqlarning biologik hosildorligini yo’qolishi, sug’oriladigan maydonlarning sho’rlanishi va botqoqlanishi. Turar joy va sanoat korxonalari va transport tizimlari qurishga yerlarni ketishi va hokazolar. Ba’zi hisob-kitoblarga qaraganda insoniyat hozirga kelib 2 mlrd. gektar hosildor yerlarni yo’qotib bo’ldi. Birgina erroziya natijasida dunyo bo’yicha har yili qishloq xo’jalikda foydalaniladigan yerlardan 6-7 mln gektari qishloq xo’jalik oborotidan chiqib ketadi. Sho’rlanish va botqoqlanish natijasida 1,5 mln gektar yer ishdan chiqadi. Bu noxush ko’rinishlarning yaqqol natijasi aholi jon boshiga to’g’ri keladigan ishlov, berilgan yerlarning keskin kamayib ketganligidir. Masalan sobiq Ittifoqda bu ko’rsatkich 1,03 ga.dan (1960 y), 0,81 ga (1998 y) ga kamaydi. Dunyo bo’yicha u yuqoriligicha qolgan (12-jadval), ammo ba’zi mamlakatlarning haydalgan yerlar bilan ta’minlanganlik darajasi juda kamayib ketgan (Xitoy - 0,09ga, Misr - 0,05ga).


Download 0,5 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish